Quantum redactiones paginae "Iuppiter" differant
Content deleted Content added
Paginam vacuavit |
m Reverti recensiones ab usore 79.209.152.131 (Disputatio | conlationes) ad emendationem proximam ab AMahoney bot |
||
| Linea 1: | Linea 1: | ||
{{Videdis|Iuppiter (discretiva)}} |
|||
[[Fasciculus:Jupiter cameo Louvre Bj1820.jpg|thumb|Iuppiter ([[Cameo]] Romanum).]] |
|||
[[Fasciculus:Jupiter Tonans.jpg|thumb|Iuppiter.]] |
|||
'''Iuppiter''' ([[:wikt:Iuppiter|Iovis, ''m.'']]), aut '''Iupiter''', in [[mythologia Romana]] est maximus [[deus]], [[filius]] [[Saturnus (deus)|Saturni]] et "pater deorum et hominum."<!--Ubi est fons?--> Graece, ''[[Zeus|Ζεύς]]'' (gen. ''Διός'') appellabatur. [[Olympus|Olympo monte]] [[domus|domum]] habuit. |
|||
[[Uxor]] Iovis est [[Iuno]] (Graece: ''[[Hera|{{polytonic|Ἥρα}}]]''), et filia eius carissima [[Minerva]] (Graece: ''[[Athena|{{polytonic|Ἀθηνᾶ}}]]''). Iuppiter habebatur [[rex deorum]]. Quamquam uxor Iovis erat Iuno nomine, perfidus ei Iuppiter erat, et cubitum ivit cum multis feminis. Igitur, Iuno valde aemula erat. |
|||
==Etymologia== |
|||
Creditur [[nomen proprium|nomen]] Iovis e [[duo|duabus]] radicibus deduxisse. Alia est [[Lingua Protoindoeuropaea|Proto-Indo-Europeana]] ''dyeu-'' (cf. Graecum ''Διός'' pro ''Dios''), quae etiam verba ''divus'' et ''Diana'' Latine producit. Alia est verbum ''pater.'' Iunctae duae fiunt ''Iu(n)-piter'', cum ''n'' assimiletur cum ''p'' et ''a'' formam ''i'' ob mutationem capiat. |
|||
==Epitheta Iovis== |
|||
[[Fasciculus:IngresJupiterAndThetis.jpg|thumb|Iuppiter et Thétis, ab [[Ioannes Augustus Dominicus Ingres|Ioanne Ingres]] picti.]] |
|||
Multis nominibus Iuppiter appellatur: |
|||
* Iuppiter Caelestis |
|||
* Iuppiter Conservator Augustorum |
|||
* Iuppiter Conservator Orbis (imperium protexit) |
|||
* Iuppiter Elicius |
|||
* Iuppiter Feretrius |
|||
* Iuppiter Fulgator |
|||
* Iuppiter Lucetius |
|||
* Iuppiter Optimus Maximus |
|||
* Iuppiter Pluvius |
|||
* Iuppiter Stator |
|||
* Iuppiter Summanus |
|||
* Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351) |
|||
* Iuppiter Victor ([[miles|militibus]] victoriam dedit) |
|||
Etiam nomina regionibus gentibusque |
|||
* Iuppiter Ammon (comparatus cum [[Ammon|Ammone]] deo Aegypto) |
|||
* Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo [[Celti|Celto]] e [[Brixia]]) |
|||
* Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium) |
|||
* Iuppiter Dolichenus (comparatus cum [[Baal]] deo [[Syria|Syrio]]) |
|||
* Iuppiter Indiges (nomen Aeneae datum) |
|||
* Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano) |
|||
* Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii) |
|||
* Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in [[Illyria]]) |
|||
* Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in [[Hispania]]) |
|||
* Iuppiter Taranis (comparatus cum [[Taranis|Tarane]] deo Celto) |
|||
* Iuppiter Uxellinus (deus [[mons|montium]] altorum) |
|||
==Vide etiam== |
|||
* [[Perseus]] |
|||
* [[Religio Romana]]<!-- |
|||
==Notae== |
|||
<div class="references-small"><references/></div>--> |
|||
==Bibliographia== |
|||
* [[Georgius Dumézil|Dumézil, George.]] [[1988]]. ''Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty.'' Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2. |
|||
* Dumézil, George. [[1996]]. ''Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans.'' Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4. |
|||
* "Jupiter" in ''The Oxford Classical Dictionary''. ISBN 0-19-860641-9. |
|||
* Osbourne, Mary Pope. ''Favourite Greek Myths.'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Europe/Italy/Lazio/Roma/Rome/_Texts/PLATOP*/Aedes_Jovis_Capitolini.html ''Aedes Iovis Optimi Maximi Capitolini.''] |
|||
* Platner, S. B., et T. Ashby. [[1929]]. ''A Topographical Dictionary of Ancient Rome.'' Londinii: Oxford University Press, H. Milford. OCLC 1061481. |
