Quantum redactiones paginae "Communitas Valentina" differant
No edit summary |
|||
Linea 190: | Linea 190: | ||
===Hydrographia=== |
===Hydrographia=== |
||
Solum duo praecipua flumina sunt: [[Tader]] ([[Valentiane]] et [[Hispanice]]; ''Segura'') in [Lucentum (provincia)|Lucentina provincia]] (cuius fons in [[Vandalitia]] est) et [[Sucro]] ([[Valentiane]]; ''Xúquer'' et [[Hispanice]]; ''Júcar'') in [[Valentia (provincia)|Valentiana provincia]] (cuius fons in [[Castella-Manica]] est), ambo intensissimae humanae regulationi ad urbes, industrias et praesertim agriculturalem consumptionem subiiciuntur. [[Turia (flumen Valentiae)|Turia flumen]] ([[Valentiane]]; ''Túria'' et [[Hispanice]]; ''Turia'') tertium maximum et suus fons in [[Aragonia]] est. Flumina in area, velut [[Vinalopo]] ([[Valentiane]] et [[Hispanice]]; ''Vinalopó'', plerumque brevia sunt et paucum fluxus (propter agriculturalem usum, climaticis causis aut ambibus) habent et saepe omnino sicca aestate sunt. |
Solum duo praecipua flumina sunt: [[Tader]] ([[Valentiane]] et [[Hispanice]]; ''Segura'') in [[Lucentum (provincia)|Lucentina provincia]] (cuius fons in [[Vandalitia]] est) et [[Sucro]] ([[Valentiane]]; ''Xúquer'' et [[Hispanice]]; ''Júcar'') in [[Valentia (provincia)|Valentiana provincia]] (cuius fons in [[Castella-Manica]] est), ambo intensissimae humanae regulationi ad urbes, industrias et praesertim agriculturalem consumptionem subiiciuntur. [[Turia (flumen Valentiae)|Turia flumen]] ([[Valentiane]]; ''Túria'' et [[Hispanice]]; ''Turia'') tertium maximum et suus fons in [[Aragonia]] est. Flumina in area, velut [[Vinalopo]] ([[Valentiane]] et [[Hispanice]]; ''Vinalopó'', plerumque brevia sunt et paucum fluxus (propter agriculturalem usum, climaticis causis aut ambibus) habent et saepe omnino sicca aestate sunt. |
||
==Notae== |
==Notae== |
Emendatio ex 11:54, 7 Martii 2010
| |||||
Caput | Valentia | ||||
Linguae | Hispanica et Valentiana | ||||
Area - total - % a Hispania |
locum 8 23.255 km² 4,60% | ||||
Numerus incolarum - Total (2007) - % a Hispania - densitas incolarum |
locum 4 4.874.811 10,75% 209,6 hab./km² | ||||
Gentilicium - Hispanice - Valentiane |
valenciano/valenciana valencià/valenciana | ||||
Statutum autonomiae | 28 Martii anni 1982 | ||||
ISO 3166-2 | VC | ||||
Repraesentatio parlamentaria - Parlamentum - Senatus |
32 scamna 17 scamna | ||||
Praeses | Franciscus Camps Ortiz (PPCV) | ||||
Generalitas Valentiana |
Communitas Valentiana (Valentiane: Comunitat Valenciana aut País Valencià; Hispanice: Comunidad valenciana aut País Valenciano) est autonoma Hispaniae, sita in Centrali et Austrorientali Paeninsula Hiberica. Cuius caput et maxima urbs Valentia est. Regio divisa est in provincias tres; Lucentum, Castaliam Valentiamque et in 34 commarcas. Administrative Occidente Castellae-Manicae Aragoniaeque, Meridie Murciae et Septemtrione Catalauniae finitima est.
518 chiliometrorum Mediterranei litoris habet et 23 259 chiliometrorum quadratorum terrae cum 5,02 millionibus incolarum (anno 2008) tegit. Eius fines plerumque historici Regni Valentiani eos reddit.
Praesens versio Valentiani Statuti Autonomiae Regionem Valentiae velut nationalitatem enuntiat. Officiales linguae Hispanica et Valentiana (velut lingua Catalana hoc in territorio cognoscitur) sunt.
