Liber expugnationum Hiberniae
Liber expugnationum Hiberniae[1] (Hibernice Lebor Gabála Érenn) est fabula Hibernica antiqua maxima, saeculo XI conscripta. Oratione soluta scripta est, qua versus nonnumquam interpositi sunt.
Fabula[recensere | fontem recensere]
Quinque secundum librum expugnationum fuerunt populi, qui Hiberniam insulam possiderent; ante Diluvium Ceasoir[2] Noe neptis cum sociabus huc venit et mortua est, sed haec inter quinque populos non enumeratur.
Partholani[3] (vel Bartholomaei) populus primus Hiberniam post Diluvium occupavit. Decem annos pace populus Partholani fruitus est, donec Fomorii[4] gens maligna vel daemonica contra eos bellum iniverunt; Fomoriis victis populus Partholani morbo totus absumptus est.
Post triginta annos Nemethus[5] Partholani abnepos cum populo suo Hiberniam venit. Fomorii et eos invaderunt; in tribus proeliis Nemethiani vicerunt, sed Nemetho mortuo Morus et Conanus Fomoriorum reges populum eius domuerunt et servos fecerunt. Nemethiani rebelles Conani arcem in Turri insila expugnaverunt, sed a Moro in pugna navali debellati paene omnes demersi sunt; reliqui Hiberniam reliquerunt. Multi lacus et planities Hiberniae a gentis Partholani et Nemethi creatae sunt.
Post triginta et ducentos annos Firbolgi gentis Nemethi proles e Graecia, ubi servi fuerunt, Hiberniam reverterunt. Eochodius rex eorum iustitia famosa praeditus erat, sed solos triginta et septem annos Firbolgi Hiberniam possidebant.
A populis Danannarum (Tuatha Dé Danann, melius populi Danannae deae) Firbolgi in proelio Campi Turris primo (Cath Maige Tuired) victi sunt; prolem Nemethi, artis magicae peritam, eos "Liber expugnationum" nominat, sed clarum est deos Celticos esse; nam et Nuadathus[6] Argentimanus, et Lugadius, et Dagda, et Manannan populis Danannarum insunt. Fomorios in proelio Campi Turris secundo sic vicerant, ut nunquam post Fomorii in hoc mundo visi sint; Lugadius Balorium regem Fomoriorum avumque suum occidit. Centum et quinquaginta annos populi Danannarum Hiberniam tenebant.
Filii Militis, populus Goedelicus, ex Iberia huc venerunt. Primo a populis Danannarum decepti, eos denique in proelio apud Taltin vicerunt; populi Danannorum in colles sacros (Hibernice sídhe) abierunt.
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ Annales IV magistrorum (in: "Rerum Hibernicarum scriptores veteres", vol. IV, curavit Carolus O'Conor, 1824), pp. 6, 17.
Vel Liber capturarum Hiberniae, — cf. Lebor gabála Érenn: The book of the taking of Ireland. 1941, p. 44-45.
Robertus Macalister(en) libri editor putabat, ut nomen Hibernicum Lebor Gabála Érenn versio nominis Latini Liber occupationis Hiberniae esset (sic fontium libri duorum principalium, ut Macalister supposuit, secundus nuncupabatur). - ↑ Annales IV magistrorum..., p. 1.
- ↑ Roderici O'Flaherty(en) Ogygia: seu rerum Hibernicarum chronologia, Londinii, 1685, passim; Annales IV magistrorum, p. 2, 4; Guilielmi O'Kelly de Aghrim (WorldCat) Descriptio bipartita regni Hiberniae, seu majoris Scotiae, Vindobonae 1703, pp. 86-87.
- ↑ Ogygia...; Annales IV magistrorum; Descriptio bipartita.... Ex his fontibus et nomina posteriora sumpta sunt.
- ↑ Vel Nemedius.
- ↑ Vel Nuadus.
Bibliographia[recensere | fontem recensere]
- Lebor Gabála Érenn, original text edited and translated by R A Stewart Macalister, D. Litt, pt. 1-5, Londinii, 1938-1956
- Scowcroft, RM, ‘Leabhar Gabhála Part I: The growth of the text’, Ériu xxxviii (1987) 79-140.
- Scowcroft, RM, ‘Leabhar Gabhála Part II: The growth of the tradition’, Ériu xxxix (1988) 1-66.