Quantum redactiones paginae "America Australis" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
mNo edit summary
m ~ (1000 paginae)
Linea 11: Linea 11:
== Geographia ==
== Geographia ==
[[Fasciculus:South America - Blue Marble orthographic.jpg|thumb|200px|Americae Australis tabula geographica physicalis]]
[[Fasciculus:South America - Blue Marble orthographic.jpg|thumb|200px|Americae Australis tabula geographica physicalis]]
[[Fasciculus:Ausangate-hillside-MT.jpg|thumb|[[Andes]] sunt longissimi [[Tellus|orbis terrarum]] [[cordillera|montes perpetui]] continentales.]]
[[Fasciculus:SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg|thumb|[[Praehistoria|Praehistorica]] [[Caverna Manuum]] ([[Hispanice]] ''Cueva de las Manos''), [[Argentina]]e sita.]]
[[Fasciculus:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|thumb|[[Machu Picchu]], praedium [[Inca]]rum, in [[mons|montibus]] [[Peruvia]]e situm.]]
[[Fasciculus:Bariloche- Argentina2.jpg|thumb|Lacus prope Bariloche, in [[Argentina]]]]

America Australis australem [[massa terrestris|massae terrestris]] [[America]]nae partem occupat. [[Continens]] ad boreorientalem ab [[Hiatus Darien|Hiatu Darien]] <!--Darién Gap ~ watershed--> secundum fines [[Colombia]]e et [[Panama]]e, aut ex nonnullis fontibus potius a [[Canalis Panamensis|Canali Panamensi]], ad summam definitur. Omnis quidem Panama—inter quam segmentum ad [[oriens|orientem]] Canalis Panamensis in [[isthmus|isthmo]]—in rebus [[geopolitica|geopoliticis]] et [[geographia|geographicis]]<ref>Saul Bernard Cohen, [http://books.google.ca/books?id=QkMD8HKRlgoC&pg=PA141&lpg=PA141&dq=geopolitical+north+america+panama&source=web&ots=UyJR5f_d7X&sig=i9WFQeiLFUP8R0E8B_qJ8tPoeBw&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPA147,M1 "North and Middle America" (Ch. 5)]. ''Geopolitics of the World System'' (2003, ISBN 0-8476-9907-2).</ref> solum in America Septentrionali,<ref>[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas "Americas"] ''Standard Country and Area Codes Classifications (M49)'', United Nations Statistics Division.</ref><ref>[http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view "North America" ex ''Atlas of Canada,''] apud atlas.nrcan.gc.ca.</ref><ref name="North America Atlas">[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=nameri&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w ''North America Atlas,''] apud www.nationalgeographic.com.</ref> atque inter [[Demographia Americae Mediae|civitates Americae Mediae]], refertur.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/440722/Panama "Panama," ex ''Britannica Concise Encyclopedia,''] apud www.britannica.com.</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html#Geo Geography: Panama] ''CIA World Factbook 2008''.</ref> Paene omnis Americae Australis continens in [[Lamina Americana Australis|Lamina Americana Australi]] sedet. [[Triangulum|Triangularis]] massae terrestris forma brevissimum [[litus]], pro eius [[magnitudo|magnitudine]], ullius continentis efficit.
America Australis australem [[massa terrestris|massae terrestris]] [[America]]nae partem occupat. [[Continens]] ad boreorientalem ab [[Hiatus Darien|Hiatu Darien]] <!--Darién Gap ~ watershed--> secundum fines [[Colombia]]e et [[Panama]]e, aut ex nonnullis fontibus potius a [[Canalis Panamensis|Canali Panamensi]], ad summam definitur. Omnis quidem Panama—inter quam segmentum ad [[oriens|orientem]] Canalis Panamensis in [[isthmus|isthmo]]—in rebus [[geopolitica|geopoliticis]] et [[geographia|geographicis]]<ref>Saul Bernard Cohen, [http://books.google.ca/books?id=QkMD8HKRlgoC&pg=PA141&lpg=PA141&dq=geopolitical+north+america+panama&source=web&ots=UyJR5f_d7X&sig=i9WFQeiLFUP8R0E8B_qJ8tPoeBw&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPA147,M1 "North and Middle America" (Ch. 5)]. ''Geopolitics of the World System'' (2003, ISBN 0-8476-9907-2).</ref> solum in America Septentrionali,<ref>[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas "Americas"] ''Standard Country and Area Codes Classifications (M49)'', United Nations Statistics Division.</ref><ref>[http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view "North America" ex ''Atlas of Canada,''] apud atlas.nrcan.gc.ca.</ref><ref name="North America Atlas">[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=nameri&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w ''North America Atlas,''] apud www.nationalgeographic.com.</ref> atque inter [[Demographia Americae Mediae|civitates Americae Mediae]], refertur.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/440722/Panama "Panama," ex ''Britannica Concise Encyclopedia,''] apud www.britannica.com.</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html#Geo Geography: Panama] ''CIA World Factbook 2008''.</ref> Paene omnis Americae Australis continens in [[Lamina Americana Australis|Lamina Americana Australi]] sedet. [[Triangulum|Triangularis]] massae terrestris forma brevissimum [[litus]], pro eius [[magnitudo|magnitudine]], ullius continentis efficit.


