Quantum redactiones paginae "Uncia (pondus et nummus)" differant
| Linea 14: | Linea 14: | ||
In magno discrimine secundi belli Punici paucis annis assis pondus sexiens imminutum est ita ut as sextantarius dictus sit et circiter 54gr. pependerit. Circa 200 a.C.n. etiam unciarius factus est. A quo tempore uncia, qui minimus et vilissimus nummus factus erat (paulo plus quam 2 gr. pendere debebat), raro percussus est. |
In magno discrimine secundi belli Punici paucis annis assis pondus sexiens imminutum est ita ut as sextantarius dictus sit et circiter 54gr. pependerit. Circa 200 a.C.n. etiam unciarius factus est. A quo tempore uncia, qui minimus et vilissimus nummus factus erat (paulo plus quam 2 gr. pendere debebat), raro percussus est. |
||
Post annos circiter 230/225 a.C.n. notae unciae fuerunt caput galeatum deae Romae ex una parte, ex altera parte prora navis : quae uncia [[As|assi]] gemino capite dei [[Ianus|Iani]] signato respondebat. Antea aliae notae fuerunt : granum hordei, articulus digiti... |
Post annos circiter 230/225 a.C.n. notae unciae fuerunt caput galeatum deae Romae ex una parte, ex altera parte prora navis : quae uncia [[As|assi]] gemino capite dei [[Ianus|Iani]] signato respondebat. Antea aliae notae fuerunt : granum [[Hordeum|hordei]], articulus digiti... |
||
==Temporibus modernis== |
|||
Medio aevo non iam duodecimam sed plerumque sedecimam partem librae uncia valebat ; at alibi aliud pondus librae et unciae fuit : itaque cognomine geographico definiebatur : exempli gratia libra [[Parisius|Parisiensis]]. Hodieque uncia 28gr.349 valens apud nationes [[Anglice|anglice]] loquentes, quae fuerunt partes [[Imperium Britannicum|imperii Britannici]], in usu cotidiano usurpatur, quamquam ubique decimalis ratio [[Gramma|grammaque]] in publicis rebus magis in dies dominantur. |
|||
[[Categoria:Mensurae Romanae]] |
[[Categoria:Mensurae Romanae]] |
||
Emendatio ex 12:12, 9 Februarii 2012
Apud antiquos Romanos uncia erat mensura (longitudinis, areae, ponderis...) duodecimam partem praecipuae unitatis valens. Item fuit nummus aeneus duodecimam partem assis valens, praecipue tertio saeculo a.C.n. signatus. Post imperium Romanum quoque in pluribus regionibus Europae uncia remansit mensura ponderis. Hodieque pretium unciae auri ceterorumque metallorum pretiosorum toto orbe terrarum in mercatibus quotidie aestimatur.
Nomen ipsum ab uno derivatum est (confer cum "unico", similiter suffixum).
Roma antiqua
De mensura
Romani unciam ut mensuram usurpabant inter alia :
- ad longitudinem metiendam. Tum duodecimam partem pedis valebat, id est circiter 2cm50.
- ad aream metiendam. Tum duodecimam partem iugeri valebat, id est 2400 pedes quadratos.
- in primis tamen ad pondus metiendum, ubi duodecimam partem librae valebat, id est circiter 27gr.
De nummo
Tertio saeculo a.C.n. ineunte cum Romani aes grave conflare coeperunt, quae prima eorum res nummaria fuit, as ob id ipsum libralis dictus libram aeris pendebat, uncia vero duodecimam partem eius, id est circiter 27gr. Uncia globulo unico valorem declarante cognoscebatur, eodem modo quo sextans duobus globulis, quadrans tribus, triens quatuor signati erant quia duas, tres vel quatuor uncias pendebant et valebant. Divisiones quoque semuncia et quartuncia nonumquam emissae sunt.
In magno discrimine secundi belli Punici paucis annis assis pondus sexiens imminutum est ita ut as sextantarius dictus sit et circiter 54gr. pependerit. Circa 200 a.C.n. etiam unciarius factus est. A quo tempore uncia, qui minimus et vilissimus nummus factus erat (paulo plus quam 2 gr. pendere debebat), raro percussus est.
Post annos circiter 230/225 a.C.n. notae unciae fuerunt caput galeatum deae Romae ex una parte, ex altera parte prora navis : quae uncia assi gemino capite dei Iani signato respondebat. Antea aliae notae fuerunt : granum hordei, articulus digiti...
Temporibus modernis
Medio aevo non iam duodecimam sed plerumque sedecimam partem librae uncia valebat ; at alibi aliud pondus librae et unciae fuit : itaque cognomine geographico definiebatur : exempli gratia libra Parisiensis. Hodieque uncia 28gr.349 valens apud nationes anglice loquentes, quae fuerunt partes imperii Britannici, in usu cotidiano usurpatur, quamquam ubique decimalis ratio grammaque in publicis rebus magis in dies dominantur.