Quantum redactiones paginae "Novum Eboracum (urbs)" differant
m →Commeatus: emendavi 'plas' pro quo 'plus' scripsi |
m Removing link to 'media'. Definitely not the one intended. Tags: Recensio mobilis Recensio e pagina mobili facta Android app edit |
||
(20 intermediate revisions by 11 users not shown) | |||
Linea 1: | Linea 1: | ||
{{Capsa urbis Vicidata}} |
|||
{{Urbs Civitatum Foederatarum Americae| |
|||
[[Fasciculus:Seal of New York City.svg|thumb|upright=0.8|Sigillum Civitatis Novi Eboraci (1625).]] |
|||
Urbs = Novum Eboracum | |
|||
'''Novum Eboracum''',<ref>"Novum Eboracum, Belgium Novum, Eboracensis Nova Civitas, Neo Eboracensis: ''New York, USA''": {{Graesse}} (ed. 1972), vol. 3, p. 51.</ref><ref>Vb. adiect. "Neo-Eboracensis" in editione [[1842]] operis Francisci Glass, ''Life of George Washington in Latin Prose'' {{Google Books|6BdmAAAAcAAJ|p. 261}} confirmatum. Vb. substantivum "Neo-Eboracum" {{Google Books|iXZYAAAAcAAJ|p. 166}}.</ref> rite '''Civitas Novum Eboracum'''<ref>[[Nomen proprium]] sic in [[insigne|sigillo]] urbano scriptum.</ref> et saepe '''Urbs Novum Eboracum''' ([[Anglice]] ''New York City'') appellatum ad eum a [[Novum Eboracum|Novo Eboraco]] [[Civitatum Foederatarum civitas|civitate]] distinguendum, est frequentissima [[urbs]] in [[Civitates Foederatae|Civitatibus Foederatis]] constituta.<ref name=2014NYCest2>{{cite web |url=http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2014/PEPANNRSIP.US12A |title=Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2014 Population: April 1, 2010 to July 1, 2014 – United States – Places of 50,000+ Population – 2014 Population Estimates |publisher=[[United States Census Bureau]] |accessdate=28 Octobris 2015}}.</ref> Hominibus 8 804 190 per 778.2 [[chiliometrum quadratum|chiliometra quadrata]] anno [[2021]] distributis, urbs etiam est crebrissima e maioribus urbibus in Civitatibus Foederatis. Iuxta [[flumen]] [[Hudsonicum|Hudsonianum]] ad meridianum [[Civitatum Foederatarum civitas|civitatis]] [[Novum Eboracum|Novi Eboraci]] apicem patens, urbs est media [[area metropolitana Novi Eboraci|areae metropolitanae Novi Eboraci]] pars, maxima [[area metropolitana]] in [[orbis terrarum|orbe terrarum]] per [[area urbana|aream urbanam]] metata.<ref>{{Cite web |year=2018 |title=World Urban Areas |url=http://demographia.com/db-worldua.pdf |access-date=27 Martii 2018 |publisher=Demographia}}.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mongabay.com/cities_urban_01.htm |title=World's Largest Urban Areas [Ranked by Urban Area Population] |publisher=Rhett Butler |year=[[2003]]–[[2006]] |accessdate=26 Aprilis 2011}}.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.worldatlas.com/citypops.htm |title=Largest Cities of the World – (by metro population) |publisher=Woolwine-Moen Group d/b/a Graphic Maps |accessdate=26 Aprilis 2011}}.</ref> Plus quam viginti [[millio]]nibus hominum in eius [[area statistica metropolitana]], fereque 23 millionibus in eius [[area statistica coniuncta]], Novum Eboracum est una e maxime crebris orbis terrarum [[megacivitas|megacivitatibus]].{{dubsig}} Urbs descripta est [[cultura]]lis, [[pecunia]]ria, et mediata [[mundus|mundi]] [[caput (urbs)|caput]], cui est magnum momentum in [[commercium|commercio]],<ref name="WorldEconomicAndFinancialSuperCenter">{{Cite web |date=31 Iulii 2011 |title=Top 8 Cities by GDP: China vs. The U.S. |url=http://www.businessinsider.com/top-8-cities-by-gdp-china-vs-the-us-2011-8 |access-date=1 Iulii 2018 |publisher=Business Insider, Inc |quote=Shanghai, the largest Chinese city with the highest economic production, and a fast-growing global financial hub, is far from matching or surpassing New York, the largest city in the U.S. and the economic and financial super center of the world.}}{{cite web|date=8 Octobris 2015|title=New York City: The Financial Capital of the World|url=https://www.thejobnetwork.com/new-york-city-the-financial-capital-of-the-world/|access-date=1 Iulii 2018|publisher=Pando Logic}}.</ref> [[oblectatio]]ne, investigatione [[scientia (ratio)|scientifica]], [[technologia]], [[educatio]]ne, [[civilitas|civilitate]], [[periegesis|periegesi]], [[ars|arte]], [[moda]], et [[ludus|athletica]], atque est saepissime [[photographia|photographata]] mundi urbs.<ref>{{cite web|url=https://www.travelzoo.com/ca/blog/10-most-photographed-places-in-the-world-will-surprise-you-2/|title=10 Most Photographed Places in the World Will Surprise You|publisher=Travelzoo, Canadian Edition|date=24 Maii 2018|accessdate=25 Martii 2021}}.