Linea 21: Linea 16:


== Praehistoria ==
== Praehistoria ==
[[Fasciculus:Ausangate-hillside-MT.jpg|thumb|left|[[Andes]] sunt longissimi [[Tellus|orbis terrarum]] [[cordillera|montes perpetui]] continentales.]]
[[Fasciculus:SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg|thumb|[[Praehistoria|Praehistorica]] [[Caverna Manuum]] ([[Hispanice]] ''Cueva de las Manos''), [[Argentina]]e sita.]]
[[Fasciculus:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|thumb|[[Machu Picchu]], praedium [[Inca]]rum, in [[mons|montibus]] [[Peruvia]]e situm.]]
America Australis cum [[Africa]] ab [[Aera Palaeozoica|Aevo Palaeozoico]] exeunte ad [[Aera Mesozoica|Aevum Mesozoicum]] ineuns coniuncta est, donec [[supercontinens]] [[Pangaea]] abhinc annorum circa 225 [[decies centena milia|decies centenorum milium]] diffindi et dissolvi coepissit. Ergo, America Australis et Africa [[fossile|fossilia]] et strata [[saxum|saxorum]] similia habent.
America Australis cum [[Africa]] ab [[Aera Palaeozoica|Aevo Palaeozoico]] exeunte ad [[Aera Mesozoica|Aevum Mesozoicum]] ineuns coniuncta est, donec [[supercontinens]] [[Pangaea]] abhinc annorum circa 225 [[decies centena milia|decies centenorum milium]] diffindi et dissolvi coepissit. Ergo, America Australis et Africa [[fossile|fossilia]] et strata [[saxum|saxorum]] similia habent.


Linea 112: Linea 110:


== Notae ==
== Notae ==
{{div col|2}}
<div class="references-small"><references/></div>
<div class="references-small"><references/></div>
{{div col end}}


== Bibliographia ==
== Bibliographia ==
[[Fasciculus:Bariloche- Argentina2.jpg|thumb|Lacus prope Bariloche, in [[Argentina]].]]
* Adelaar, Wilhem. [[2004]]. ''The Language of the Andes.'' Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
* Adelaar, Wilhem. [[2004]]. ''The Language of the Andes.'' Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
* Aikhenvald, Alexandra Y., et R. M. W. Dixon, eds. [[1999]]. [http://assets.cambridge.org/97805215/70213/sample/9780521570213wsc00.pdf edición=1ª ''The Amazoninan Languages.''] Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57021-2.
* Aikhenvald, Alexandra Y., et R. M. W. Dixon, eds. [[1999]]. [http://assets.cambridge.org/97805215/70213/sample/9780521570213wsc00.pdf edición=1ª ''The Amazoninan Languages.''] Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57021-2.

Emendatio ex 14:20, 5 Novembris 2015

Situs Americae Australis
Tabula Americae Australis.