Nomina
Officiale nomen Valentiane Comunitat Valenciana est, ambo versa in Latinam velut "Communitas Valentiana". Hispanicum nomen, Comunidad Valenciana, coofficiale per primum Statutum Autonomiae anno 1982 fuit.
Quamquam "Communitas Valentiana" (Valentiane; Comunitat Valenciana et Hispanice; Comunidad Valenciana), extra officialem considerationem, est nomen quo maxime utimur et unum ex eis quae officialiter consecrata sunt, duo competentia nomina simul quando Valentianum Statutum Autonomiae fabricabatur fuerunt. Quidem "Natio Valentiana" sive "Regio Valentiana" (Valentiane País Valencià et Hispanice; País Valenciano), primum saeculo XVIII relatum est, sed eius usus solum e decennio 197 et prorsum notabilis factus est cum sinistristico aut Valentianistici nationalismi subtextu qui per Transitionem Hispanicam in democratiam exeunti decennio 198 et ineunti decennio 199 incepit. Huius usus exemplum "Consilii Praeautonomici Regionis Valentianae" (Valentiane; Consell pre-autonòmic del País Valencià), modernae Generalitatis Valentianae (Valentiane; Generalitat) praecursorii, eius anno 1978 est et hoc vocabulum in Statutorum Autonomiae praeambulo relatum est.
Ad solvendam lacunam inter duo competentia nomina -traditionale "Regnum Valentiae" et coaetaneum "Regio sive Natio Valentiana"- compromissi neologismus, "Communitas Valentiana", creatus est ("Communitas" e "Communitate Autonoma", quae officiale nomen Hispanicarum regionum velut politcarum autonomicarum entitatum constitutarum est).
Omni modo, genericum "Valentiae" nomen ad Urbem Valentianam, provinciam Valentiam aut Communitatem Valentianam referre potest.
Historia
Praesentis Valentiae origines ab antiquo Regno Valentiae trahuntur, quod saeculo XIII surrexit. Iacobus I Aragoniae exsistentium Islamicarum taifarum Christianam Recuperationem et colonizationem cum Aragoniensibus et Catalauniensibus anno 1208 duxit et Regnum Valentiae velut tertiam independentem regionem intra Coronam Aragonensem anno 1238 condidit.
Anno 1707, in Belli de Successione Hispanica contextu et ope Decretorum Nueva Planta, rex Philippus V Hispaniae Regnum Valentiae et relictas regiones ad antiquam Coronae Aragoniensis, quae aliquod autonomiae retinuerant, pertinentes Regni Castellae structurae, eius legibus et moribus subiecit. Ex hoc statu, instituta et leges e Foris Valentianis creatae abrogatae sunt et linguae Valentianae usus in officialibus iurisdictionibus et educatio prohibitus est. Eapropter, cum Domo Burbonica, novum Regnum Hispanicum formatum est perficiendo centralizatiore gubernatione quam antiqua Habsburgensi Hispania.
Primus conatus attingendae autogubernationis Regioni Valentianae in praesenti Hispania per Secundam Rempublicam Hispanicam, anno 1936, fuit, sed Bellum Civile erupit et autonomisticum inceptum interruptum est. Anno 1977, post Francisci Franco dictatura, Valentia partim autonoma cum Consilii Praeautonomici Regionis Valentianae (Valentiane; Consell Pre-autonòmic del País Valencià) creatione esse coepit, et anno 1982 autogubernatio denique cum Statuto Autonomiae quod compluria autogubernativa instituta sub Generalitate Valentiana (Valentiane; Generalitat Valenciana) creavit ampliata est.
Valentiana Statuta Autonomiae clarum fecerunt Valentiam habere propositum modernae conceptionis de Regionis Valentianae autogubernatione e primis autonomisticis motibus (autogubernatione) per Secundam Rempublicam Hispanicam, sed etiam uniendo ea traditionali conceptioni de Valentiana identitate ut historici Regni Valentiani (fororum) successor sit. Profecto, post Valentiani Statuti Autonomiae emendationem a duabus factionibus anno 2006 fautam, lex civilis foralis colligitur, utendo traditionali regni conceptione, et, cetera, Valentia velut nationalitas, secundum modernam concewptionem, quoque agnoscitur.