</ref> Urbs est sedes [[Consociatio Nationum|Consociationis Nationum]]<ref>{{Cite web |title=United Nations Visitation Services |url=http://visit.un.org/content/plan-your-visit |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170314234417/http://visit.un.org/content/plan-your-visit |archive-date=14 Martii 2017 |access-date=9 Februarii 2017 |website=United Nations Visitor Centre |quote=The Headquarters of the United Nations is located in New York City, along the East River. When you pass through the gates of the United Nations visitors' entrance, you enter an international territory. This 18-acre site does not belong to just one country, but to all countries that have joined the Organization; currently, the United Nations has 193 Member States.}}</ref> et magnus [[diplomatia internationalis|diplomatiae internationalis]] locus,<ref>{{Cite web |title=NYC Mayor's Office for International Affairs |url=http://www.nyc.gov/html/ia/html/home/home.shtml |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616080757/http://www.nyc.gov/html/ia/html/home/home.shtml |archive-date=16 Iunii 2015 |access-date=24 Iunii 2015 |publisher=The City of New York}}.</ref><ref>{{Cite web |title=Digital Diplomacy Coalition |url=http://www.digidiplomats.org/newyork/ |access-date=11 Augusti 2018 |publisher=Digital Diplomacy Coalition, New York |quote=Established in 2014, DDC New York has partnered with the United Nations, major tech and social media companies, multiple governments, and NGOs to bring unique programs to the area community.}}</ref> unde [[caput mundi]] aliquando appellatur.<ref>{{Cite web|last=Sherman|first=Eugene|title=New York - Capital of the Modern World|url=https://www.baruch.cuny.edu/nycdata/forward.htm|website=Baruch College - Weissman Center for International Business}}.</ref><ref>{{Cite news|last=Roberts|first=Sam|date=14 Septembris 2017|title=When the World Called for a Capital (Published 2017)|language=en|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2017/09/14/nyregion/when-the-world-called-for-a-capital.html|access-date=16 Martii 2021|issn=0362-4331}}.</ref> |
|||
Genetivus = Novi Eboraci | |
|||
Natio = Civitates Foederatae Americae | |
|||
Civitas = Novum Eboracum | |
|||
CivitatisGenetive = Novi Eboraci | |
|||
CivitateAblative = Novo Eboraco | |
|||
Comitatus = [[Comitatus Bronxensis|Bronxensis]] (''Bronx'')<br/>[[Comitatus Bruclinum|Bruclinum]] (''Brooklyn'')<br/>[[Comitatus Novum Eboracum|Novum Eboracum]] (''Manhattan'')<br/>[[Comitatus Reginae|Reginae]] (''Queens'')<br/>[[Insula Staten]] (''Staten Island'') | |
|||
ImagoAedificiorumUrbe = NYC Montage 2011.jpg | |
|||
ImagoVexilli = Flag of New York City.svg | |
|||
ImagoSigni = Seal of New York City.svg | |
|||
NomenAlterumUrbis = Magnum Malum | |
|||
NomenAlterumUrbisInAliaLingua = ''The Big Apple'' (Anglice) | |
|||
ImagoLoci = Map of New York Highlighting New York City.svg | |
|||
SuperficiesTotius = 1214.4 | |
|||
SuperficiesAquae = 428.8 | |
|||
PCAquae = 35.3 | |
|||
NumerusCiviumInUrbe = 8 336 697 | |
|||
NumerusCiviumInRegione = 18 818 536 | |
|||
Densitas = 10 316 | |
|||
RegioTemporis = [[UTC]] − 5 ([[UTC]] − 4 aestate) | |
|||
Praefectus = Gulielmus de Blasio | |
|||
factio_praefecti = [[Factio Democratica (CFA)|Factio Democratica]] | |
|||
Nexus_externus = www.nyc.gov | |
|||
Stat_year = [[2012]] | |
|||
⚫ | |||
'''Novum Eboracum''',<ref>"Novum Eboracum, Belgium Novum, Eboracensis Nova Civitas, Neo Eboracensis: ''New York, USA''": {{Graesse}} (ed. 1972), vol. 3, p. 51</ref><ref>Vb. adiect. "Neo-Eboracensis" in editione 1842 operis F. Glass, ''Life of George Washington in Latin Prose'' {{Google Books|6BdmAAAAcAAJ|p. 261}} confirmatum. Vb. substantivum "Neo-Eboracum" {{Google Books|iXZYAAAAcAAJ|p. 166}}</ref> rite '''Civitas Novum Eboracum'''<ref>[[Nomen proprium]] sic in [[insigne|sigillo]] urbano scriptum: "[[:File:Seal of New York City.svg|Sigillum Civitatis Novi Eboraci]]"</ref> ([[Anglice]] ''New York City''), est frequentissima [[urbs]] in [[Civitates Foederatae|Civitatibus Foederatis]] constituta.<ref name=2014NYCest2>{{cite web |url=http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2014/PEPANNRSIP.US12A |title=Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2014 Population: April 1, 2010 to July 1, 2014 – United States – Places of 50,000+ Population – 2014 Population Estimates |publisher=[[United States Census Bureau]] |accessdate=October 28, 2015}}</ref> Quae, iuxta [[flumen]] [[Hudsonicum|Hudsonianum]] ad meridianum [[Civitatum Foederatarum civitas|civitatis]] [[Novum Eboracum|Novi Eboraci]] patens, est media [[area metropolitana Novi Eboraci|areae metropolitanae Novi Eboraci]] pars, una ex frequentissimis [[tellus|orbis terrarum]] [[agglomeratio urbana|agglomerationibus urbanis]].<ref>{{cite web |url=http://www.mongabay.com/cities_urban_01.htm |title=World's Largest Urban Areas [Ranked by Urban Area Population] |publisher=Rhett Butler |year=2003–2006 |accessdate=April 26, 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.worldatlas.com/citypops.htm |title=Largest Cities of the World – (by metro population) |publisher=Woolwine-Moen Group d/b/a Graphic Maps |accessdate=April 26, 2011}}</ref> |
