Quantum redactiones paginae "Etymologia" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m r2.7.1) (bot addit: pap:Etimologico
No edit summary
Linea 1: Linea 1:
'''Etymologia''' (''-ae, f.''; ex ''ἔτυμος'', 'verus', et ''λόγος'', 'ratio') sive sensu lato '''derivatio''' (''-onis, f.'') est necessaria [[Linguistica historica|linguisticae historicae]] pars, quae origines vocabulorum investigat. Quoniam vocabula sunt [[Signum linguisticum|signa linguistica]], quae et '''formam''' ("signans") et '''vim''' ("signatum") cohibent, necesse est investigatio etymologica leges methodologicas [[phonologia]]e historicae significationumque vices quam accuratissime observet.
'''Etymologia''' (ex verbis [[Lingua Graeca antiqua|Graecis]] {{Polytonic|ἔτυμος}} 'verus' et {{Polytonic|λόγος}} 'ratio' compositum)<ref>Haec symbola plerumque de etymologia hodierna disserit. Apud antiquos alia quoque vocabula proposita sunt, quibus certae res quae ad etymologiam pertinerent significarentur, sicut ''derivatio'' (Plinius apud Servium, ''Aen.'' 9.706) et ''notatio'' ([[Marcus Tullius Cicero|Cic.]], ''Top.'' 2.10); etiam ''veriloquium'' propositum est (Cic. ''Top.'' 8.35), sed haud multo successu.</ref> est necessaria [[Linguistica historica|linguisticae historicae]] pars, quae origines vocabulorum investigat. Quoniam vocabula sunt [[Signum linguisticum|signa linguistica]], quae et '''formam''' ("signans") et '''vim''' ("signatum") cohibent, necesse est investigatio etymologica leges methodologicas [[phonologia]]e historicae significationumque vices quam accuratissime observet.


== Genera originum ==
== Genera originum ==
Linea 14: Linea 14:
== De etymologia hesterna ==
== De etymologia hesterna ==


=== Antiquo Aevo ===
=== Apud antiquos ===
Etymologia est origo vocabulorum, cum vis verbi vel nominis per interpretationem colligitur. Sic [[Isidorus Hispalensis]] docet, auctor [[Etymologiae|Etymologiarum librorum]].
Etymologia est origo vocabulorum, cum vis verbi vel nominis per interpretationem colligitur. Sic [[Isidorus Hispalensis]] docet, auctor [[Etymologiae|Etymologiarum librorum]].
Antiquitus [[pseudetymologia]]e (i.e. fallaces etymologiae) praeclarae erant, ut exempli gratia ''[[canis a non canendo]]'' vel ''[[Lucus a non lucendo]]''.
Antiquitus [[pseudetymologia]]e (i.e. fallaces etymologiae) praeclarae erant, sicut ''canis a non canendo'' vel ''lucus a non lucendo''.


=== Medio Aevo ===
== Notae ==
<references />

== De etymologia hodierna ==

=== De principiis etymologicis ===

=== De notatione ===

=== De investigatione etymologica ===

=== Exempla Latina ===

== Paretymologia ==


== Vide etiam ==
== Vide etiam ==
=== Nexus interni ===
* [[Ars grammatica]]
* [[Ars grammatica]]
* [[Linguistica]]
* [[Linguistica]]


== Notae ==

<references />


[[Categoria:Scientia ad historiam scribendam pertinens]]
[[Categoria:Scientia ad historiam scribendam pertinens]]

Emendatio ex 12:49, 17 Decembris 2010

Etymologia (ex verbis Graecis ἔτυμος 'verus' et λόγος 'ratio' compositum)[1] est necessaria linguisticae historicae pars, quae origines vocabulorum investigat. Quoniam vocabula sunt signa linguistica, quae et formam ("signans") et vim ("signatum") cohibent, necesse est investigatio etymologica leges methodologicas phonologiae historicae significationumque vices quam accuratissime observet.

Genera originum

Etymologi hodierni investigant,

  1. quibus ex fontibus lingua, e.g. Latina, vocabula sua hauserit quoque modo sibi asciverit;
  2. quibus relationibus vocabula linguae, e.g. Latinae, inter se constiterint;
  3. cuiusnam modi relationes exstiterint inter vocabula necessitudine historica cognata variarum linguarum eiusdem familiae.

Constat vocabula linguarum per certas vias circumscriptisque rationibus exsistere et augescere, quarum potissimae sunt hae:

  1. Mutuatio, qua nova vocabula asciscuntur vel in commerciis (e.g., amphora < ἀμφορᾶ, forma contracta accusativi ἀμφορέα [ἀμφορεύς]; cannabis < κάνναβις ; electrum < ἤλεκτρον) vel in contactibus culturarum (e.g., epistula < ἐπιστολή ; nauta < ναύτης ; poeta < πο(ι)ητής) vel in religione Christiana pervulgata (e.g. episcopus < ἐπίσκοπος ; monachus < μοναχός).
  2. Derivatio et compositio vocabulorum. Derivatio praecipue affixorum ope fit: praefixo con- in genus, -eris addito adiectivum congener factum est; suffixo derivativo -tor in stirpem ama- addito nomen agentis amator factum est; infixo -n- radici verbi frag- inserto stirps frang- tempus infectum indicans facta est; interfixo -i- intervallo radicum luc- et -fer inserto vocabulum compositum lucifer factum est. Olim nova vocabula per apophoniam facta sunt: radix tegendi (teg-o) per apophoniam et tog- (cf. toga) et tēg- (cf. tēgula) generavit.
  3. Imitatio signati (creatio onomatopoetica et phonaesthetica)

De etymologia hesterna

Apud antiquos

Etymologia est origo vocabulorum, cum vis verbi vel nominis per interpretationem colligitur. Sic Isidorus Hispalensis docet, auctor Etymologiarum librorum. Antiquitus pseudetymologiae (i.e. fallaces etymologiae) praeclarae erant, sicut canis a non canendo vel lucus a non lucendo.

Notae

  1. Haec symbola plerumque de etymologia hodierna disserit. Apud antiquos alia quoque vocabula proposita sunt, quibus certae res quae ad etymologiam pertinerent significarentur, sicut derivatio (Plinius apud Servium, Aen. 9.706) et notatio (Cic., Top. 2.10); etiam veriloquium propositum est (Cic. Top. 8.35), sed haud multo successu.

Vide etiam