Lingua Falerica

Falerica sive Falisca lingua est antiquorum Faliscorum, nobis praeservata 36 paucis inscriptionibus, quae saeculo tertio aut secundo a.Ch.n. abecedario ex Etrusco venienti, a sinistra ad dexteram, nonnullas influentias Latinas monstrantes scriptae sunt.

Characteres eius phonetici haec sunt:

1. Retentio f mediae, quod b Latinum factum est;
2. Repraesentatio gh Protoindoeuropaei f Falisco (foied, Latine hodie);
3. Deletio s finalis (cra Latine cras);
4. Exemplum in lingua falerica "foied vino pipafo, cra carefo", Latine; "hodie vinum bibam, cras carebo"

Characteres alii sunt:

1. Retentio velarum (Fal. cuando = Latine quando - nisi modo Umbrici pan(n~u));
2. Assimiliatio aliquarum consonantum finalium ad sonum initialem verbi proximi: "pretod de zenatuo sententiad" est "praetor de senatus sententia"

Exemplum in Lingua Falerica

Falerice
Menerua sacru la cotena la pretod de zenatuo sententiad vootum dedet cuando datu rected cuncaptum, hirmo tertineo.
Iovei meneruai lunonei falescai quei in Sardinia sunt donom dederunt magistreis Latrius saluena Voltai coiraverunt.
Gonlegium quod est aciptum aetate aged opi parum ad veitam quo lundam fetos que dies quei soveis aut eis opid que volgani gondecorant sai sume com uvia loidos que ququei fuc dederunt inperatoribus summeis utei sesed lubent bene iofevent optatis.
Voltio vecineo maxomo fe cupat carconia, fe cupat Meania. Cicio cicoi cupat infra vel zuconeo fec. Cupat Oufilio Clipeaio letei hileo me hacet pre cono cui tenet let.
Uxo Vipi Leuelia hilea Louci Teti uxo Cavi, helicinate uxo Vipi veszi cela Cavi cela cesi fi Marci Acarcelini mate Marci Acarcelini uxo Velce fe letei hileo Cavi. Tertinei post icnu partis volti.

Collatio verbalis

Lingua Latina	Lingua Falerica
bibam	pipafo
bubus	bufo
carebo	carefo
cras	cra
cum	co
de	de
ego	ego
est	est
faba	baba
filium	hileo
firmus	hirmio
frater	frated
hodie	fodied
hic	fec
libero	loufiro
medium	medio
que	cue
quid	cuid
quis	cui
quod	cuod
quando	cuando
prae	pre
praetor	pretod
sedis	sede
sententia	sententiad
senatus	zenatuo
sunt	sunt
via	via
vinum	vino
vivus	vivo

Bibliographia

• Victor Pisani: Le lingue dell'Italia antica oltre il Latino (1964), Italiane
• R.S. Conway, Italic Dialects, p. 312, Anglice