Quantum redactiones paginae "Novum Comum" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m bot: {{Municipium Italiae}} -> {{Capsa urbis Vicidata}}; mutationes minores
Linea 1: Linea 1:
{{Videhom|Comum (Irania)}}
{{Videhom|Comum (Irania)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
{{Municipium Italiae
[[Fasciculus:Como Dom.jpg|thumb|Comi Templum Maximum]]
|NomenLatinum= Novum Comum
|NominaLatinaAlia=Comum, Novocomum
|GenetivusNominis=Novi Comi
|NomenLinguaLoci=Comm
|NomenItalianum=Como
|LinguaLoci=Dialectus novocomensis
|NomenLingua2Loci=Comm
|Lingua2Loci=[[Lingua Langobardica|Langobardice]]
|NomenLingua3Loci=Côme ([[Francogallice]]); Chum ([[Theodisce]]); {{Polytonic|Κῶμον}} ([[Lingua Graeca antiqua|Graece]])
|Lingua3Loci=
|Insigne = Blason ville It OrnExt (ValAoste).svg
|Vexillum = Flag of Como.svg
|SiglaRegionis=LOM
|SiglaProvinciae=CO
|Imago = Como Dom.jpg
|InscriptioImaginis= Comi Templum Maximum
|GradusLatitudinis=45
|MinutaLatitudinis=49
|SecundaLatitudinis=0
|GradusLongitudinis=9
|MinutaLongitudinis=5
|SecundaLongitudinis=0
|Altitudo=201
|Area=37
|NumerusIncolarum=84 687
|DiesCensusIncolarum=2015
|SpissitudoIncolarum=2117
|Vici=''Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola''
|MunicipiaProxima=''Blevio, Capiago Intimiano, Casnate con Bernate, Cernobbio, Chiasso (CH-TI), Lipomo, Maslianico, Montano Lucino, San Fermo della Battaglia, Senna Comasco, Tavernerio, Torno, Vacallo''
|NumerusCursualis=22100
|PraefixumTelephonicum=031
|ISTAT=013075
|NumerusTributarius=C933
|NomenIncolarum=Comenses seu Novocomenses
|Patronus=Abundius episcopus
|DiesSollemnis=[[31 Augusti]]
|PaginaInterretialis=http://www.comune.como.it/
}}
'''Novum Comum''', simplicius '''Comum''' ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''Como''), olim [[colonia Romana]] [[Gallia Cisalpina|Galliae Cisalpinae]], est [[Urbes Italiae|urbs]] et [[Municipium Italiae|municipium]] [[Italia]]e, circiter 84 690 incolarum, in [[Regio Italiae|regione]] [[Langobardia]] sita. Est [[caput (urbs)|urbs capitalis]] [[Provincia Novocomensis|provinciae Novocomensis]].
'''Novum Comum''', simplicius '''Comum''' ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''Como''), olim [[colonia Romana]] [[Gallia Cisalpina|Galliae Cisalpinae]], est [[Urbes Italiae|urbs]] et [[Municipium Italiae|municipium]] [[Italia]]e, circiter 84 690 incolarum, in [[Regio Italiae|regione]] [[Langobardia]] sita. Est [[caput (urbs)|urbs capitalis]] [[Provincia Novocomensis|provinciae Novocomensis]].


