Alcmene

Vide etiam paginam discretivam: Alcmene (discretiva)

Alcmena parturiens: imago sedecimo saeculo aeri incisa ad Metamorphoses Ovidianas illustrandas. Videmus Ilithyiam sub arcu manus et crura comprimentem.

In mythologia Graeca Alcmene (sive Alcmena sive etiam Alcumena) mater Herculis erat, quem Iovi peperit quicum nescia et invita concubuit, dum maritum Amphitruonem credit esse. Ipsa regis Mycenarum Electruonis filia fuit, ac sic etiam neptis Persei et Andromedae ac proneptis ipsius Iovis. Nupsit Amphitruoni et duos filios paene uno tempore peperit, Iphiclem a suo marito seminatum et Herculem a Iove.

Fabulae

Rex Mycenarum erat Electryon cum Pterelae filii regnum invaserunt ac gregem boum secum rapuerunt. Adiuvante Amphitruone, cui filiam Alcmenam in matrimonium spopondit, rex armentum reciperavit. Sed una ex bubus furens impetum in Electryonem fecit: tum fustem Amphitruo in eam iniecit, qui in cornibus resiluit ac regem feriit necavitque. Ob quod factum in exsilium Thebas fugere cum Alcmena coactus est Amphitruo, ubi a rege Creonte benigne acceptus et lustratus est. Nec tamen Alcmena ei nubere passa est nisi ea lege ut prius fratres a Pterelae filiis occisos vindicaret. Dum bellum Amphitruo peregre cum Telebois gerit, Iuppiter sub specie et habitu mariti cum Alcmena decepta concubuit: tres noctes etiam continuasse dicitur ut amore longius frueretur. Ita evenit ut Alcmena duobus filiis praegnas fieret, Hercule e Iove, Iphicle e marito mortali. At Iuno paelici irata partum Herculis morari occepit ita ut Eurystheus maior natu fieret ac regno potiretur. Itaque cum Alcmena Ilithyiam/Lucinam invocavit, venit quidem sed a domina Iunone monita ante fores sedit crura comprimens et digitos internexos tenens. Sic veluti magica arte impediebat partum et cruciatibus ingentibus vexabatur Alcmena. Tandem ancilla dominae devota quid faceret dea animadvertit atque ei nuntiavit iam peperisss Alcmenam ac diis gratiam agendam. Quo nuntio attonita Ilithyia prosiluit ac digitos diiunxit: ita Hercules nasci potuit. Sic apud Ovidium. Contra apud Plautum Iove tonante et auxilium ferente Alcmena sine doloribus eodem tempore et Iphiclem et Herculem peperit.

Alcmena anus filio Herculi superfuit atque etiam dicitur Eurystheo mortuo (qui eam et filios vexaverat) oculos e capite effodisse.

Fontes

• Apollodori bibliotheca II,4,5-8
• Hesiodus, Clipeus Herculis.
• Hyginus, Fabulae 29.
• Homerus, libro nono decimo Iliadis 95-120.
• Ovidius libro nono Metamorphoseon versus 275-320.
• Plautus, Amphitruo