|||
Novum Eboracum [[Anglice]] ''Big Apple'' ('Malum Magnum') et ''the city that never sleeps'' ('urbs quae numquam dormit') iocose vocatur. |
|||
==Geographia== |
== Geographia == |
||
Insula ab ostiis [[ |
[[Insula]] ab ostiis [[flumen|fluminum]] [[Flumen Hudsonianum|Hudsoniani]] et [[Flumen Orientale|Orientalem]] circumdata in [[Ora Orientalis Civitatum Foederatarum|Ora Orientali Civitatum Foederatarum]] est. Flumina urbem in partes quinque dividunt: [[Bronx]], [[Bruclinum]], [[Insula Staten]], [[Queens]], [[Manhata]]; tamquam a [[Nova Caesarea]] dividunt. |
||
Loci natura |
Loci [[natura]] opportuna pro urbe condita pensus erat: fundus [[saxum|saxosus]] [[aedificium|aedificia]] magna altaque construere do atque [[Portus|portibus]] naturalibus [[navis|naves]] magnae ad urbem [[navigatio|navigare]] possunt. [[Flumen Mohawki]] et [[Lacus Champlain]] itinera ad [[Lacus Magni|Lacus Magnos]] et [[Flumen Sancti Laurentii]] aperiunt. Meridianus ab ea [[regio]]ne plurimi homines insederunt, propterea quod illic minus [[mons glacialis|montes glaciales]] in [[mare|mari]] sunt. |
||
Novum Eboracum in [[zona temperata]] patet, et terra [[America]]e [[caelum]] pertinet. Qua de causa [[ |
Novum Eboracum in [[zona temperata]] patet, et terra [[America]]e [[caelum]] pertinet. Qua de causa [[aestas|aestates]] valde callidae et [[hiems|hiemes]] [[frigus|frigidae]] sunt. |
||
Medium hodiernum Novum Eboracum urbem in [[insula]] [[Manhata]] iacet atque ab ea pertinebat. |
Medium hodiernum Novum Eboracum urbem in [[insula]] [[Manhata]] iacet, atque ab ea pertinebat. |
||
==Incolae== |
== Incolae == |
||
Novum Eboracum urbs 8.2 decies centena milia |
Novum Eboracum urbs, 8.2 decies centena milia incolas habens, maxima Civitatum Foederatarum Americae urbs est. [[Numerus incolarum]] ab initio saeculi vicesimi duplicatus est. Multi homines ex [[civitas sui iuris|civitatibus]] suis emigratum ad [[portus|portum]] urbis pervenerunt et laborare coeperunt; qua de cause urbs caput [[industria]]e [[pecunia]]eque est. |
||
Homines superiores divesque foris urbem aut in Manhata vivunt; pro hominibus pauperibus, domicilia a civitate [[aedificium|aedificantur]]. |
Homines superiores divesque foris urbem aut in Manhata vivunt; pro hominibus pauperibus, domicilia a civitate [[aedificium|aedificantur]]. |
||
Linea 45: | Linea 21: | ||
Multae gentes, quae in praeterito ex civitatibus suis emigrare debuerunt, hodie in regionibus specialibus habitant. Fere 8 centesimae ex [[Italia]], 5 centesimae ex [[Hibernia]], et 3 centesimae e [[Germania]] veniunt. Praeterea urbs numerum orbis terrarum maximum gentis [[Iudaei|Iudaicae]] habet (fere 1 decies centena milia sodales). |
Multae gentes, quae in praeterito ex civitatibus suis emigrare debuerunt, hodie in regionibus specialibus habitant. Fere 8 centesimae ex [[Italia]], 5 centesimae ex [[Hibernia]], et 3 centesimae e [[Germania]] veniunt. Praeterea urbs numerum orbis terrarum maximum gentis [[Iudaei|Iudaicae]] habet (fere 1 decies centena milia sodales). |
||
==Historia== |
== Historia == |
||
[[Fasciculus:The Purchase of Manhattan Island.png|thumb|upright=0.8|left|[[Petrus Minuit]] [[Manhata]]m [[insula]]m ab [[Indi Americani|Indis Americanis]] sexaginta [[florinus|florinis]] anno [[1626]] emisse dicitur.]] |
[[Fasciculus:The Purchase of Manhattan Island.png|thumb|upright=0.8|left|[[Petrus Minuit]] [[Manhata]]m [[insula]]m ab [[Indi Americani|Indis Americanis]] sexaginta [[florinus|florinis]] anno [[1626]] emisse dicitur.]] |
||
[[Fasciculus:Statue of Liberty 7.jpg|thumb|[[Statua Libertatis]], clara statua]] |
[[Fasciculus:Statue of Liberty 7.jpg|thumb|[[Statua Libertatis]], clara statua]] |
||
Linea 53: | Linea 29: | ||
[[Ioannes Verrazanus]] fuit primus [[Europa]]eus qui [[regio]]nem urbis, [[Annus|anno]] [[1524]], visitavit. [[Colonia]] [[Nederlandia|Batavica]] apud locum hodiernae urbis anno [[1624]] deducta est. Traditur [[Petrus Minuit]] postea, anno [[1626]], terram ab [[Indi Americani|Indis Americanis]] sexaginta [[Florinus|florinis]] emisse. Novae urbi nomen ''[[Novum Amstelodamum]]'' in honorem urbis Batavae [[Amstelodamum|Amstelodami]] impositum est, nam Batavi urbem possiderunt usque ad annum [[1667]], cum, iussu [[Iacobus II Angliae Rex|Iacobi Stuart]], qui illo tempore [[Dux Eboraci]] et Angliae regis [[Carolus II Angliae Rex|Caroli II]] [[frater]] erat, [[Ricardus Nicolls]] et 450 [[miles|milites]] [[Anglia|Anglici]] ad [[America]]m apud Novum Amstelodamum migrarent. Vicum ''Novum Eboracum'' deinde nominavit. |