America Australis,[1] sive America Meridiana,[2] sive America Meridionalis,[3] est continens[4][5] in Hemisphaerio Occidentali situs, plerumque in Hemisphaerio Australi, parvā parte in Hemisphaerio Septentrionali comprehensa. Continens etiam subcontinens Americarum habetur.[6][7]

Finitur ad occidentem versus ab Oceano Pacifico, ad septentriones orientemque ab Oceano Atlantico, et ad septentriones occidentemque ab America Septentrionali Marique Caribico. Duodecim civitates liberas (Aequatoriam, Argentinam, Boliviam, Brasiliam, Columbiam, Guyanam, Paraguaiam, Peruviam, Surinamiam, Tsiliam, Uruguaiam, Venetiolam) et Guianam Francicam, maritimam Franciae regionem, comprehendit. Civitates Americae Australis quae Mare Caribicum finiunt (Columbia, Guiana Francica, Guyana, Surinamia, Venetiola) America Australis Caribica appellantur.

Americae Australi est area 17 840 000 chiliometrorum quadratorum, paene 3.5 centesimae superficiei Telluris. Numerus hominum anno 2005 fuit plus quam 371 090 000. America Australis per aream geographicam est quarta (post Asiam, Africam, et Americam Septentrionalem) et per numerum hominum quinta (post Asiam, Africam, Europam, et America, Septentrionalem).

Vocabulum America a Martino Hylacomylo (1470–1522) et Matthia Ringmann chartographiis anno 1507 excogitatum est, ex Americo Vespucio, primo homine Europaeo qui subiecit terras novissme ab Europaeis inventis non fuisse Indiam, sed Novum Mundum, ab Europaeis adhuc ignotum.

Geographia

Americae Australis tabula geographica physicalis

America Australis australem massae terrestris Americanae partem occupat. Continens ad boreorientalem ab Hiatu Darien secundum fines Colombiae et Panamae, aut ex nonnullis fontibus potius a Canali Panamensi, ad summam definitur. Omnis quidem Panama—inter quam segmentum ad orientem Canalis Panamensis in isthmo—in rebus geopoliticis et geographicis[8] solum in America Septentrionali,[9][10][11] atque inter civitates Americae Mediae, refertur.[12][13] Paene omnis Americae Australis continens in Lamina Americana Australi sedet. Triangularis massae terrestris forma brevissimum litus, pro eius magnitudine, ullius continentis efficit.

America Australis nonnullas insulas propinquas usitate comprehendere habetur. Aruba, Insula Boni Aeris, Insula Curacensis, Trinitas, Tabacum, et provinciae foederales Venetiolae, in septentrionali plutei continentalis Americae Australis parte sedentes, saepe pars continentis habentur.

Praehistoria

Andes sunt longissimi orbis terrarum montes perpetui continentales.
Praehistorica Caverna Manuum (Hispanice Cueva de las Manos), Argentinae sita.
Machu Picchu, praedium Incarum, in montibus Peruviae situm.

America Australis cum Africa ab Aevo Palaeozoico exeunte ad Aevum Mesozoicum ineuns coniuncta est, donec supercontinens Pangaea abhinc annorum circa 225 decies centenorum milium diffindi et dissolvi coepissit. Ergo, America Australis et Africa fossilia et strata saxorum similia habent.

America Australis putatur ab hominibus habitari cum homines Pontem Terrestrem Beringianum (nunc Fretum Beringianum) saltem abhinc annorum 15 000 ex terris quae nunc sunt Russia transirent. Qui ad meridiem per Americam Septentrionalem migrabant, et deinde Americam Australem per Isthmum Panamensem attigerunt. Nonnullis inventis archaeologicis hanc doctrinam non sustinentibus, eruditi alteram aboriginum prae-Siberianorum Americanorum dpctrinam proposuerunt.