Linea 50: Linea 13:
== Historia ==
== Historia ==
[[Fasciculus:Comoplinio.JPG|thumb|Vota civium Comensium recentiorum [[Gaius Plinius Secundus|Plino maiori]] expressa ([[Ecclesia cathedralis Comensis]])]]
[[Fasciculus:Comoplinio.JPG|thumb|Vota civium Comensium recentiorum [[Gaius Plinius Secundus|Plino maiori]] expressa ([[Ecclesia cathedralis Comensis]])]]
Primus [[auctor]]um Latinorum nobis cognitorum [[Catullus]] [[Larius lacus|Larium lacum]] Novumque Comum refert, urbem familiarem [[Caecilius (poëta Comensis)|Caecilii]] amici et poëtae ("[[Poëtae tenero meo sodali|Poëtae tenero, meo sodali]] Velim Caecilio, papyre, dicas [[Verona]]m veniat, Novi relinquens Comi moenia [[Larius lacus|Larium]]que litus") necnon poëtriae Caecilii admiratricis ("Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, Illum deperit impotente amore. . . . Sapphica puella Musá doctior").<ref>[[Catullus]] [[Poëtae tenero meo sodali|35]].</ref> [[Historia]] anterior a [[Titus Livius|Livio]] narratur: Comum oppidum munitum [[Insubres|Insubrium]] anno [[196 a.C.n.]] ab [[exercitus|exercitu]] Romano obsessum.<ref>[[Livius|Liv.]] 33.36</ref>
Primus [[auctor]]um Latinorum nobis cognitorum [[Catullus]] [[Larius lacus|Larium lacum]] Novumque Comum refert, urbem familiarem [[Caecilius (poëta Comensis)|Caecilii]] amici et poëtae ("[[Poëtae tenero meo sodali|Poëtae tenero, meo sodali]] Velim Caecilio, papyre, dicas [[Verona]]m veniat, Novi relinquens Comi moenia [[Larius lacus|Lariumque]] litus") necnon poëtriae Caecilii admiratricis ("Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, Illum deperit impotente amore. . . . Sapphica puella Musá doctior").<ref>[[Catullus]] [[Poëtae tenero meo sodali|35]].</ref> [[Historia]] anterior a [[Titus Livius|Livio]] narratur: Comum oppidum munitum [[Insubres|Insubrium]] anno [[196 a.C.n.]] ab [[exercitus|exercitu]] Romano obsessum.<ref>[[Livius|Liv.]] 33.36</ref>


Prima [[Imperium Romanum|Romana]] [[colonia]] a [[Gnaeus Pompeius Strabo|Pompeio Strabone]], [[Gnaeus Pompeius Magnus|Magni]] patre, anno [[89 a.C.n.]] eo deducta est postquam priores incolae damna a vicinis [[Raeti|Raetis]] acceperunt. Anno [[59 a.C.n.]] cum consul esset [[C. Iulius Caesar|Gaius Iulius Caesar]] novos colonos addidit ac simul coloniam in salubriorem locum transtulit ː quia ab eo velut iterum conditum erat ab illo tempore non iam simpliciter Comum sed ''Novum Comum'' appellabatur<ref>{{Strabo}} V.1.6</ref>. Indignantibus [[Optimates|optimatibus]] et civitate Romana novos incolas donavit adeo ut [[Marcus Claudius Marcellus (consul 51 a.C.n.)|Marcus Marcellus]] consul civem ex colonia Novo Como virgis verberari iussisse diceretur, per supplicium cive Romano indignum ostendere cupiens quantum civitatem a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] donatam parvi faceret<ref>[[Appianus Alexandrinus|Appianus]], ''Bell. civ''. II,26. [[Plutarchus|Plut]]., ''Caes''. 29.</ref>. Anno [[354]] [[Flavius Claudius Iulianus]], futurus [[imperator Romanus|imperator]], apud [[Larius lacus|Larium lacum]] in exilium eiectus est. Inter annos [[449]] et [[468]], [[Abundius episcopus|Abundius]] fuit Comi episcopus: Comi civitatis et dioecesis sanctus patronus iam est; [[saeculum 11|saeculo undecimo]], sancti Abundi episcopi ecclesia iterum aeficata est. Medio aevo Comum [[Mediolanum|Mediolano]] obstetit et delectum est, deinde in Mediolanensium dominorum potestatem redactum est et recenti aetate [[Mediolani ducatus]] [[Hispania]], [[Austria]], ac [[Gallia|Francogallia]] rectus est. Medio undevicesimo saeculo Comum [[Italia]]e urbs factum est.
Prima [[Imperium Romanum|Romana]] [[colonia]] a [[Gnaeus Pompeius Strabo|Pompeio Strabone]], [[Gnaeus Pompeius Magnus|Magni]] patre, anno [[89 a.C.n.]] eo deducta est postquam priores incolae damna a vicinis [[Raeti]]s acceperunt. Anno [[59 a.C.n.]] cum consul esset [[C. Iulius Caesar|Gaius Iulius Caesar]] novos colonos addidit ac simul coloniam in salubriorem locum transtulit ː quia ab eo velut iterum conditum erat ab illo tempore non iam simpliciter Comum sed ''Novum Comum'' appellabatur<ref>{{Strabo}} V.1.6</ref>. Indignantibus [[Optimates|optimatibus]] et civitate Romana novos incolas donavit adeo ut [[Marcus Claudius Marcellus (consul 51 a.C.n.)|Marcus Marcellus]] consul civem ex colonia Novo Como virgis verberari iussisse diceretur, per supplicium cive Romano indignum ostendere cupiens quantum civitatem a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] donatam parvi faceret<ref>[[Appianus Alexandrinus|Appianus]], ''Bell. civ''. II,26. [[Plutarchus|Plut]]., ''Caes''. 29.</ref>. Anno [[354]] [[Flavius Claudius Iulianus]], futurus [[imperator Romanus|imperator]], apud [[Larius lacus|Larium lacum]] in exilium eiectus est. Inter annos [[449]] et [[468]], [[Abundius episcopus|Abundius]] fuit Comi episcopus: Comi civitatis et dioecesis sanctus patronus iam est; [[saeculum 11|saeculo undecimo]], sancti Abundi episcopi ecclesia iterum aeficata est. Medio aevo Comum [[Mediolanum|Mediolano]] obstetit et delectum est, deinde in Mediolanensium dominorum potestatem redactum est et recenti aetate [[Mediolani ducatus]] [[Hispania]], [[Austria]], ac [[Gallia|Francogallia]] rectus est. Medio undevicesimo saeculo Comum [[Italia]]e urbs factum est.


