'''Paros''' sive '''Parus'''<ref>Forma -os, Mela 2, 7, 11; Ov. met. 8, 221. Forma -us, Nep. Milt. 7, 2. Liv. 31, 15, 8 et alii</ref> ([[Lingua Graeca|Graece]] {{Polytonic|Πάρος}}) est insula (et [[demus]]) in catena insularum [[Cyclades|Cycladum]] inclusa. Una cum numerosis insulis minoribus saxosis [[demus|demum]] format [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|regionis Aegaei Australis]]. In insula vivunt 12 514 incolae (2010), ex his (anno 2001)<ref>[http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1604/Other/A1604_SAP01_TB_DC_00_2001_01_F_GR.pdf Secundum censum 2001, ΕΣΥΕ, p. 200 (PDF, 1.009 kb)]</ref> 4 522 loco medio [[Paroecia (Paros)|Paroecia]], 2 316 [[Nausa (Paros)|Nausae]], 543 [[Marmara (Paros)|Marmaris]], 519 [[Leucae (Paros)|Leucis]] tantidemque [[Marpessa (Paros)|Marpessae]], 504 [[Alyce (Paros)|Alycae]].
| lat_deg = 37
| lat_min = 5
| lon_deg = 25
| lon_min = 9
| position = right
| nomenlatinum = Paros
| nomengraecum = Δήμος Πάρου (Πάρος)
| genetivum = Pari
| ablativum = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeo Australi]]
| civitas = Graecia
| regio = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeum Australe]]
| census = 2010<ref>Numerus incolarum, ut invenitur in [http://www.eetaa.gr/kallikratis/nomosxedio/Systash_Dhmwn_Perifereiwn.pdf Libello Callicratis] a ministerio rerum domesticarum Graeciae mense Maio anno 2010 edito (Neograece).</ref>
'''Paros''' ([[Lingua Graeca|Graece]] {{Polytonic|Πάρος}}) est insula (et [[demus]]) in catena insularum [[Cyclades|Cycladum]] inclusa. Una cum numerosis insulis minoribus saxosis [[demus|demum]] format [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|regionis Aegaei Australis]]. In insula vivunt 12 514 incolae (2010), ex his (anno 2001)<ref>[http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1604/Other/A1604_SAP01_TB_DC_00_2001_01_F_GR.pdf Secundum censum 2001, ΕΣΥΕ, p. 200 (PDF, 1.009 kb)]</ref> 4 522 loco medio [[Paroecia (Paros)|Paroecia]], 2 316 [[Nausa (Paros)|Nausa]]e, 543 [[Marmara (Paros)|Marmaris]], 519 [[Leucae (Paros)|Leucis]] tantidemque [[Marpessa (Paros)|Marpessa]]e, 504 [[Alyce (Paros)|Alycae]].
Insula, cuius area est 165 km², ad [[Cyclades|Cycladas]] pertinet; a [[Delos|Delo]] insula ad meridiem, a [[Naxos|Naxo]] insula in occidentem versus sita est. Proxima a Paro in austro-occidentem versus iacet [[Antiparos]] insula etiam inhabitata. Media in insula surgunt duo culmina principalia: alterum ''Propheta Elias'' (771 m), qui ab antiquis [[Marpessa (mons Pari)|Marpessa]] appellatus est, in tabulis autem saepe ''Hagii Pantes'' ("Omnes Sancti") vocatur, in cuius parte septentrionali prope monasterium ''Sancti Minae'' notissimae [[Marmor Parium|marmoris Parii]] lapidicinae sitae erant, alterum (a Propheta Elia in meridiem versus) ''Strumbulas'' mons paro humilior.
Insula, cuius area est 165 km², ad [[Cyclades|Cycladas]] pertinet; a [[Delos|Delo]] insula ad meridiem, a [[Naxos|Naxo]] insula in occidentem versus sita est. Proxima a Paro in austro-occidentem versus iacet [[Antiparos]] insula etiam inhabitata. Media in insula surgunt duo culmina principalia: alterum ''Propheta Elias'' (771 m), qui ab antiquis [[Marpessa (mons Pari)|Marpessa]] appellatus est, in tabulis autem saepe ''Hagii Pantes'' ("Omnes Sancti") vocatur, in cuius parte septentrionali prope monasterium ''Sancti Minae'' notissimae [[Marmor Parium|marmoris Parii]] lapidicinae sitae erant, alterum (a Propheta Elia in meridiem versus) ''Strumbulas'' mons paro humilior.
Linea 29:
Linea 10:
== Cultura et visu digna ==
== Cultura et visu digna ==
[[Fasciculus:GR-paros-parikia-kastell-2.jpg|thumb|Moenia castelli quod olim super [[Paroecia (Paros)|Paroecia]]m eminebat]]
*Paroeciae, in insulae sede, est una ex ecclesiis pulcherrimis ac antiquissimis Graeciae nomine ''[[Panagia Hecatontapyliane]]'' vel ''Panagia Katapoliane'' (Παναγία η Εκατονταπυλιανή vel Παναγία η Καταπολιανή, "Sancta Maria centum portarum" vel "Sancta Maria in urbe inferiore"). Ecclesia, quae ab anno [[326]] repetit, [[Iustinianus I|Iustiniano I]] imperatore ab Isidoro, uno ex [[Sancta Sophia|Sanctae Sophiae]] architectis, in formam hodiernam erecta esse fertur; saeculo duodevicesimo terrae motu graviter laesa paulatim in pristinum splendorem restituta est.