[[Ioannes Verrazanus]] fuit primus [[Europa]]eus qui [[regio]]nem urbis, [[Annus|anno]] [[1524]], visitavit. [[Colonia]] [[Nederlandia|Batavica]] apud locum hodiernae urbis anno [[1624]] deducta est. Traditur [[Petrus Minuit]] postea, anno [[1626]], terram ab [[Indi Americani|Indis Americanis]] sexaginta [[Florinus|florinis]] emisse. Novae urbi nomen ''[[Novum Amstelodamum]]'' in honorem urbis Batavae [[Amstelodamum|Amstelodami]] impositum est, nam Batavi urbem possiderunt usque ad annum [[1667]], cum, iussu [[Iacobus II Angliae Rex|Iacobi Stuart]], qui illo tempore [[Dux Eboraci]] et Angliae regis [[Carolus II Angliae Rex|Caroli II]] [[frater]] erat, [[Ricardus Nicolls]] et 450 [[miles|milites]] [[Anglia|Anglici]] ad [[America]]m apud Novum Amstelodamum migrarent. Vicum ''Novum Eboracum'' deinde nominavit. |
||
==Loci celebres== |
== Loci celebres == |
||
Novi Eboraci inveniuntur multi loci celebres, inter quos sunt: |
Novi Eboraci inveniuntur multi loci celebres, inter quos sunt: |
||
* [[Aedificium Civitatis Imperialis]] |
* [[Aedificium Civitatis Imperialis]] |
||
* [[Horti Medii]] |
* [[Horti Medii]] (Anglice ''Central Park'') |
||
* [[Magnus Terminus Medius]] (Anglice ''Grand Central Terminal'') |
* [[Magnus Terminus Medius]] (Anglice ''Grand Central Terminal'') |
||
* [[Times Square|Quadratum Temporis]] |
* [[Times Square|Quadratum Temporis]] |
||
Linea 62: | Linea 38: | ||
* Sedes [[Nationes Unitae|Nationum Unitarum]] |
* Sedes [[Nationes Unitae|Nationum Unitarum]] |
||
* [[UNICEF]] |
* [[UNICEF]] |
||
* [[Via Larga]] (Anglice ''Broadway'') |
|||
==Res oeconomicae== |
== Res oeconomicae == |
||
In urbe est [[Bursa Novi Eboraci]] (Anglice ''New York Stock Exchange''), maxima orbis terrarum [[bursa]]. [[Via Muri]] (Anglice ''[[Wall Street]]'') est caput pecuniarium mundi. Praetoria multarum societatum in Via Muri et passim in urbe sita sunt. |
In urbe est [[Bursa Novi Eboraci]] (Anglice ''New York Stock Exchange''), maxima orbis terrarum [[bursa]]. [[Via Muri]] (Anglice ''[[Wall Street]]'') est caput pecuniarium mundi. Praetoria multarum societatum in Via Muri et passim in urbe sita sunt. |
||
==Commeatus== |
== Commeatus == |
||
[[Ferrivia Subterranea Neo-Eboracensis]], prima via anno [[1904]] aedificata, ex viginti sex seriebus constat, et ergo est secunda orbis terrarum quod ad magnitudinem pertinet. |
[[Ferrivia Subterranea Neo-Eboracensis]], prima via anno [[1904]] aedificata, ex viginti sex seriebus constat, et ergo est secunda orbis terrarum quod ad magnitudinem pertinet. |
||
In urbe plus quam 2000 [[Pons|pontes]] [[cuniculus (aedificium)|cuniculique]] sunt.<ref>[http://www.bridgesnyc.com De historia pontum urbis Novi Eboraci.]</ref> |
In urbe plus quam 2000 [[Pons|pontes]] [[cuniculus (aedificium)|cuniculique]] sunt.<ref>[http://www.bridgesnyc.com De historia pontum urbis Novi Eboraci.]</ref> |
||
Super flumina magni pontes ducunt, inter eos e.g. [[Pons |
Super flumina magni pontes ducunt, inter eos e.g. [[Pons Brooklynensis]] anno [[1883]] constructus.<ref>Rainer Nolden (2008): ''Das achte Weltwunder''. In: epoc 3. 2008, p. 12-19.</ref> [[Pons Bronx–Saxa alba]], [[Pons Angustiarum Verazani]], [[Pons Roberti F. Kennedy]] (''Triborough Bridge'')<ref>Shanor, Rebecca: ''Robert F. Kennedy Memorial Bridge (Triborough Bridge)''. In: Jackson, Kenneth T. (ed.): ''The Encyclopedia of New York City''. New Haven 2010. ISBN 978-0-300-11465-2, p.1110.</ref> et [[Pons Georgii Vashingtonii]] ab officio ingeniarii [[Helvetia|Helvetici]] [[Othmarus Ammann|Othmari Hermanni Ammann]] delineati sunt.<ref>Fritz Stüssi: ''Othmar H. Ammann – Sein Beitrag zur Entwicklung des Brückenbaus''. Birkhäuser, [[Basilea|Basileae]] 1974, ISBN 3-7643-0692-0.</ref> |
||
Apud Novum Eboracum duo [[aeroportus]] iacent: [[Aeroportus Ioannes F. Kennedy]] et [[Aeroportus Wardiae]]. |
Apud Novum Eboracum duo [[aeroportus]] iacent: [[Aeroportus Ioannes F. Kennedy]] et [[Aeroportus Wardiae]]. |
||
==Universitates maiores== |
== Universitates maiores == |
||
* [[Universitas Columbiae]] |
* [[Universitas Columbiae]] |
||
* [[Universitas Neo-Eboracensis]] |
* [[Universitas Neo-Eboracensis]] |
||
* [[Universitas Fordhamensis]] |
* [[Universitas Fordhamensis]] |
||
==[[Burgus (vicus)|Burgi]] / [[Comitatus]]== |
== [[Burgus (vicus)|Burgi]] / [[Comitatus]] == |
||
Urbi Novo Eboraco quinque regiones sive [[Burgus (vicus)|burgi]] ([[Anglice]] ''[[:en:Borough (United States)|borough]]s'') sunt: |
Urbi Novo Eboraco quinque regiones sive [[Burgus (vicus)|burgi]] ([[Anglice]] ''[[:en:Borough (United States)|borough]]s'') sunt: |
||
* [[Comitatus Bronxensis]]<ref>Allen J. Coombes, ''Dictionary of Plant Names'', p. 75, ISBN 0-88192-294-3 (ita "Bronxensis Comitatus" venit ex nomine Anglico "Bronx County").</ref> |
* [[Comitatus Bronxensis]]<ref>Allen J. Coombes, ''Dictionary of Plant Names'', p. 75, ISBN 0-88192-294-3 (ita "Bronxensis Comitatus" venit ex nomine Anglico "Bronx County").</ref> |