== Novocomenses ==
== Novocomenses ==
Linea 70: Linea 33:
* [[Iosephus Sinigaglia]], remex atque miles italicus
* [[Iosephus Sinigaglia]], remex atque miles italicus


== Aedificia egregia==
== Aedificia egregia ==
* [[Ecclesia cathedralis Comensis]]
* [[Ecclesia cathedralis Comensis]]
* [[Villa Carlotta]]
* [[Villa Carlotta]]
Linea 77: Linea 40:
Comum est [[sedes episcopalis]] [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiae Catholicae Romanae]]. Nomen est [[Dioecesis Comensis]] et praesens [[episcopus]] est [[Didacus Coletti]].
Comum est [[sedes episcopalis]] [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiae Catholicae Romanae]]. Nomen est [[Dioecesis Comensis]] et praesens [[episcopus]] est [[Didacus Coletti]].


== Vici in municipio==
== Vici in municipio ==
''Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola''.
''Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola''.


Linea 119: Linea 82:
{{Capita provinciarum Italiae}}
{{Capita provinciarum Italiae}}


[[Categoria:Novum Comum|!]]
[[Categoria:Novum Comum| ]]
[[Categoria:Coloniae Romanae]]
[[Categoria:Coloniae Romanae]]

Emendatio ex 20:09, 20 Octobris 2020

Vide etiam paginam fere homonymam: Comum (Irania)

Wikidata Novum Comum
Res apud Vicidata repertae:
Novum Comum: insigne
Novum Comum: insigne
Civitas: Italia
Locus: 45°48′37″N 9°5′10″E
Numerus incolarum: 83 184
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Como

Gestio

Praefectus: Alessandro Rapinese
Procuratio superior: Provincia Comensis

Geographia

Superficies: 37.12 chiliometrum quadratum
Territoria finitima: Brunatum, Casnatum cum Bernato, Cernobium, Grandatum, Lepomis, Marsilianigum, Vergosia, Tabernarium, Turnium, Blevium, Montanum Lucinum, Anthemianum, Alsenatum, Clasus, Vacallo

Coniunctiones urbium

Urbes gemellae: Netanya, Fulda, Tokamachi, Flavia Neapolis, Mitavia

Tabula aut despectus

Novum Comum: situs
Novum Comum: situs
Comi Templum Maximum

Novum Comum, simplicius Comum (Italiane Como), olim colonia Romana Galliae Cisalpinae, est urbs et municipium Italiae, circiter 84 690 incolarum, in regione Langobardia sita. Est urbs capitalis provinciae Novocomensis.

