Sabaria

Savaria
Terra	Hungaria
Comitatus	C. Castriferrei
Area	97,52 m²
Numerus incolarum	79 513 incolae (2009)
Situs interretialis Savariae

Forum principale Savariae

Savaria vel Sabaria (Hungarice: Szombathely; Theodisce: Steinamanger; Slovene: Sombotel; Croatice: Sambatel) est oppidum Hungariae occidentalis, caput Comitatus Castriferrei, antiquitate caput Pannoniae Superioris.

Situs

Situs est Savaria ad radices Alpium in planitie Sibaris prope fluvium Perint, Alpibus Inferioribus.

Origo nominum

Cum Pannonia pars Imperii Romani erat, Sibaris trans eam fluebat, a Romanis "Sabariam" appellatam; hodiernum antiqui oppidi nomen est Savaria. Post finem Imperii Romani, adveniae Germanici locum Steinamanger nominaverunt. Occupatione Patriae Hungarorum ob fora nomen Szombathely ('Locus Diei Sabbati') datum est.

Historia

Praehistorico Aevo

Praehistorico Aevo, Celtae terram Pannoniam incolerant circiter sub saeculo 4 a.C.n, et in loco confirmabantur cultura communeque atque postea ab illis conlocati Romani Pannoniae ibi positam culturam mutuum sumpserint.

Antiquitate

Usque ad coloniam conditam

Quamquam locum Savariae incolae Celtae habitabant, coloniam non condebant. Ministerium loci admodum augebatur sub expansione Urbis quoniam adhuc ante coloniam Savariae conditam erat locus variandus equorum essedorumque,partim, iuxta Viam Sucinariam sita est. Propterea confiebat castrum millitare, copiae administrationis pedibus et equibus, ac duo legiones. Claudio imperatore regnante circiter 43 p.C.n. locus 'coloniam' dignitatem, nomen Coloniam Claudiam Savariensum aut Savariam collocatum missarum millitiarum accipiebat. Postea ad millites mercatores, et sui servi et suae familiae se applicabant, sic Pannoniae ordo provinciae mutabatur.

Post coloniam conditam

Savaria fiebat notus ac coitus commercii et centrum administrationis civilis, cultus imperatoris, immo etiam statio portorii in margine oppidi occidentalis fungebatur, sic Savariensibus fruebantur omnia iura sicut cives Urbis. Dum Savaria crescere incipiebatur, Pannonia anno 106 in duo partes Pannoniam Superiorem et Inferiorem dividebat. Oppido suum palatium imperatoris, balneum, amphitheatrum fiebant. Provinciae praefectus quoque erat Septimius Severus, qui hic a principibus terrarum legionumque vicinarum coronabatur. Post digestum nova ratione admistrationis Imperii Romani Diocletiani fine saeculi 3 erat caput Primae Pannoniae. In Savaria sedem habebat praefectus, hic thesaurum provinciae custodebat. Visitabant illam imperatores quoque, non solum scripta scriptorum historiae antiqui, sed etiam imperia imperatorum demonstrat.

Antiquitate Posteriore

Sub dominatione religionis Christianae

Fine Imperii Romani, religio antiqua Romana postponebat, et intrabat etiam in Savariam Christianismus. Mittebantur duo sancti: Sanctus Quirinus, episcopus Sisciae, iniectus est in fluvium Perint anno 303, et cuius natus coloniae etiam Sanctus Martinus erat, qui deinde pontifex Turonum factus est.

Ruina Urbis Antiquae

Hunnisci post Valentiani imperatoris mortem et incipiebant anno 377 Pannonia immigrari, et nec provinciae praefecti cum totis copiis suis sustinere eos et eorum foederatos populos barbaros non poterat, sed adhuc Savaria (ob moenia) non est occupata, Attilae rege Hunniscorum solum annis 441–445 dedit, tamen mox terraemotus omnem urbem destruxit. Pars incolarum Savariensum Romam Italiamque remigrabant.

Post Romanos-Usque ad Francos

Quamvis in Pannonia vastationem populorum Barbarorum Hunniscorumque percurrebat, multus incolarum non deficiebat, tamen domi aedificationesque rursum aedificabantur. Moenia dederunt defensionem incolis. Incolarum Romanorum pars perfugiebat Italiam, in locum eorum pervenerunt Gothi in orientali sole siti, postea Langobardi, qui populis urbis commiscebantur. Alboinus, rex Langobardorum anno 567 intro vocabant Avaros, cuius auxilio Gepidorum superati sunt. Foederatus novus (Avari) validum demonstrabatur, et Langobardis Italiam ire oportebat, et eorum locum venerunt Avari Slavique. A Francis occupata est infirmatae potentiae Avarae, et Carolus Magnus adivit patriam S. Martini urbem, Savariam. Karolo Savaria imperii Franci Salisburgi archiepicopo datur. Adhoc tempore aedificata est arcem partem urbis quae domui deserviebat. Post Moraviae dominationem a Hungaris Savaria occupata est.

Medio Aevo

Templum ab Ordine Fratrum Minorum medio aevo factum; hodiernum nomen est templum Sanctae Elisabethae

Stephanus, rex Hungarorum, urbem dedit episcopatui Jauriniensi. Multa passus est sub annis 1041 1044 inter bellum Henrici, imperatoris Imperii Romani Sacri Germanorum contra Samuelem Aba, sed maximum invasione Tartarorum. Tartari eam hoc tempore occupavere ac maxime delevere, incolaeque refugiunt ad in propinquo sitae silvae foveas, ideo istam diu nominavere "silvam foveacam".

Anno 1407 Savaria urbis dignitatem accepit. Anno 1440 prope urbem copiae Ulrichus Cillei superaverant Wladislai de Polonia exercitum, et tum homines rei pacem composuerunt anno 1441 mense Aprili die 19.