Prima indicia hominum in America Australi habitantium ex circa 9000 a.C.n. supersunt, cum cucurbitae, capsica, et Fabaceae cibo in altis Pelvis Amazonicae terris excoli coepissent. Indicia fictilis praeterea significant mandiocam, quae victus hodie manet, ab 2000 a.C.n. excultam esse.[14]

Civitates

Civitates Americae Australis sunt:

Civitas Area (km²) Numerus civium[15] Densitas? (km²)
Aequatoria 283 560 13 447 494 47.4
Argentina 2 766 890 37 812 817 13.7
Bolivia 1 098 580 8 445 134 7.7
Brasilia 8 543 404 190 029 560 20.6
Chilia 756 950 15 498 930 20.5
Columbia 1 138 910 41 008 227 36.0
Guyana 214 970 698 209 3.2
Guyana Francica (Fr) 91 000 182 333 2.0
Paraquaria 406 750 5 884 491 14.5
Peruvia 1 285 220 27 949 639 21.7
Surinamia 163 270 436 494 2.7
Uraquaria 176 220 3 386 575 19.2
Venetiola 912 050 24 287 670 26.6

Vide etiam

Notae

  1. Thomas Garzonus, Piazza universale (Francofurti ad Moenum: 1619), p. 273.
  2. Christianus Xaverius Wabst, De hydrargyro tentamen physico-chemico-medicum (Vindobonae: 1754), p. 18.
  3. Philippus Ferrarius et Michael Baudrand, Lexicon geographicum (Patavii: 1675), vol. 2, p. 34.
  4. "South America. The Columbia Encyclopedia, ed. 6a. 2001–2006. Novi Eboraci: Columbia University Press": "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
  5. Situs civitatis LANIC.
  6. South America, The Columbia Encyclopedia, ed. 6a (Novi Eboraci: Columbia University Press, 2001–2006): "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
  7. "LANIC country page". Lanic.utexas.edu .
  8. Saul Bernard Cohen, "North and Middle America" (Ch. 5). Geopolitics of the World System (2003, ISBN 0-8476-9907-2).
  9. "Americas" Standard Country and Area Codes Classifications (M49), United Nations Statistics Division.
  10. "North America" ex Atlas of Canada, apud atlas.nrcan.gc.ca.
  11. North America Atlas, apud www.nationalgeographic.com.
  12. "Panama," ex Britannica Concise Encyclopedia, apud www.britannica.com.
  13. Geography: Panama CIA World Factbook 2008.
  14. Patrick O'Brien, gen. ed, Oxford Atlas of World History (Novi Eboraci: Oxford University Press, 2005), p. 25.
  15. Aestimatio 1 Iulii 2002.

Bibliographia

Lacus prope Bariloche, in Argentina.
  • Adelaar, Wilhem. 2004. The Language of the Andes. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
  • Aikhenvald, Alexandra Y., et R. M. W. Dixon, eds. 1999. edición=1ª The Amazoninan Languages. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57021-2.
  • Aubert, Hans-J., et Ulf-E. Müller. 1981. Südamerika. Monaci: Bruckmann, 2. ISBN 3-7654-1732-7.
  • Bernecker, Walther L., Horst Pietschmann, et Rüdiger Zoller. 2000. Eine kleine Geschichte Brasiliens. Edition Suhrkamp 2150. ISBN 3-518-12150-2.
  • Civita, Victor. 2007. Almanaque Abril: Geografia: Mundo: Continentes: América do Sul. Ed. 33a. Sancti Pauli: Abril.
  • Fischer, Thomas. 2006. Der Linksruck in Südamerika. Politorbis: Zeitschrift zur Außenpolitik 41(2):6–19.
  • Kaufman, Terrence. 1999. Language History in South America: What we know and how to know more. In Amazonian Linguistics, ed. David L. Payne. Austin Texiae: University of Texas Press.
  • König, Hans-Joachim. 2006. Kleine Geschichte Lateinamerikas. Bonnae: Bundeszentrale für politische Bildung. ISBN 3-89331-723-6.
  • Tirico, José Domingos. 1994. América do Sul. In Enciclopédia Barsa, 358–370. Sancti Pauli: Encyclopædia Britannica do Brasil Publicações.

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Americam Australem spectant (1, 2).

Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes!