Quantum redactiones paginae "America Australis" differant
m clearer description |
|||
| Linea 156: | Linea 156: | ||
{{Link FA|hi}} |
{{Link FA|hi}} |
||
{{Link FA|pt}} |
{{Link FA|pt}} |
||
[[ace:Amirika Seulatan]] |
|||
[[af:Suid-Amerika]] |
|||
[[als:Südamerika]] |
|||
[[am:ደቡብ አሜሪካ]] |
|||
[[an:America d'o Sud]] |
|||
[[ang:Sūðamerica]] |
|||
[[ar:أمريكا الجنوبية]] |
|||
[[arc:ܐܡܪܝܩܐ ܬܝܡܢܝܬܐ]] |
|||
[[arz:امريكا الجنوبيه]] |
|||
[[as:দক্ষিণ আমেৰিকা]] |
|||
[[ast:América del Sur]] |
|||
[[az:Cənubi Amerika]] |
|||
[[bar:Siadamerika]] |
|||
[[bat-smg:Pėitū Amerėka]] |
|||
[[bcl:Amerika nin Sur]] |
|||
[[be:Паўднёвая Амерыка]] |
|||
[[be-x-old:Паўднёвая Амэрыка]] |
|||
[[bg:Южна Америка]] |
|||
[[bi:Saot Amerika]] |
|||
[[bn:দক্ষিণ আমেরিকা]] |
|||
[[br:Suamerika]] |
|||
[[bs:Južna Amerika]] |
|||
[[bxr:Урда Америка]] |
|||
[[ca:Amèrica del Sud]] |
|||
[[ceb:Habagatang Amerika]] |
|||
[[chr:ᏧᎦᎾᏮ ᎠᎹᏰᏟ]] |
|||
[[ckb:ئەمریکای باشوور]] |
|||
[[co:America meridiunale]] |
|||
[[crh:Cenübiy Amerika]] |
|||
[[cs:Jižní Amerika]] |
|||
[[cu:Южьна Амєрїка]] |
|||
[[cv:Кăнтăр Америка]] |
|||
[[cy:De America]] |
|||
[[da:Sydamerika]] |
|||
[[de:Südamerika]] |
|||
[[diq:Amerikaya Veroci]] |
|||
[[dsb:Pódpołdnjowa Amerika]] |
|||
[[el:Νότια Αμερική]] |
|||
[[en:South America]] |
|||
[[eo:Sudameriko]] |
|||
[[es:América del Sur]] |
|||
[[et:Lõuna-Ameerika manner]] |
|||
[[eu:Hego Amerika]] |
|||
[[ext:América del Sul]] |
|||
[[fa:آمریکای جنوبی]] |
|||
[[fi:Etelä-Amerikka]] |
|||
[[fiu-vro:Lõunõ-Ameeriga]] |
|||
[[fo:Suðuramerika]] |
|||
[[fr:Amérique du Sud]] |
|||
[[frp:Amèrica du Sud]] |
|||
[[frr:Süüd-Ameerikoo]] |
|||
[[fur:Americhe dal Sud]] |
|||
[[fy:Súd-Amearika]] |
|||
[[ga:Meiriceá Theas]] |
|||
[[gag:Üülen Amerika]] |
|||
[[gan:南美洲]] |
|||
[[gd:Aimearaga a Deas]] |
|||
[[gl:América do Sur]] |
|||
[[glk:نسا آمریکا]] |
|||
[[gn:Ñembyamérika]] |
|||
[[got:𐍃𐌿𐌽𐌸𐍂𐌰 𐍅𐌴𐌹𐌽𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳]] |
|||
[[gu:દક્ષિણ અમેરિકા]] |
|||
[[gv:America Yiass]] |
|||
[[hak:Nàm-mî-chû]] |
|||
[[haw:‘Amelika Hema]] |
|||
[[he:אמריקה הדרומית]] |
|||
[[hi:दक्षिण अमेरिका]] |
|||
[[hif:South America]] |
|||
[[hr:Južna Amerika]] |
|||
[[hsb:Južna Amerika]] |
|||
[[ht:Amerik disid]] |
|||
[[hu:Dél-Amerika]] |
|||
[[hy:Հարավային Ամերիկա]] |
|||
[[ia:America del Sud]] |
|||
[[id:Amerika Selatan]] |
|||
[[ie:America del Sud]] |
|||
[[ig:South Amerika]] |
|||
[[ilo:Abagatan nga Amerika]] |
|||
[[io:Sud-Amerika]] |
|||
[[is:Suður-Ameríka]] |
|||
[[it:America Meridionale]] |
|||
[[iu:ᐊᒥᐊᓕᑲ ᓂᒋᖅ]] |
|||
[[ja:南アメリカ]] |
|||
[[jbo:ketytu'a]] |
|||
[[jv:Amérika Kidul]] |
|||
[[ka:სამხრეთი ამერიკა]] |
|||
[[kaa:Qubla Amerika]] |
|||
[[kbd:Ипшъэ Америкэ]] |
|||
[[ki:Amerika ya Kuthini]] |
|||
[[kk:Оңтүстік Америка]] |
|||
[[kl:Amerika Kujalleq]] |
|||
[[kn:ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ]] |
|||
[[ko:남아메리카]] |
|||
[[koi:Лунвыв Америка]] |
|||
[[krc:Къыбыла Америка]] |
|||
[[ku:Amerîkaya Başûr]] |
|||
[[kw:Amerika Dheghow]] |
|||
[[lb:Südamerika]] |
|||
[[lez:Кьиблепатан Америка]] |
|||
[[li:Zuud-Amerika]] |
|||
[[lij:Stati de l'America do Sud]] |
|||
[[lmo:America del Süd]] |
|||
[[lo:ອະເມລິກາໃຕ້]] |
|||
[[lt:Pietų Amerika]] |
|||
[[lv:Dienvidamerika]] |
|||
[[map-bms:Amerika Selatan]] |
|||
[[mhr:Кечывалвел Америка]] |
|||
[[mi:Amerika ki te Tonga]] |
|||
[[mk:Јужна Америка]] |
|||
[[ml:തെക്കേ അമേരിക്ക]] |
|||
[[mn:Өмнөд Америк]] |
|||
[[mr:दक्षिण अमेरिका]] |
|||
[[ms:Amerika Selatan]] |
|||
[[mwl:América de l Sul]] |
|||
[[my:တောင်အမေရိက]] |
|||
[[nah:Ixachitlān Huitztlāmpa]] |
|||
[[nds:Süüdamerika]] |
|||
[[ne:दक्षिण अमेरिका]] |
|||
[[new:दक्षिण अमेरिका]] |
|||
[[nl:Zuid-Amerika]] |
|||
[[nn:Sør-Amerika]] |
|||
[[no:Sør-Amerika]] |
|||
[[nov:Sudi Amerika]] |
|||
[[nrm:Améthique du Sud]] |
|||
[[nso:Amerika Borwa]] |
|||
[[oc:America del Sud]] |
|||
[[om:South America]] |
|||
[[os:Хуссар Америкæ]] |
|||
[[pa:ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ]] |
|||
[[pam:Mauling Amerika]] |
|||
[[pap:Sur Amérika]] |
|||
[[pdc:Saut Amerikaa]] |
|||
[[pih:Sowth Merika]] |
|||
[[pl:Ameryka Południowa]] |
|||
[[pnb:دکھنی امریکہ]] |
|||
[[ps:سوېلي امريکا]] |
|||
[[pt:América do Sul]] |
|||
[[qu:Urin Awya Yala]] |
|||
[[rm:America dal Sid]] |
|||
[[ro:America de Sud]] |
|||
[[roa-rup:America di Not]] |
|||
[[roa-tara:Americhe meridionale]] |
|||
[[ru:Южная Америка]] |
|||
[[rue:Южна Америка]] |
|||
[[rw:Amerika y’Epfo]] |
|||
[[sa:दक्षिणामेरिका]] |
|||
[[sah:Соҕуруу Америка]] |
|||
[[scn:Amèrica dû Sud]] |
|||
[[sco:Sooth Americae]] |
|||
[[se:Lulli-Amerihkká]] |
|||
[[sh:Južna Amerika]] |
|||
[[si:දකුණු ඇමෙරිකාව]] |
|||
[[simple:South America]] |
|||
[[sk:Južná Amerika]] |
|||
[[sl:Južna Amerika]] |
|||
[[sn:South America]] |
|||
[[so:Ameerikada koonfureed]] |
|||
[[sq:Amerika Jugore]] |
|||
[[sr:Јужна Америка]] |
|||
[[srn:Ondro Amrika]] |
|||
[[stq:Suud-Amerikoa]] |
|||
[[su:Amérika Kidul]] |
|||
[[sv:Sydamerika]] |
|||
[[sw:Amerika ya Kusini]] |
|||
[[szl:Połedńowo Amerika]] |
|||
[[ta:தென் அமெரிக்கா]] |
|||
[[te:దక్షిణ అమెరికా]] |
|||
[[tg:Америкаи Ҷанубӣ]] |
|||
[[th:ทวีปอเมริกาใต้]] |
|||
[[tk:Günorta Amerika]] |
|||
[[tl:Timog Amerika]] |
|||
[[tpi:Saut Amerika]] |
|||
[[tr:Güney Amerika]] |
|||
[[tt:Көньяк Америка]] |
|||
[[ug:جەنۇبىي ئامېرىكا]] |
|||
[[uk:Південна Америка]] |
|||
[[ur:جنوبی امریکہ]] |
|||
[[uz:Janubiy Amerika]] |
|||
[[vec:Merica de soto]] |
|||
[[vep:Suviamerik]] |
|||
[[vi:Nam Mỹ]] |
|||
[[wa:Amerike nonnrece]] |
|||
[[war:Salatan nga Amerika]] |
|||
[[wo:Bëj-saalumu Aamerig]] |
|||
[[xmf:ობჟათე ამერიკა]] |
|||
[[yi:דרום אמעריקע]] |
|||
[[yo:Gúúsù Amẹ́ríkà]] |
|||
[[zea:Zuud-Amerika]] |
|||
[[zh:南美洲]] |
|||
[[zh-min-nan:Lâm Bí-chiu]] |
|||
[[zh-yue:南美洲]] |
|||
[[zu:IMelika Eningizimu]] |
|||
Emendatio ex 13:21, 8 Martii 2013
America Australis vel America Meridiana sive America Meridionalis (Anglice South America ; Hispanice América del Sur, Sudamérica, Suramérica ; Lusitanice América do Sul ; Quechice et Aymarice Urin Awya Yala ; Guaranice Ñembyamérika ; Nederlandice Zuid-Amerika ; Francice Amérique du Sud) est continens,[1][2] in Hemisphaerio Occidentali situs, plerumque in Hemisphaerio Australi, parvā parte in Hemisphaerio Septentrionali. Continens etiam habetur subcontinens Americarum.[3][4] Finitur ad occidentem versus ab Oceano Pacifico, ad septentriones orientemque ab Oceano Atlantico, et ad septentriones occidentemque ab America Septentrionali Marique Caribico. Duodecim civitates liberas (Aequatoriam, Argentinam, Boliviam, Brasiliam, Columbiam, Guyanam, Paraguaiam, Peruviam, Surinamiam, Tsiliam, Uruguaiam, Venetiolam) et Guianam Francicam, maritimam Franciae regionem, comprehendit. Civitates Americae Australis quae Mare Caribicum finiunt (Columbia, Guiana Francica, Guyana, Surinamia, Venetiola) America Australis Caribica appellantur.
Americae Australi est area 17 840 000 chiliometrorum quadratorum, paene 3.5 centesimae superficiei Telluris. Numerus hominum anno 2005 fuit plus quam 371 090 000. America Australis per aream geographicam est quarta (post Asiam, Africam, et Americam Septentrionalem) et per numerum hominum quinta (post Asiam, Africam, Europam, et America, Septentrionalem).