Nomen

Titulus operis M. Vitruvii Pollionis De architectura, Italiane a Caesare Caesariano versi, Comi anno 1521 primum editi (Institutum Getty Angelopolitanum)

Gallorum Insubrium oppidum, nomine Latino "Comum",[1] a Caesare in formam coloniae restitutum, nomen "Novum Comum" accepit,[2][3] sed appellatio anterior "Comum" saepius adhibetur.[4] Urbani "Comenses"[5] et "Novocomenses"[6] appellantur. Vox "comum" fortasse a Gallico sermone ducitur, ubi camb "flectere" significare censetur.

Geographia

Urbs in regione Langobardia iacet, in parva campestri alluvione in extremo Lario lacu, inter meridiem et occasum solis. Comum est urbs "affluens" mercaturis opificiisque, quae sericis, machinis, alimentis, chartae, vestibusque student, et viatores ecclesias, Maiores Domus, Museum Civicum, Templum Volvitanum, et moenium reliqua petunt.

Historia

Vota civium Comensium recentiorum Plino maiori expressa (Ecclesia cathedralis Comensis)

Primus auctorum Latinorum nobis cognitorum Catullus Larium lacum Novumque Comum refert, urbem familiarem Caecilii amici et poëtae ("Poëtae tenero, meo sodali Velim Caecilio, papyre, dicas Veronam veniat, Novi relinquens Comi moenia Lariumque litus") necnon poëtriae Caecilii admiratricis ("Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, Illum deperit impotente amore. . . . Sapphica puella Musá doctior").[7] Historia anterior a Livio narratur: Comum oppidum munitum Insubrium anno 196 a.C.n. ab exercitu Romano obsessum.[8]

Prima Romana colonia a Pompeio Strabone, Magni patre, anno 89 a.C.n. eo deducta est postquam priores incolae damna a vicinis Raetis acceperunt. Anno 59 a.C.n. cum consul esset Gaius Iulius Caesar novos colonos addidit ac simul coloniam in salubriorem locum transtulit ː quia ab eo velut iterum conditum erat ab illo tempore non iam simpliciter Comum sed Novum Comum appellabatur[9]. Indignantibus optimatibus et civitate Romana novos incolas donavit adeo ut Marcus Marcellus consul civem ex colonia Novo Como virgis verberari iussisse diceretur, per supplicium cive Romano indignum ostendere cupiens quantum civitatem a Caesare donatam parvi faceret[10]. Anno 354 Flavius Claudius Iulianus, futurus imperator, apud Larium lacum in exilium eiectus est. Inter annos 449 et 468, Abundius fuit Comi episcopus: Comi civitatis et dioecesis sanctus patronus iam est; saeculo undecimo, sancti Abundi episcopi ecclesia iterum aeficata est. Medio aevo Comum Mediolano obstetit et delectum est, deinde in Mediolanensium dominorum potestatem redactum est et recenti aetate Mediolani ducatus Hispania, Austria, ac Francogallia rectus est. Medio undevicesimo saeculo Comum Italiae urbs factum est.

Novocomenses

Qui Comi nati sint aut hac in civitate vixerint:

Aedificia egregia

Ecclesia Catholica Romana

Comum est sedes episcopalis Ecclesiae Catholicae Romanae. Nomen est Dioecesis Comensis et praesens episcopus est Didacus Coletti.

Vici in municipio

Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola.

Notae

  1. Liv. 33.36.14
  2. Catullus 35.3-4; Suet. De vita Caesarum "Divus Iulius" 28
  3. Rarius "Novocomum": #Hofmannus in textu
  4. Plin. Nat. 3.124; Plin. Ep. 1.3.1.
  5. Liv. 33.36.9.
  6. Cic. Fam. 13.35.1.
  7. Catullus 35.
  8. Liv. 33.36
  9. Strabo, Geographica V.1.6
  10. Appianus, Bell. civ. II,26. Plut., Caes. 29.