||
* [[Comitatus Bruclinum]]<ref>{{Egger SL|50}}.</ref><ref>Sive Brooklynium: {{Kirchenlatein|137}}.</ref> |
* [[Comitatus Bruclinum]]<ref>{{Egger SL|50}}.</ref><ref>Sive Brooklynium: {{Kirchenlatein|137}}.</ref> |
||
* [[Comitatus Novum Eboracum]] sive [[Manhata]] |
* [[Comitatus Novum Eboracum]] sive [[Manhata]] |
||
Linea 89: | Linea 65: | ||
* [[Comitatus Staten Insula|Comitatus Insula Staten]] |
* [[Comitatus Staten Insula|Comitatus Insula Staten]] |
||
==Homines praeclari== |
== Homines praeclari == |
||
===Nati=== |
=== Nati === |
||
* [[1976]]: [[Amanda Palmer]], [[cantrix]] et [[musica]] |
* [[1976]]: [[Amanda Palmer]], [[cantrix]] et [[musica]] |
||
* [[1972]]: [[Amanda Peet]], [[actrix]] |
* [[1972]]: [[Amanda Peet]], [[actrix]] |
||
Linea 96: | Linea 72: | ||
* [[1920]]: [[Michael Rooney]], [[histrio]] |
* [[1920]]: [[Michael Rooney]], [[histrio]] |
||
===Mortui=== |
=== Mortui === |
||
* [[1804]]: [[Alexander Hamiltonius]], [[iurisconsultus]] |
|||
* [[1815]]: [[Robertus Fulton]], ingeniarius<ref>Cadwallader D. Colden, ''The Life of Robert Fulton'' (Novi Eboraci, 1817).</ref> |
* [[1815]]: [[Robertus Fulton]], ingeniarius<ref>Cadwallader D. Colden, ''The Life of Robert Fulton'' (Novi Eboraci, 1817).</ref> |
||
* [[1965]]: [[Othmarus Hermannus Ammann]], [[ars ingeniaria|ingeniarius]] |
* [[1965]]: [[Othmarus Hermannus Ammann]], [[ars ingeniaria|ingeniarius]] |
||
Linea 105: | Linea 82: | ||
{{NexInt}} |
{{NexInt}} |
||
* [[Aedificium Civitatis Imperialis]] |
* [[Aedificium Civitatis Imperialis]] |
||
* [[Canalis Eriensis]] |
|||
* [[Impetus 11 Septembris]] |
* [[Impetus 11 Septembris]] |
||
* ''[[The New York Times]]'' |
* ''[[The New York Times]]'' |
||
Linea 111: | Linea 89: | ||
* ''[[The Wall Street Journal]]'' |
* ''[[The Wall Street Journal]]'' |
||
==Notae== |
== Notae == |
||
<references /> |
<references /> |
||
==Bibliographia== |
== Bibliographia == |
||
* Belden, E. Porter. [[1849]]. [http://books.google.com/books?id=Jv-nXd8W8b0C&printsec=titlepage ''New York, Past, Present, and Future: Comprising a History of the City of New York, a Description of its Present Condition, and an Estimate of its Future Increase.''] Novi Eboraci: G. P. Putnam. |
* Belden, E. Porter. [[1849]]. [http://books.google.com/books?id=Jv-nXd8W8b0C&printsec=titlepage ''New York, Past, Present, and Future: Comprising a History of the City of New York, a Description of its Present Condition, and an Estimate of its Future Increase.''] Novi Eboraci: G. P. Putnam. |
||
* Burgess, Anthony. [[1976]]. ''New York.'' Novi Eboraci: Little, Brown & Co. ISBN 90-6182-266-1. |
* Burgess, Anthony. [[1976]]. ''New York.'' Novi Eboraci: Little, Brown & Co. ISBN 90-6182-266-1. |
||
Linea 133: | Linea 111: | ||
* Pruijs, Martin. [[2009]]. ''Amsterdam, Nieuw-Amsterdam, 1609–2009: de 400 jarige band tussen Amsterdam en New York.'' Bussum. ISBN 978-90-494-0036-1. |
* Pruijs, Martin. [[2009]]. ''Amsterdam, Nieuw-Amsterdam, 1609–2009: de 400 jarige band tussen Amsterdam en New York.'' Bussum. ISBN 978-90-494-0036-1. |
||
* Shorto, Russell. [[2004]]. ''New York: Insel in der Mitte der Welt: Wie die Stadt der Städte entstand.'' Hamburgi: Rowohlt. ISBN 3-498-06360-X. |
* Shorto, Russell. [[2004]]. ''New York: Insel in der Mitte der Welt: Wie die Stadt der Städte entstand.'' Hamburgi: Rowohlt. ISBN 3-498-06360-X. |
||
*Sullivan, Robert. [[2004]]. ''Rats: observations on the history and habitat of the city's most unwanted inhabitants.'' Novi Eboraci: Bloomsbury, distributus a Holtzbrinck Publishers. ISBN 1582343853. |
* Sullivan, Robert. [[2004]]. ''Rats: observations on the history and habitat of the city's most unwanted inhabitants.'' Novi Eboraci: Bloomsbury, distributus a Holtzbrinck Publishers. ISBN 1582343853. |
||
* Sullivan, Robert. [[2009]]. ''Rats, Une autre histoire de New York.'' Payot. |
* Sullivan, Robert. [[2009]]. ''Rats, Une autre histoire de New York.'' Payot. |
||
* Weil, François. [[2005]]. ''Histoire de New York.'' Histoire des grandes villes. Lutetiae: Fayard. ISBN 978-2-213-61856-2. |
* Weil, François. [[2005]]. ''Histoire de New York.'' Histoire des grandes villes. Lutetiae: Fayard. ISBN 978-2-213-61856-2. |
||
* White , E. B. |
* White , E. B. (1949), [[2000]]. ''Here Is New York.'' Little Bookroom. |
||
* Whitehead, Colson. [[2003]]. ''The Colossus of New York: A City in 13 Parts.'' Novi Eboraci: Doubleday. ISBN 0-385-50794-1. |
* Whitehead, Colson. [[2003]]. ''The Colossus of New York: A City in 13 Parts.'' Novi Eboraci: Doubleday. ISBN 0-385-50794-1. |
||
* Wildner, Kathrin. [[1994]]. ''New York City: Kulturelle Identitäten in einer westlichen Metropole.'' LIT Verlag Dr. Wilhelm Hopf. ISBN 3-89473-861-8. |
* Wildner, Kathrin. [[1994]]. ''New York City: Kulturelle Identitäten in einer westlichen Metropole.'' LIT Verlag Dr. Wilhelm Hopf. ISBN 3-89473-861-8. |