|||
* Rüpke, Jörg, ed. [[2007]]. ''A Companion to Roman Religion.'' Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-2943-5. |
|||
* Green, Miranda J. ''Dictionary of Celtic Myth and Legend.'' ISBN 0-500-27975-6. |
|||
==Nexus externi== |
|||
{{communia|Zeus|Iovem}} |
|||
* [http://www.museicapitolini.org/en/museo/sezioni.asp?l1=5&l2=3 Musei Capitolini,] apud www.museicapitolini.org |
|||
* [http://www.utahskies.org/solarsystem/planets/jupiter/mythology.html|Iovis Mythologia,] apud www.utahskies.org |
|||
* Imagines Iovis in [http://warburg.sas.ac.uk/vpc/VPC_search/subcats.php?cat_1=5&cat_2=47 ''Musaeo Iconographico Warburgiano''] |
|||
{{myth-stipula}} |
|||
[[Categoria:Dei caeli]] |
|||
[[Categoria:Iuppiter (deus)|!]] |
|||
[[Categoria:Mythologia Romana]] |
|||
[[Categoria:Personae Aeneidos]] |
|||
{{Myrias|Philosophia}} |
|||
Emendatio ex 18:55, 30 Iunii 2014
Vide etiam paginam discretivam: Iuppiter (discretiva)
Iuppiter (Iovis, m.), aut Iupiter, in mythologia Romana est maximus deus, filius Saturni et "pater deorum et hominum." Graece, Ζεύς (gen. Διός) appellabatur. Olympo monte domum habuit.
Uxor Iovis est Iuno (Graece: [[Hera|Ἥρα]]), et filia eius carissima Minerva (Graece: [[Athena|Ἀθηνᾶ]]). Iuppiter habebatur rex deorum. Quamquam uxor Iovis erat Iuno nomine, perfidus ei Iuppiter erat, et cubitum ivit cum multis feminis. Igitur, Iuno valde aemula erat.
Etymologia
Creditur nomen Iovis e duabus radicibus deduxisse. Alia est Proto-Indo-Europeana dyeu- (cf. Graecum Διός pro Dios), quae etiam verba divus et Diana Latine producit. Alia est verbum pater. Iunctae duae fiunt Iu(n)-piter, cum n assimiletur cum p et a formam i ob mutationem capiat.
Epitheta Iovis
Multis nominibus Iuppiter appellatur:
- Iuppiter Caelestis
- Iuppiter Conservator Augustorum
- Iuppiter Conservator Orbis (imperium protexit)
- Iuppiter Elicius
- Iuppiter Feretrius
- Iuppiter Fulgator
- Iuppiter Lucetius
- Iuppiter Optimus Maximus
- Iuppiter Pluvius
- Iuppiter Stator
- Iuppiter Summanus
- Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351)
- Iuppiter Victor (militibus victoriam dedit)
Etiam nomina regionibus gentibusque
- Iuppiter Ammon (comparatus cum Ammone deo Aegypto)
- Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo Celto e Brixia)
- Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium)
- Iuppiter Dolichenus (comparatus cum Baal deo Syrio)
- Iuppiter Indiges (nomen Aeneae datum)
- Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano)
- Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii)
- Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in Illyria)
- Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in Hispania)
- Iuppiter Taranis (comparatus cum Tarane deo Celto)
- Iuppiter Uxellinus (deus montium altorum)
Vide etiam
Bibliographia
- Dumézil, George. 1988. Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty. Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2.
- Dumézil, George. 1996. Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans. Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4.
- "Jupiter" in The Oxford Classical Dictionary. ISBN 0-19-860641-9.
- Osbourne, Mary Pope. Favourite Greek Myths. Aedes Iovis Optimi Maximi Capitolini.
- Platner, S. B., et T. Ashby. 1929. A Topographical Dictionary of Ancient Rome. Londinii: Oxford University Press, H. Milford. OCLC 1061481.
- Rüpke, Jörg, ed. 2007. A Companion to Roman Religion. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-2943-5.
- Green, Miranda J. Dictionary of Celtic Myth and Legend. ISBN 0-500-27975-6.
Nexus externi
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Iovem spectant. |
- Musei Capitolini, apud www.museicapitolini.org
- Mythologia, apud www.utahskies.org
- Imagines Iovis in Musaeo Iconographico Warburgiano
 |
Haec stipula ad mythologiam spectat. Amplifica, si potes! |