Quantum redactiones paginae "Dies" differant
mNo edit summary |
|||
| Linea 1: | Linea 1: | ||
[[Fasciculus:GreenwUhrWelt.jpg|thumb|250px|[[Horologium]] quattuor et viginti diei [[hora]]rum [[numeri Romani|numeris Romanis]] indicatarum [[Grenovicum|Grenovici]] institutum]] |
[[Fasciculus:GreenwUhrWelt.jpg|thumb|250px|[[Horologium]] quattuor et viginti diei [[hora]]rum [[numeri Romani|numeris Romanis]] indicatarum [[Grenovicum|Grenovici]] institutum.]] |
||
| ⚫ | '''Dies''' |
||
| ⚫ | '''Dies''' (-ei, ''m'', aliquando ''f''),<ref>Verbum "dies" est masculine et etiam feminine, sed primum et in norma masculine. Generi feminino, in sensu die certa vel die statuta (QUAESO FONTEM ADDE). Dictioni fontium, in opere ''Latin - Kulturen, historien, språket'' [[Thorus Janson|Thori Janson]], editio prima anni 2009, dicit "dies" in hymno [[Dies Irae]] quo feminine videtur.</ref> est [[tempus]] in quo [[planeta]] ulla (praecipue [[Tellus]]) se vertit. Quod planetae ipsi circum [[stella]]m movent, diei species duae sunt: dies sideralis, in qua revolutionem totam ut [[Stella|sideribus]] remotis videtur fit; et dies solaris, in qua ut stellae propriae (ut gratia exempli [[Sol]] est terrae). |
||
| ⚫ | [[Homo|Hominibus]] dies solaris terrae divisa est in 24 [[hora]]s, hora omnis in 60 [[ |
||
| ⚫ | [[Homo|Hominibus]] dies solaris terrae divisa est in 24 [[hora]]s, hora omnis in 60 [[Minutum|minuta]], minutum omne in 60 [[Secundum|secunda]]. Hoc usu, dies sideralis terrae extendit tres et viginti horas et 56 minuta et 4.1 secunda. Diebus 365 et vix sex horis terra revolutionem totam circum solem facit, quod tempus [[annus]] nominatur. |
||
== Dies et nox == |
== Dies et nox == |
||
| Linea 29: | Linea 30: | ||
|- |
|- |
||
|}<noinclude> |
|}<noinclude> |
||
== Notae == |
|||
<div class="references-small"><references/></div> |
|||
[[Categoria:Calendarium]] |
[[Categoria:Calendarium]] |
||
Emendatio ex 15:51, 2 Iulii 2013
Dies (-ei, m, aliquando f),[1] est tempus in quo planeta ulla (praecipue Tellus) se vertit. Quod planetae ipsi circum stellam movent, diei species duae sunt: dies sideralis, in qua revolutionem totam ut sideribus remotis videtur fit; et dies solaris, in qua ut stellae propriae (ut gratia exempli Sol est terrae).
Hominibus dies solaris terrae divisa est in 24 horas, hora omnis in 60 minuta, minutum omne in 60 secunda. Hoc usu, dies sideralis terrae extendit tres et viginti horas et 56 minuta et 4.1 secunda. Diebus 365 et vix sex horis terra revolutionem totam circum solem facit, quod tempus annus nominatur.
Dies et nox
Saepe vulgo "dies" significat pars diei totius in qua sol lucet; pars in qua videri non potest nomine nox vocatur.
In principio creavit Deus caelum et terram. . . . Dixitque Deus fiat lux, et facta est lux, et vidit Deus lucem quod esset bona et divisit lucem ac tenebras appellavitque lucem diem et tenebras noctem factumque est vespere et mane dies unus.—Genesis, Biblia Vulgata.
Aetate antiqua, verbum diei etiam significabat spatium inter binos solis occasus. Quamobrem Vesper Sanctus est nostro temporis stylo 24 Decembris quia olim dies nativitatis domini vel 25 Decembris vespere pridie incepit. Etiam nox Valpurgis incipit pridie Kalendas Maias quo die ea sancta declarata est.
De diei duratione
Ut supra, sunt duae definitiones physice diei terrestris:
- dies solaris sive dies commoda est rotationis tempus planetae Telluris quod necessarium est ut sol ad identicum locum caeli reddat;
- dies sideralis est rotationis tempus planetae Telluris quod necessarium est ut stellae remotae ad identicam positionem caeli reddant.
Duae definitiones sunt dissimiles quia Tellus singulum gyrum circum Solem fecit per annum. Propter hoc, quamquam una dies solaris aequat 24 hr., 0 min., 0.0 sec.; una dies sideralis aequat 23 hr., 56 min., 4.1 sec. Id est, una dies sideralis aequat unam diem solarem minus partem 1/365.245 diei circiter.
Hominum societas primitus die solare usa est ad horam definiendam, sed nobis considerandum quoque est ut planetae rotationis intervallum non semper sit accurate aequale 24 horis. Die in diem rotationis tempus variat plus aut minus 25 secunda. Etiam velocitas rotatoria media continue decrescit propter lunae vires. Est propter hanc velocitatis decrescentiam fore ut correctio vocata "secundum saltus" utenda est.
Vide etiam
| Unitates Temporis |
| Secundum | Minutum | Hora | Dies | Annus | Decennium | Saeculum |
Notae
- ↑ Verbum "dies" est masculine et etiam feminine, sed primum et in norma masculine. Generi feminino, in sensu die certa vel die statuta (QUAESO FONTEM ADDE). Dictioni fontium, in opere Latin - Kulturen, historien, språket Thori Janson, editio prima anni 2009, dicit "dies" in hymno Dies Irae quo feminine videtur.