Lingua Anglo-Saxonica

Lingua Anglo-Saxonica
Britannia, Hibernia et Anglia (haec coccinea)
nomen latine	Anglosaxonica
nomen	Ænglisc, Englisc
civitas	Anglia, Scotia
loquentes	perpauci
familia	Linguae Germanicae
nationes	Anglia

Lingua Anglo-Saxonica (Anglice: Old English vel Anglo-Saxon, Anglo-Saxonice: Ænglisc vel Englisc) est prima linguae Anglicae forma historica, quae primo medio aevo in usu in Anglia et Scotia meridiana et orientali erat. Ad Magnam Britanniam a colonis Anglosaxonibus saeculo quinto medio primum allata est, et primae litterae Anglosaxonicae ex medio saeculo septimo exstant. Post victoriam Angliae Normannicam anno 1066 effectam, lingua classium superiorum lingua Anglonormannica facta est, linguae Francogallicae aliarumque langues d'oïl cognata. Quod finem significat aevi Anglosaxonici, quia hoc tempore lingua Anglica ab Anglonormannica magnopere movebatur, ut demum in genus hodie lingua Anglica media appellatum.

Origo

Lingua Andlo-Saxonica orta est ex lingua Saxonica antiqua et lingua Nordica antiqua, cum primo Angli Saxonesque, deinde ex Dania et Norvegia Vicingi Britanniam invasissent.

De grammatica

Flexura Anglosaxonica tortuosior est quam lingua Anglica. Casus grammatici sunt sex, et nomina omnia aut masculini aut feminini aut neutrius generis sunt. Sex casus sunt:

Casus	Singulare	Pluralia
nominativus	eorl	eorlas
genitivus	eorles	eorla
dativus	eorle	eorlum
accusativus	eorl	eorlas
instrumentalis	eorle	nihil
vocativus	eorl	eorlas

Orthographia

Runae Anglo-Saxonicae (futhark)

Lingua Anglo-Saxonica primo litteris runicis scribebatur, sed Anglis ad Christianismum traductis scriptores Anglici abecedario Latino usi sunt additis novis litteris, quae sunt yogh (Ȝ ȝ, vi phonematica) /g/) e lingua Hibernica, eth (Ð ð, IPA aut [θ] aut [ð]), et thorn (Þ þ, IPA aut [θ] aut [ð]) et wynn (Ƿ ƿ, IPA [w]) e futhark. Multi etiam scriptores signa ⁊ et scripserunt, quae primum 'et' (vulgo and vel ond), deinde 'qui' (vulgo þæt) significavit.

Versus primi Beowulf, poematis epici.

Oratio dominica Anglosaxonice

Fæder ure, þu þe eart on heofonum,

Si þin nama gehalgod.

To becume þin rice,

gewurþe ðin willa, on eorðan swa swa on heofonum.

urne gedæghwamlican hlaf syle us todæg,

and forgyf us ure gyltas, swa swa we forgyfað urum gyltendum.

and ne gelæd þu us on costnunge, ac alys us of yfele.

Vocabula Latine conversa

Pater noster, qui es in caelis,

Sanctificetur nomen tuum.

Adveniat regnum tuum.

Fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra.

Panem nostrum quotidianum da nobis hodie,

et dimitte nobis debita nostra sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.

Et ne nos inducas in tentationem, sed libera nos a malo.

Numeri

Numerus	Latine	Anglice	Saxonice	Anglosaxonice
I	unum	one	een	án
II	duo	two	twee	twá, twegen
III	tria	three	dree	ðréo
IV	quattuor	four	veer	féower
V	quinque	five	fiev	fif
VI	sex	six	sos	síex
VII	septem	seven	söben	seofon
VIII	octo	eight	acht, tacht	eahta
IX	novem	nine	negen	nigon
X	decem	ten	teihn	tíen
XI	undecim	eleven	ölben, elben	endleofon
XII	duodecim	twelve	tvölv	twelf
XIII	tredecim	thirteen	dörteihn	ðríetíene
XIV	quattuordecim	fourteen	veerteihn	féowertíene
XV	quindecim	fifteen	foffteihn	fíftíene
XX	viginti	twenty	twintig	twentig
XXX	triginta	thirty	dörtig	ðrítig
XL	quadraginta	fourty	veertig	féowertig
L	quinquaginta	fifty	fofftig	fiftig
LX	sexaginta	sixty	sostig	síextig
LXX	septuaginta	seventy	söbentig	seofontig
LXXX	octoginta	eighty	achtig	eahtatig
XC	nonaginta	ninety	negentig	nigontig
C	centum	hundred	hunnert	hund
M	mille	thousand	dusend	ðusund

Bibliographia

• Baker, Peter S. 2003. Introduction to Old English. Oxoniae. ISBN 0-631-23454-3.
• Campbell, A. 1959. Old English Grammar. Oxoniae.
• Cercignani, Fausto. 1983. "The Development of */k/ and */sk/ in Old English." Journal of English and Germanic Philology 82: 313–23.
• Crystal, David, ed. 2003. The Cambridge Encyclopedia of the English Language. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-53033-4.
• Hockett, Charles F. 1959. "The stressed syllabics of Old English." Language 35: 575–97.
• Jespersen, Otto. (1909) 1949. A Modern English Grammar on Historical Principles. Hafniae.
• Kuhn, Sherman M. 1961. "On the Syllabic Phonemes of Old English." Language 37: 522–38.
• Lass, Roger. 1994. Old English: A historical linguistic companion. Cantabrigiae. ISBN 0-521-43087-9.
• Michaeler, Carolus. 1776. Tabulae parallelae antiquissimarum Teutonicae linguae dialectorum. Oeniponte.
• Mitchell, Bruce, et Fred C. Robinson. 2001. A Guide to Old English. Oxoniae. ISBN 0-631-22636-2.
• Rask, Erasmus. 1830. A Grammar of the Anglo-Saxon Tongue. Hafniae.

Lexica

• Benson, Thomas. 1701. Vocabularium anglo-saxonicum, lexico Gul. Somneri magna parte auctius. Oxoniae. Textus apud Internet Archive.
• Bosworth, Joseph. 1898. An Anglo-Saxon Dictionary, based on the manuscript collections of the late Joseph Bosworth, ed T. Northcote Toller. Oxoniae: Clarendon Press. Textus apud Internet Archive.
• Clark Hall, J. R., et H. D. Merritt. 1969. A Concise Anglo-Saxon Dictionary. cantabrigiae.
• Somnerus, Gulielmus. 1659. Dictionarium Saxonico-Latino-Anglicum . . . adjectis . . . plurimisque in gratiam linguae Anglosaxonicae studiosorum observationibus. Londinii. Textus apud Internet Archive.
• Wright, Thomas, et Wülcker, Richard Paul, edd. 1884. Anglo-Saxon and Old English vocabularies. 2a ed. 2 voll. Londinii: Trübner. vol. 1 2 apud Internet Archive

Nexus externi

• Elementa Anglosaxonica (Anglice)
• "Digitised manuscripts from the Anglo-Saxon kingdoms" apud Bibliothecam Britannicam

Linguae Germanicae