* [[Paroecia Pari|Paroecia]]e, in insulae sede, est una ex ecclesiis pulcherrimis ac antiquissimis Graeciae nomine ''[[Panagia Hecatontapyliane]]'' vel ''Panagia Katapoliane'' (Παναγία η Εκατονταπυλιανή vel Παναγία η Καταπολιανή, "Sancta Maria centum portarum" vel "Sancta Maria in urbe inferiore"). Ecclesia, quae ab anno [[326]] repetit, [[Iustinianus I|Iustiniano I]] imperatore ab Isidoro, uno ex [[Sancta Sophia|Sanctae Sophiae]] architectis, in formam hodiernam erecta esse fertur; saeculo duodevicesimo terrae motu graviter laesa paulatim in pristinum splendorem restituta est.
* Iam antiquitate insula propter marmor candidum ([[Marmor Parium]]) illustris erat. Litteris plures sculptores memorantur, qui aut in insula vivebant aut illinc oriundi fuisse dicuntur, inter quos [[Scopas]] et [[Agoracritos]], [[Phidias|Phidiae]] discipulus.
* Iam antiquitate insula propter marmor candidum ([[Marmor Parium]]) illustris erat. Litteris plures sculptores memorantur, qui aut in insula vivebant aut illinc oriundi fuisse dicuntur, inter quos [[Scopas]] et [[Agoracritos]], [[Phidias|Phidiae]] discipulus.
* In insula plurima monasteria sita sunt, quae a variis familiis condita sunt. Maxima pars eorum hodie deserta est, tantum quinque a [[monachus|monachis]] aut [[monialis|monialibus]] inhabitantur.
* In insula plurima monasteria sita sunt, quae a variis familiis condita sunt. Maxima pars eorum hodie deserta est, tantum quinque a [[monachus|monachis]] aut [[monialis|monialibus]] inhabitantur.
Linea 36:
Linea 18:
** [[castrum (Paros)|castrum]] media Paroecia situm
** [[castrum (Paros)|castrum]] media Paroecia situm
** [[Cucunariae (Paros)|Cucunariae]], arx [[Cultura Mycenaea|Mycenaea]] haud longe a Nausa distans
** [[Cucunariae (Paros)|Cucunariae]], arx [[Cultura Mycenaea|Mycenaea]] haud longe a Nausa distans
** [[Saliancus]] (''Saliagos'') locus habitationis [[Neolithicum|neolithicus]], hodie insula parvula a se ipsa, olim pars isthmi quo Paros et Antiparos coniungebantur
** [[Saliancus]] (''Saliagos'') locus habitationis [[Neolithicum|neolithicus]], hodie insula parvula a se ipsa, olim pars isthmi quo Paros et Antiparos coniungebantur
* [[Strabo]], libro decimo [[Geographica (Strabo)|Geographicorum]] quinto capite 7
* [[Strabo]], libro decimo [[Geographica (Strabo)|Geographicorum]] quinto capite 7
Linea 51:
Linea 34:
== Nexus externi ==
== Nexus externi ==
* [http://www.paros.gr/default.asp?mediaid=71&rootcatid=4873&defaultcatid=4873&?novalue=1 Situs officialis] {{Ling|Neograece|Anglice}}
* [https://web.archive.org/web/20140403123251/http://www.paros.gr/default.asp?mediaid=71&rootcatid=4873&defaultcatid=4873&%3Fnovalue=1 Situs officialis] {{Ling|Neograece|Anglice}}
* [http://www.ekatontapyliani.org/index.html De ecclesia Hecatontapyliane]
* [http://www.ekatontapyliani.org/index.html De ecclesia Hecatontapyliane]
{{Index demorum Aegaei Australis}}
{{Index demorum Aegaei Australis}}
{{geo-stipula}}
[[Categoria:Paros|!]]
[[Categoria:Paros|!]]
Redactio novissime (die 13 Octobris 2022, hora 12:19) facta
Haec pagina de insula Paro explicat. Si regionalem Pariam unitatem quaeris, vide Paros (regionalis unitas).
Insula, cuius area est 165 km², ad Cycladas pertinet; a Delo insula ad meridiem, a Naxo insula in occidentem versus sita est. Proxima a Paro in austro-occidentem versus iacet Antiparos insula etiam inhabitata. Media in insula surgunt duo culmina principalia: alterum Propheta Elias (771 m), qui ab antiquis Marpessa appellatus est, in tabulis autem saepe Hagii Pantes ("Omnes Sancti") vocatur, in cuius parte septentrionali prope monasterium Sancti Minae notissimae marmoris Parii lapidicinae sitae erant, alterum (a Propheta Elia in meridiem versus) Strumbulas mons paro humilior.
Moenia castelli quod olim super Paroeciam eminebat
Paroeciae, in insulae sede, est una ex ecclesiis pulcherrimis ac antiquissimis Graeciae nomine Panagia Hecatontapyliane vel Panagia Katapoliane (Παναγία η Εκατονταπυλιανή vel Παναγία η Καταπολιανή, "Sancta Maria centum portarum" vel "Sancta Maria in urbe inferiore"). Ecclesia, quae ab anno 326 repetit, Iustiniano I imperatore ab Isidoro, uno ex Sanctae Sophiae architectis, in formam hodiernam erecta esse fertur; saeculo duodevicesimo terrae motu graviter laesa paulatim in pristinum splendorem restituta est.
Iam antiquitate insula propter marmor candidum (Marmor Parium) illustris erat. Litteris plures sculptores memorantur, qui aut in insula vivebant aut illinc oriundi fuisse dicuntur, inter quos Scopas et Agoracritos, Phidiae discipulus.
In insula plurima monasteria sita sunt, quae a variis familiis condita sunt. Maxima pars eorum hodie deserta est, tantum quinque a monachis aut monialibus inhabitantur.
In "Valle papilionum" (Κοιλάδα των Πεταλούδων) plura decem milia papilionum familiae Arctiinarum habitant.
Loci nonnulli archaeologici effossi sunt, inter quos
Paros