Bibliographia

Opera antiquiora
  • Angelo Pavesi, Memorie per servire alla storia del commercio dello stato di Milano, e di quello della città e provincia di Como in particolare. Comi, 1778 Textus apud Internet Archive
  • Giuseppe Rovelli, Storia de'principali avvenimenti dopo l'ingresso de'francesi in Lombardia, cioè dal maggio del 1796 a tutto il 1802 per servire di appendice alla Storia di Como: con un prospetto fisico e politico della stessa città ed antica sua provincia. Comi, 1808 Textus apud Internet Archive
  • Giuseppe Rovelli, Storia di Como. 3 partes in 5 voll. Mediolani, Comi, 1789-1803 pars 1 pars 2 pars 3 vol. 1 pars 3 vol. 2 pars 3 vol. 3
Eruditio recentior
  • Cesare Cantù, Storia della città e della diocesi di Como. 2 voll. Florentiae: Felice Le Monnier, 1856 vol. 1 vol. 2 apud Internet Archive
  • P. Frico, Effemeridi comensi: estratte dalla storia ecclesiastica, civile e politica di Como. Comi, 1884 Textus apud Internet Archive
  • Maurizio Monti, Storia antica di Como. Mediolani: Società Tipografica de' Classici Italiani, 1860 Textus apud Internet Archive
  • Maurizio Monti, Storia di Como. 2 voll. Comi, 1829-1832 Vol. 1 vol. 2 i vol. 2 ii
  • Santo Monti, Storia ed arte nella Provincia ed antica Diocesi di Como. Comi, 1902 Textus apud Internet Archive
Topographica
  • "Como" in Oberitalien mit Ravenna, Florenz und Livorno. 17a ed. Lipsiae: Karl Baedeker, 1906
  • "Como" in Handbook for Travellers in Northern Italy, comprising Piedmont, Liguria, Lombardy, Venetia, Parma, Modena, and Romagna. 10a ed. Londinii: John Murray, 1866
  • "Comum" in Tabulae Imperii Romani folium L 32 Mediolanum (Romae, 1966) p. 57
Aliae encyclopaediae

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Novum Comum spectant.
  • Situs publicus (Italiane)
  • Discover Como: City Guide

Pinacotheca

Capita provinciarum metropoleonque Italiae

Abellinum • Aesernia • Agrigentum • Alexandria Statiellorum • Ancona • Andria • Aquila • Ariminum • Aristianis • Arretium • Asculum Picenum • Aternum • Augusta Taurinorum • Baretium • Barium • Barolum • Bauzanum • Bellunum • Beneventum • Bergomum • Bononia • Brixia • Brundisium • Bugella • Caesena • Campus Bassus • Caralis • Carbonia • Carraria • Caserta • Catacium • Catana • Comum • Consentia • Cremona • Croton • Cuneum • Drepanum • Ecclesiae • Ferraria • Firmum Picenum • Florentia • Forum Livii • Fovea • Frusino • Genua • Goritia • Grossetum • Hasta Pompeia • Henna • Imperia • Interamna Nahars • Interamna Praetutia • Labro • Lanusei • Latina • Laus Nova • Leucum • Luca • Lupiae • Macerata • Mantua • Massa • Mathera • Mediolanum • Messana • Modicia • Mutina • Neapolis • Nissa • Novaria • Nugor • Olbia • Panormus • Papia • Parma • Patavium • Perusia • Pisae • Pisaurum • Pistorium • Placentia • Portus Ilii • Portus Naonis • Potentia • Pratum • Ragusia • Ravenna • Reate • Regium • Regium Lepidi • Rodigium • Roma • Salernum • Sassaris • Savo • Sena Iulia • Spedia • Sullurium • Sundrium • Syracusae • Tarentum • Tarvisium • Teate • Templum • Tergeste • Tridentum • Turenum • Urbinum • Utinum • Venetiae • Verbania • Vercellae • Verona • Vibo Valentia • Vicetia • Villaxidrum • Viterbium