Demographia
Valentiani traditionaliter in locis cum fertili cultura et in cultus terris inferioribus iuxta maximi ponderis flumina (Sucronem, Turiam, Taderem et Vinaloponem), et quoque in portuariis urbibus ponderis agriculturali commercio densatur.
Maximi ponderis incolaria centra, per Romanum tempus, Saguntum aut Dianum, postea in historia, Valentia, Lucentum, Saetabis, Aurariola, Illici, Gandia aut Villa Regia esse solebant et nuperrime Saetabicula et Castalia.
Spissitudo incolaria, quae maior in centrali et Meridionali regionibus et minor in Septemtrionali et intestina est, e traditionali populi distributione derivatur quae ex orographicis Valentiani territorii proprietatibus et e possibilitate obtinendae agriculturalis irrigatae terrae orta est. Demographia magna industriali activitate, fortasse supra allatae distributionis exceptione, et commercio agriculturaliter derivatorum fructuum per saeculum XX in haud litoralibus urbibus velut Alcodio, Ellone, Pago Untiniano, Petrario, Villena et Valle Solis quoque afficitur.
Ultimis in annis, incolarum densatio in magnis capitibus et eorum territoriis urbanis considerabiliter crevit (v.gr. Torrens, Mislata, Paterniana, Burgus Saltus, Sanctus Vincentius Raspeigensis, etc...) praesertim in omnibus litoralibus urbibus vicisque. Sic, traditionaliter parvuli vici velut Benidormum aut Turris Vetus considerabile incolarum incrementum (adhuc notabilius per aestivum tempus) propter temporariam periegetarum migrationem passi sunt.
Ideoque, Valentiae dempographia in praesenti clare urbana et litoralis est, temporaria periegesi quoque affecta.
Communitas Valentiana 4 692 449 incolarum anno 2005 habebat. Inferiori in tabula urbani nuclei cum amplius 50 000 incolarum eodem in anno sunt:
# | Urbs Latine | Urbs Hispanice | Urbs Valentiane | Numerus incolarum |
---|---|---|---|---|
1 | Valentia | Valencia | València | 796 549 |
2 | Lucentum | Alicante | Alacant | 319 380 |
3 | Illici | Elche | Elx | 215 137 |
4 | Castalia[1] | Castellón de la Plana | Castelló de la Plana | 167 455 |
5 | Turris Vetus | Torrevieja | Torrevella | 84 348 |
6 | Aurariola | Orihuela | Oriola | 75 009 |
7 | Torrens | Torrente | Torrent | 72 660 |
8 | Gandia | Gandía | Gandia | 71 429 |
9 | Benidormum | Benidorm | Benidorm | 67 492 |
10 | Saguntum | Sagunto | Sagunt | 61 823 |
11 | Alcodium | Alcoy | Alcoi | 60 931 |
12 | Ello | Elda | Elda | 55 571 |
13 | Paterniana[2] | Paterna | Paterna | 54 560 |
Geographia
Prominentia
Intestina territorii pars montana est, cum maximis culminibus in Valentiana et Castaliensi provinciis Montium Hibericorum partem formantibus. Lucentinae provinciae montes rursus Iugi Subbaetici pars sunt. Regio Valentiae parvulas insulas Colubrarias (Valentiane; Els Columbrets et Hispanice; Islas Columbretes) et litoralem parvam insulam Novam Tabarcam (Valentiane; Nova Tabarca et Hispanice; Isla de Tabarca) administrat.
Emblematicissimus mons Pennagolosa (Valentiane; Penyagolosa et Hispanice; Peñagolosa) in Alcalatenensi commarca est. Culmen maximum, 1 813 m. altum, esse valde putatur, sed est, re vera, maximum culmen Tumulus Calderonensis sive Collis Casarum (Valentiane et Hispanice; Cerro Calderón sive Alto de las Barracas), 1 839 m. altus et in Angulo Ademusensi, Valentiana exclavatura cum tribus culminibus amplius 1 500 m. altis, situs. Emblematicissimus mons in Meridionali territorii parte Aitana, 1 558 m. alta, est.