||
==Nexus externi== |
== Nexus externi == |
||
{{CommuniaCat|New York City|urbem Novum Eboracum}} |
{{CommuniaCat|New York City|urbem Novum Eboracum}} |
||
{{coord|40|40|12|N|73|56|24|W|display=title}} |
{{coord|40|40|12|N|73|56|24|W|display=title}} |
||
{{multiple image |
|||
| border = infobox |
|||
| total_width = 290 |
|||
| image_style = border:1; |
|||
| perrow = 1/3/2/2 |
|||
| image1 = West side of Manhattan from Hudson Commons (95103p).jpg |
|||
| alt1 = [[Midtown Manhattan]] |
|||
| image2 = Lower Central Park Shot 5 (cropped).JPG |
|||
| alt2 = Central park scenery |
|||
| image3 = Unisphere-2 (27835155267).jpg |
|||
| alt3 = The Unisphere, a large metal globe sculpture |
|||
| image4 = Brooklyn Bridge, west tower (7433306334).jpg |
|||
| alt4 = Brooklyn Bridge |
|||
| image5 = New york times square-terabass.jpg |
|||
| alt5 = Times Square |
|||
| image6 = Lady Liberty under a blue sky (cropped) (cropped).jpg |
|||
| alt6 = Statue of Liberty |
|||
| image7 = The United Nations Secretariat Building.jpg |
|||
| alt7 = United Nations headquarters building, with flags in foreground |
|||
| image8 = Coney Island beach and amusement parks (June 2016).jpg |
|||
| alt8 = Coney Island beach |
|||
⚫ | |||
{{Urbis Novi Eboraci Comitatus}} |
{{Urbis Novi Eboraci Comitatus}} |
||
Linea 153: | Linea 154: | ||
{{Myrias|Geographia}} |
{{Myrias|Geographia}} |
||
[[Categoria:Canalis Eriensis]] |
|||
[[Categoria:Condita 1624]] |
[[Categoria:Condita 1624]] |
||
[[Categoria:Loci habitati in Flumine Hudsoniano]] |
[[Categoria:Loci habitati in Flumine Hudsoniano]] |
Redactio novissime (die 17 Octobris 2023, hora 18:44) facta
Locus: 40°42′0″N 74°0′0″W
Numerus incolarum: 8 804 190
Zona horaria: UTC-5, UTC-5, UTC-4
Situs interretialis
Nomen officiale: New York, Fort Neu-Amsterdam
Gestio
Geographia
Regiones urbanae: Manhata, Brooklynium, Queens, Bronx, Insula Staten
Territoria finitima: Westchester Comitatus, Union County, Hudson County, Nassau Comitatus, Bergen County
Coniunctiones urbium
Tabula aut despectus
Novum Eboracum,[1][2] rite Civitas Novum Eboracum[3] et saepe Urbs Novum Eboracum (Anglice New York City) appellatum ad eum a Novo Eboraco civitate distinguendum, est frequentissima urbs in Civitatibus Foederatis constituta.[4] Hominibus 8 804 190 per 778.2 chiliometra quadrata anno 2021 distributis, urbs etiam est crebrissima e maioribus urbibus in Civitatibus Foederatis. Iuxta flumen Hudsonianum ad meridianum civitatis Novi Eboraci apicem patens, urbs est media areae metropolitanae Novi Eboraci pars, maxima area metropolitana in orbe terrarum per aream urbanam metata.[5][6][7] Plus quam viginti millionibus hominum in eius area statistica metropolitana, fereque 23 millionibus in eius area statistica coniuncta, Novum Eboracum est una e maxime crebris orbis terrarum megacivitatibus.? Urbs descripta est culturalis, pecuniaria, et mediata mundi caput, cui est magnum momentum in commercio,[8] oblectatione, investigatione scientifica, technologia, educatione, civilitate, periegesi, arte, moda, et athletica, atque est saepissime photographata mundi urbs.[9] Urbs est sedes Consociationis Nationum[10] et magnus diplomatiae internationalis locus,[11][12] unde caput mundi aliquando appellatur.[13][14]
Novum Eboracum Anglice Big Apple ('Malum Magnum') et the city that never sleeps ('urbs quae numquam dormit') iocose vocatur.
Geographia[recensere | fontem recensere]
Insula ab ostiis fluminum Hudsoniani et Orientalem circumdata in Ora Orientali Civitatum Foederatarum est. Flumina urbem in partes quinque dividunt: Bronx, Bruclinum, Insula Staten, Queens, Manhata; tamquam a Nova Caesarea dividunt.
Loci natura opportuna pro urbe condita pensus erat: fundus saxosus aedificia magna altaque construere do atque portibus naturalibus naves magnae ad urbem navigare possunt. Flumen Mohawki et Lacus Champlain itinera ad Lacus Magnos et Flumen Sancti Laurentii aperiunt. Meridianus ab ea regione plurimi homines insederunt, propterea quod illic minus montes glaciales in mari sunt.
Novum Eboracum in zona temperata patet, et terra Americae caelum pertinet. Qua de causa aestates valde callidae et hiemes frigidae sunt.
Medium hodiernum Novum Eboracum urbem in insula Manhata iacet, atque ab ea pertinebat.
Incolae[recensere | fontem recensere]
Novum Eboracum urbs, 8.2 decies centena milia incolas habens, maxima Civitatum Foederatarum Americae urbs est. Numerus incolarum ab initio saeculi vicesimi duplicatus est. Multi homines ex civitatibus suis emigratum ad portum urbis pervenerunt et laborare coeperunt; qua de cause urbs caput industriae pecuniaeque est.
Homines superiores divesque foris urbem aut in Manhata vivunt; pro hominibus pauperibus, domicilia a civitate aedificantur.