Vocabulum America a Martino Hylacomylo (1470–1522) et Matthia Ringmann chartographiis anno 1507 excogitatum est, ex Americo Vespucio, primo homine Europaeo qui subiecit terras novissme ab Europaeis inventis non fuisse Indiam, sed Novum Mundum, ab Europaeis adhuc ignotum.
Geographia
America Australis australem massae terrestris Americanae partem occupat. Continens ad boreorientalem ab Hiatu Darien secundum fines Colombiae et Panamae, aut ex nonnullis fontibus potius a Canali Panamensi, ad summam definitur. Omnis quidem Panama—inter quam segmentum ad orientem Canalis Panamensis in isthmo—in rebus geopoliticis et geographicis[5] solum in America Septentrionali,[6][7][8] atque inter civitates Americae Mediae, refertur.[9][10] Paene omnis Americae Australis continens in Lamina Americana Australi sedet. Triangularis massae terrestris forma brevissimum litus, pro eius magnitudine, ullius continentis efficit.
America Australis nonnullas insulas propinquas usitate comprehendere habetur. Aruba, Insula Boni Aeris, Insula Curacensis, Trinitas, Tabacum, et provinciae foederales Venetiolae, in septentrionali plutei continentalis Americae Australis parte sedentes, saepe pars continentis habentur.
Praehistoria
America Australis cum Africa ab Aevo Palaeozoico exeunte ad Aevum Mesozoicum ineuns coniuncta est, donec supercontinens Pangaea abhinc annorum circa 225 decies centenorum milium diffindi et dissolvi coepissit. Ergo, America Australis et Africa fossilia et strata saxorum similia habent.
America Australis putatur ab hominibus habitari cum homines Pontem Terrestrem Beringianum (nunc Fretum Beringianum) saltem abhinc annorum 15 000 ex terris quae nunc sunt Russia transirent. Qui ad meridiem per Americam Septentrionalem migrabant, et deinde Americam Australem per Isthmum Panamensem attigerunt. Nonnullis inventis archaeologicis hanc doctrinam non sustinentibus, eruditi alteram aboriginum prae-Siberianorum Americanorum theoriam proposuerunt.
Prima indicia hominum in America Australi habitantium ex circa 9000 a.C.n. supersunt, cum cucurbitae, capsica, et Fabaceae cibo in altis Pelvis Amazonicae terris excoli coepissent. Indicia fictilis praeterea significant mandiocam, quae victus hodie manet, ab 2000 a.C.n. excultam esse.[11]
Civitates
Civitates Americae Australis sunt:
| Civitas | Area (km²) | Numerus civium[12] | Densitas? (km²) |
|---|---|---|---|
| Aequatoria | 283 560 | 13 447 494 | 47.4 |
| Argentina | 2 766 890 | 37 812 817 | 13.7 |
| Bolivia | 1 098 580 | 8 445 134 | 7.7 |
| Brasilia | 8 543 404 | 190 029 560 | 20.6 |
| Chilia | 756 950 | 15 498 930 | 20.5 |
| Columbia | 1 138 910 | 41 008 227 | 36.0 |
| Guyana | 214 970 | 698 209 | 3.2 |
| Guyana Francica (Fr) | 91 000 | 182 333 | 2.0 |
| Paraquaria | 406 750 | 5 884 491 | 14.5 |
| Peruvia | 1 285 220 | 27 949 639 | 21.7 |
| Surinamia | 163 270 | 436 494 | 2.7 |
| Uraquaria | 176 220 | 3 386 575 | 19.2 |
| Venetiola | 912 050 | 24 287 670 | 26.6 |
Vide etiam
- America Latina
- America (terminologia)
- Capita Americae Australis
- Conus Australis
- Societas Civitatum Americanarum
- Unio Civitatum Americae Australis
- Vexilla Americae Australis
Notae
- ↑ "South America. The Columbia Encyclopedia, ed. 6a. 2001–2006. Novi Eboraci: Columbia University Press": "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
- ↑ Situs civitatis LANIC.