Tenuissima litoralis lacinia fertillima planities plerumque insignium montium libera, eis circum Promunturii Dianii (Valentiane; Cap de la Nau et Hispanice; Cabo de la Nao) et Castaliensis Paeninsulae (Valentiane; Peníscola et Hispanice; Peñíscola) areas exceptis, est. Huius litoralis areae typici terrae madidae et uligines velut Aestuarium (Valentiane; L'Albufera et Hispanice; La Albufera) prope Valentiam, Cavea Nivum (Valentiane; El Fondó de les Neus et Hispanice; El Hondón de las Nieves) prope Illicos, Palus (Valentiane et Hispanice; Marjal) prope Pegum (Valentiane et Hispanice; Pego) et Pratum (Valentianeet Hispanice; El Prat) prope Ildum (Valentianeet Hispanice; Cabanes) sunt, et quoque antiquae terrae humidae et salinae in Portus Illicitani (Valentiane et Hispanice; Santa Pola) et Turris Veteris areis sunt. Omnes ei Rampsarenses decretorii loci sunt qui Valentiam maximi ponderis tum migratoriis tum assiduis marinis aquaticisque avibus faciunt.
Multae ponderis litorales moles harenosae in Salarii (Valentiane et Hispanice; El Saler) area prope Aestuarium et in Alones [3] (Valentiane et Hispanice; Guardamar) area sunt, ubi in ambibus per saeculum XIX milia arborum inserta sunt ut moles harenosae figerentur, sic adhuc protectas insignis oecologici valoris areas formantes.
Clima
Valentia generatim mite clima habet, valde vicino Mari Mediterraneo affectum. Etiamnunc, ponderis dissimilitudines inter areas sunt:
- Rectum clima Mediterraneum fere iuxta litorales planities e Septemtrionallimis limitibus trans Benidormi (Valentiane et Hispanice; Benidorm) aream panditur, quod inter alias urbes Castaliam, Gandiam et Valentiam quoque includit. Variis gradibus inferiores interiores areas tegit. Hac in area, hiemes frigidae sunt, aestates longae, siccae et calidae; pluviae praesertim per ver et autumnum accidunt, plerumque circiter 600 mm. attingentes cum singulariter madidiore microclimate in Marinae Superioris et Saforis commarcis sic Septemtrione Promunturii Dianii, quod amplius 1000 mm. mediam propter sublationis orographicae phaenomenon accumulat.
- Transitionis zona e Mediterraneo in clima continentale in interiores terras et in aliquibus locis prope mare sed altissimis panditur, quod inter alias Alcodium, Castra Aelia, Urcesa et Villena includit. Eius hiemes inter fridigulas et frigidas (aliquot dierum cum nive solent), aestates inter placidas et calidas et pluviae trans annum distributiores sunt.
- Transitionis zona e Mediterraneo in clima semiaridum iuxta litoralem planitiem ex Alone per Meridionallimos regionis limites panditur, quod inter alias urbes Lucentum, Illicos, Aurariolam et Turrim Veterem includit. Aestates longissimae inter calidas et calidissimas et valde siccae sunt, hiemes inter fridigulas et placidas sunt et eius praecipua nota exiguissima praecipitatio, typice infra 300 mm. quotannis est, quae verisimillime per ver et autumnum accidit. Praecipitationis carentiae causa notus umbrae imbricae effectus est qui collibus Lucentinae provinciae Septemtrione (et, minore gradu, eis Septemtrionali in parte provinciae quae, vicissim, inversum sublationis orographicae effectum circum Promunturium Dianium cumulant) causatur.
Hydrographia
Solum duo praecipua flumina sunt: Tader (Valentiane et Hispanice; Segura) in Lucentina provincia (cuius fons in Vandalitia est) et Sucro (Valentiane; Xúquer et Hispanice; Júcar) in Valentiana provincia (cuius fons in Castella-Manica est), ambo intensissimae humanae regulationi ad urbes, industrias et praesertim agriculturalem consumptionem subiiciuntur. Turia flumen (Valentiane; Túria et Hispanice; Turia) tertium maximum et suus fons in Aragonia est. Flumina in area, velut Vinalopo (Valentiane et Hispanice; Vinalopó, plerumque brevia sunt et paucum fluxus (propter agriculturalem usum, climaticis causis aut ambibus) habent et saepe omnino sicca aestate sunt.