Multae gentes, quae in praeterito ex civitatibus suis emigrare debuerunt, hodie in regionibus specialibus habitant. Fere 8 centesimae ex Italia, 5 centesimae ex Hibernia, et 3 centesimae e Germania veniunt. Praeterea urbs numerum orbis terrarum maximum gentis Iudaicae habet (fere 1 decies centena milia sodales).
Historia[recensere | fontem recensere]
Ioannes Verrazanus fuit primus Europaeus qui regionem urbis, anno 1524, visitavit. Colonia Batavica apud locum hodiernae urbis anno 1624 deducta est. Traditur Petrus Minuit postea, anno 1626, terram ab Indis Americanis sexaginta florinis emisse. Novae urbi nomen Novum Amstelodamum in honorem urbis Batavae Amstelodami impositum est, nam Batavi urbem possiderunt usque ad annum 1667, cum, iussu Iacobi Stuart, qui illo tempore Dux Eboraci et Angliae regis Caroli II frater erat, Ricardus Nicolls et 450 milites Anglici ad Americam apud Novum Amstelodamum migrarent. Vicum Novum Eboracum deinde nominavit.
Loci celebres[recensere | fontem recensere]
Novi Eboraci inveniuntur multi loci celebres, inter quos sunt:
- Aedificium Civitatis Imperialis
- Horti Medii (Anglice Central Park)
- Magnus Terminus Medius (Anglice Grand Central Terminal)
- Quadratum Temporis
- Statua Libertatis
- Sedes Nationum Unitarum
- UNICEF
- Via Larga (Anglice Broadway)
Res oeconomicae[recensere | fontem recensere]
In urbe est Bursa Novi Eboraci (Anglice New York Stock Exchange), maxima orbis terrarum bursa. Via Muri (Anglice Wall Street) est caput pecuniarium mundi. Praetoria multarum societatum in Via Muri et passim in urbe sita sunt.
Commeatus[recensere | fontem recensere]
Ferrivia Subterranea Neo-Eboracensis, prima via anno 1904 aedificata, ex viginti sex seriebus constat, et ergo est secunda orbis terrarum quod ad magnitudinem pertinet.
In urbe plus quam 2000 pontes cuniculique sunt.[15]
Super flumina magni pontes ducunt, inter eos e.g. Pons Brooklynensis anno 1883 constructus.[16] Pons Bronx–Saxa alba, Pons Angustiarum Verazani, Pons Roberti F. Kennedy (Triborough Bridge)[17] et Pons Georgii Vashingtonii ab officio ingeniarii Helvetici Othmari Hermanni Ammann delineati sunt.[18]
Apud Novum Eboracum duo aeroportus iacent: Aeroportus Ioannes F. Kennedy et Aeroportus Wardiae.
Universitates maiores[recensere | fontem recensere]
Burgi / Comitatus[recensere | fontem recensere]
Urbi Novo Eboraco quinque regiones sive burgi (Anglice boroughs) sunt:
- Comitatus Bronxensis[19]
- Comitatus Bruclinum[20][21]
- Comitatus Novum Eboracum sive Manhata
- Comitatus Reginae (Anglice Queens)
- Comitatus Insula Staten
Homines praeclari[recensere | fontem recensere]
Nati[recensere | fontem recensere]
- 1976: Amanda Palmer, cantrix et musica
- 1972: Amanda Peet, actrix
- 1967: Ionathan Littell, scriptor
- 1920: Michael Rooney, histrio
Mortui[recensere | fontem recensere]
- 1804: Alexander Hamiltonius, iurisconsultus
- 1815: Robertus Fulton, ingeniarius[22]
- 1965: Othmarus Hermannus Ammann, ingeniarius
- 1999: Basilius Leontief, oeconomus
- 1980: Ioannes Lennon, cantor
- 1992: Isaac Asimov, scriptor
Nexus interni
- Aedificium Civitatis Imperialis
- Canalis Eriensis
- Impetus 11 Septembris
- The New York Times
- Prata-Flesingae
- Tammany Hall
- The Wall Street Journal
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ "Novum Eboracum, Belgium Novum, Eboracensis Nova Civitas, Neo Eboracensis: New York, USA": J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3 (ed. 1972), vol. 3, p. 51.
- ↑ Vb. adiect. "Neo-Eboracensis" in editione 1842 operis Francisci Glass, Life of George Washington in Latin Prose (p. 261 apud Google Books) confirmatum. Vb. substantivum "Neo-Eboracum" (p. 166 apud Google Books).
- ↑ Nomen proprium sic in sigillo urbano scriptum.
- ↑ "Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2014 Population: April 1, 2010 to July 1, 2014 – United States – Places of 50,000+ Population – 2014 Population Estimates". United States Census Bureau.
- ↑ "World Urban Areas". Demographia. 2018.
- ↑ "World's Largest Urban Areas [Ranked by Urban Area Population"]. Rhett Butler. 2003–2006.
- ↑ "Largest Cities of the World – (by metro population)". Woolwine-Moen Group d/b/a Graphic Maps.
- ↑ "Top 8 Cities by GDP: China vs. The U.S.". Business Insider, Inc. 31 Iulii 2011"New York City: The Financial Capital of the World". Pando Logic. 8 Octobris 2015.
- ↑ "10 Most Photographed Places in the World Will Surprise You". Travelzoo, Canadian Edition. 24 Maii 2018.
- ↑ United Nations Visitation Services. . United Nations Visitor Centre
- ↑ "NYC Mayor's Office for International Affairs". The City of New York.
- ↑ "Digital Diplomacy Coalition". Digital Diplomacy Coalition, New York
- ↑ Sherman, Eugene. New York - Capital of the Modern World. . Baruch College - Weissman Center for International Business.
- ↑ Roberts, Sam (14 Septembris 2017). "When the World Called for a Capital (Published 2017)". The New York Times.
- ↑ De historia pontum urbis Novi Eboraci.
- ↑ Rainer Nolden (2008): Das achte Weltwunder. In: epoc 3. 2008, p. 12-19.
- ↑ Shanor, Rebecca: Robert F. Kennedy Memorial Bridge (Triborough Bridge). In: Jackson, Kenneth T. (ed.): The Encyclopedia of New York City. New Haven 2010. ISBN 978-0-300-11465-2, p.1110.