- ↑ South America, The Columbia Encyclopedia, ed. 6a (Novi Eboraci: Columbia University Press, 2001–2006): "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
- ↑ "LANIC country page". Lanic.utexas.edu
- ↑ Saul Bernard Cohen, "North and Middle America" (Ch. 5). Geopolitics of the World System (2003, ISBN 0-8476-9907-2).
- ↑ "Americas" Standard Country and Area Codes Classifications (M49), United Nations Statistics Division.
- ↑ "North America" ex Atlas of Canada, apud atlas.nrcan.gc.ca.
- ↑ North America Atlas, apud www.nationalgeographic.com.
- ↑ "Panama," ex Britannica Concise Encyclopedia, apud www.britannica.com.
- ↑ Geography: Panama CIA World Factbook 2008.
- ↑ Patrick O'Brien, gen. ed, Oxford Atlas of World History (Novi Eboraci: Oxford University Press, 2005), p. 25.
- ↑ Aestimatio 1 Iulii 2002.
Bibliographia
- Adelaar, Wilhem. 2004. The Language of the Andes. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
- Aikhenvald, Alexandra Y., et R. M. W. Dixon, eds. 1999. edición=1ª The Amazoninan Languages. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57021-2.
- Aubert, Hans-J., et Ulf-E. Müller. 1981. Südamerika. Monaci: Bruckmann, 2. ISBN 3-7654-1732-7.
- Bernecker, Walther L., Horst Pietschmann, et Rüdiger Zoller. 2000. Eine kleine Geschichte Brasiliens. Edition Suhrkamp 2150. ISBN 3-518-12150-2.
- Civita, Victor. 2007. Almanaque Abril: Geografia: Mundo: Continentes: América do Sul. Ed. 33a. Sancti Pauli: Abril.
- Fischer, Thomas. 2006. Der Linksruck in Südamerika. Politorbis: Zeitschrift zur Außenpolitik 41(2):6–19.
- Kaufman, Terrence. 1999. Language History in South America: What we know and how to know more. In Amazonian Linguistics, ed. David L. Payne. Austin Texiae: University of Texas Press.
- König, Hans-Joachim. 2006. Kleine Geschichte Lateinamerikas. Bonnae: Bundeszentrale für politische Bildung. ISBN 3-89331-723-6.
- Tirico, José Domingos. 1994. América do Sul. In Enciclopédia Barsa, 358–370. Sancti Pauli: Encyclopædia Britannica do Brasil Publicações.
Nexus externi
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Americam Australem spectant (1, 2). |
- America australis, apud www.geographicguide.com
- Alain Fabre, Diccionario etnolingüístico y guía bibliográfica de los pueblos indígenas sudamericanos (2005), apud butler.cc.tut.fi
- Situs apud www.podermilitar.cl
 |
Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes! |
| Regiones |
America Septentrionalis · Media America · Insulae Caribicae · America Australis |
|---|---|
| Civitates |
Aequatoria · Antiqua et Barbuda · Argentina · Bahamenses insulae · Barbata · Beliza · Bolivia · Brasilia · Canada · Chilia · Civitates Foederatae Americae · Columbia · Costarica · Cuba · Dominica · Dominicana res publica · Granata · Guatimalia · Guiana · Haitia · Honduria · Iamaica · Mexicum · Nicaragua · Panama · Paraquaria · Peruvia · Salvatoria · Sancta Lucia · Sanctus Christophorus et Nevis · Sanctus Vincentius et Granatinae · Surinamia · Trinitas et Tabacum · Uraquaria · Venetiola |
| Territoria |
Anguilla · Aruba · Boni Aëris insula · Caimanenses insulae · Curacensis insula · Falklandia · Groenlandia · Guadalupa · Guiana Francica · Martinica · Montserrat · Portus Dives · Saba · Sanctus Bartholomaeus · Sanctus Martinus · Statia · Turcenses et Caicenses insulae · Virginis Insulae Americanae · Virginis Insulae Britannicae |