- ↑ Fritz Stüssi: Othmar H. Ammann – Sein Beitrag zur Entwicklung des Brückenbaus. Birkhäuser, Basileae 1974, ISBN 3-7643-0692-0.
- ↑ Allen J. Coombes, Dictionary of Plant Names, p. 75, ISBN 0-88192-294-3 (ita "Bronxensis Comitatus" venit ex nomine Anglico "Bronx County").
- ↑ Carolus Egger, Sermo Latinus Hodiernus: Acta Diurna (1986), p. 50.
- ↑ Sive Brooklynium: Albert Sleumer, Kirchenlateinisches Wörterbuch (ISBN 3-487-09374-X) p. 137 .
- ↑ Cadwallader D. Colden, The Life of Robert Fulton (Novi Eboraci, 1817).
Bibliographia[recensere | fontem recensere]
- Belden, E. Porter. 1849. New York, Past, Present, and Future: Comprising a History of the City of New York, a Description of its Present Condition, and an Estimate of its Future Increase. Novi Eboraci: G. P. Putnam.
- Burgess, Anthony. 1976. New York. Novi Eboraci: Little, Brown & Co. ISBN 90-6182-266-1.
- Burns, Ric, James Sanders, et Lisa Ades. 2002. New York: Die illustrierte Geschichte von 1609 bis heute. Frederking & Thaler. ISBN 3-89405-612-6.
- Deutsche Gesellschaft für Eisenbahngeschichte, ed. 2013. Eisenbahnen in New York. Eisenbahn-Geschichte, Spezial 1. ISBN 978-3-937189-77-2.
- Delfourne, Isabelle. 2001. New York. Les Points Cardinaux. ISBN 978290672827.
- Federal Writers' Project. 1939, 1995. The WPA Guide to New York City. Novi Eboraci: The New Press. ISBN 1-56584-321-5.
- Fischer, Robert, et Thomas Jeier. 2010. Das New York Buch. Monaci. ISBN 978-3-89944-603-6.
- Geo Special: New York. 2003. Mairdumont. ISBN 3-570-19399-3.
- Golden, Reuel. 2010. New York: Porträt einer Stadt. Coloniae: Taschen Verlag. ISBN 978-3-8365-0514-7.
- Jackson, Kenneth T., et David S. Dunbar, eds. 2005. Empire City: New York Through the Centuries. Novi Eboraci: Columbia University Press. ISBN 0-231-10909-1.
- Kramer, Thomas. 2000. New York auf Postkarten: Die Sammlung Andreas Adam. Turici: Scheidegger & Spiess. ISBN 978-3-85881-211-7.
- Lankevich, George L. 1998. American Metropolis: A History of New York City. NYU Press. ISBN 0-8147-5186-5.
- Lasdun, James. 2016. The Lonely City by Olivia Laing review – Warhol, Hopper, Garbo and the art of loneliness. The Guardian, 19 Martii.
- Lueken, Verena. 2010. Gebrauchsanweisung für New York. Editio retractata. Monaci: Piper-Verlag. ISBN 978-3-492-27598-9.
- Anthony Paletta. 2016. "Story of cities #32: Jane Jacobs v Robert Moses, battle of New York's urban titans." The Guardian {28 Aprilis 2016)
- Pouzoulet, Catherine. 1999. New York: Construction historique d'une métropole. Lutetiae: Ellipses. ISBN 978-2-7298-5951-0.
- Pruijs, Martin. 2009. Amsterdam, Nieuw-Amsterdam, 1609–2009: de 400 jarige band tussen Amsterdam en New York. Bussum. ISBN 978-90-494-0036-1.
- Shorto, Russell. 2004. New York: Insel in der Mitte der Welt: Wie die Stadt der Städte entstand. Hamburgi: Rowohlt. ISBN 3-498-06360-X.
- Sullivan, Robert. 2004. Rats: observations on the history and habitat of the city's most unwanted inhabitants. Novi Eboraci: Bloomsbury, distributus a Holtzbrinck Publishers. ISBN 1582343853.
- Sullivan, Robert. 2009. Rats, Une autre histoire de New York. Payot.
- Weil, François. 2005. Histoire de New York. Histoire des grandes villes. Lutetiae: Fayard. ISBN 978-2-213-61856-2.
- White , E. B. (1949), 2000. Here Is New York. Little Bookroom.
- Whitehead, Colson. 2003. The Colossus of New York: A City in 13 Parts. Novi Eboraci: Doubleday. ISBN 0-385-50794-1.
- Wildner, Kathrin. 1994. New York City: Kulturelle Identitäten in einer westlichen Metropole. LIT Verlag Dr. Wilhelm Hopf. ISBN 3-89473-861-8.
Nexus externi[recensere | fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae ad urbem Novum Eboracum spectant. |
| ||||
Angelopolis in California • Angelopolis in Mexico • Antoniopolis • Calgaria • Civitas Iuarezensis • Dallasium • Didacopolis • Dominicopolis • Ecatepec de Morelos • Guadalaxara • Havana • Hustonia • Leon • Managua • Mexicopolis • Mons Regius • Monterrey • Nezahualcóyotl • Novum Eboracum • Philadelphia • Phoenix • Portus Principis • Sicagum • Tigiuana • Torontum • Urbs Guatimalensis • Zapopan
Albuquerque · Angelopolis · Antoniopolis · Arlintonia · Arx Vorthensis · Atlanta · Austinopolis · Baltimora · Bostonia · Campi · Carolinum · Cleveland · Columbopolis · Dallasium · Denverium · Detroitum · Didacopolis · El Paso · Fontes Coloratenses · Franciscopolis · Fresno · Honolulu · Hustonia · Indianapolis · Iosephopolis · Jacksonville · Kansanopolis · Litus Virginiae · Long Beach · Ludovicopolis · Memphis · Mesa · Miamia · Milvauchia · Minneapolis · Nasburgum · Nova Aurelia · Novum Eboracum · Oklahomapolis · Omaha · Philadelphia · Phoenix · Portlandia · Quercupolis · Sacramentum · Seattlum · Sicagum · Tucson · Tulsa · Vasingtonia · Wichita