Gladiolus

E Vicipaedia
Gladiolus italicus.
Ordo : Asparagales 
Familia : Iridaceae 
Subfamilia : Crocoideae 
Genus : Gladiolus 
L.
   
Subdivisiones: Species
Circa 260; vide commentarium.
Species typica
Gladiolus communis L.

Gladiolus (a gladio[1]) est genus perennium cormosarumque plantarum florentium familiae Iridacearum.[2] Plantae huius generis in Asia, Europa Mediterranea, Africa Australi, et Africa tropica inveniuntur. Centrum diversitatis in Regione Floristica Capitis est.[3] Genera Acidanthera, Anomalesia, Homoglossum, et Oenostachys, olim distincta habita, nunc inter Gladiolos digeruntur.[4]

Species[recensere | fontem recensere]

Gladiolus alatus, Clanwilliam, RSA.
Gladiolus cardinalis ex Curtis's Botanical Magazine, 1790.
Gladiolus undulatus ex Curtis's Botanical Magazine, 1801.
Gladiolus hybrida gregis Grandiflori.
Gladiolus imbricatus.
Gladiolus × hortulanus.
Gladiolus carneus.
Gladiolus × hortulanus 'Priscilla' in luce visibili (summa parte), ultraviolacea (duces nectaris monstrans), et infrarubra {ima parte) photographatus.

Generi Gladiolo sunt 300 fere species. "World Checklist of Selected Plant Families" plus quam 276 species anno 1988 perscripsit,[5] et 300 species mense Februario 2017 agnoscebat,[6] quarum 260 in Africa austrina[7] et 76 in Africa tropica endemicae sunt. Circa decem species in Eurasia ortae sunt.[8]

Genus Gladiolus in multas sectiones dividitur; plurimae autem harum collocationes tentantes sunt.

Inter hybridas sunt:

Gladiolus in arte[recensere | fontem recensere]

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. Shorter Oxford English dictionary: ed. sexta. United Kingdom: Oxford University Press. 2007. ISBN 978-0199206872 
  2. Manning, John; Goldblatt, Peter (2008). The Iris Family: Natural History & Classification. Portland, Oregon: Timber Press. pp. 138–42. ISBN 978-0-88192-897-6 
  3. Goldblatt, P. &, J.C. Manning. Gladiolus in Southern Africa: Systematics, Biology, and Evolution. Fernwood Press, Cape Town; 1998.
  4. Goldblatt, P.; De Vos, M. P. (1989). "The reduction of Oenostachys, Homoglossum and Anomalesia, putative sunbird pollinated genera, in Gladiolus L. (Iridaceae-Ixioideae)". Bulletin du Muséum National d'Histoire Naturelle, Section B 11 (4): 417–428 
  5. A. Mujib (Editor) (Somatic Embryogenesis in Ornamentals and Its Applications apud Google Books)
  6. "Search for Gladiolus". World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens, Kew 
  7. Trevor R. Hodkinson and John A. N. Parnell (editores) (Reconstructing the Tree of Life: Taxonomy and Systematics of Species Rich Taxa apud Google Books)
  8. Rina Kamenetsky and Hiroshi Okubo (Editors) (Ornamental Geophytes: From Basic Science to Sustainable Production apud Google Books)
  9. Gladiolus acuminatus F.Bolus – The Plant List. . theplantlist.org 
  10. "Gladiolus bullatus". rhs.org 
  11. Foden, W.; Potter, L. (2005). "Caledon Bluebell". redlist.sanbi.org/ 
  12. "More About Us" 
  13. "Gladiolus Communis". the.botanical-magazine.com 
  14. "Gladiolus communis". rhs.org 

Bibliographia[recensere | fontem recensere]

  • Delpierre, G. R., et N. M. du Plessis. 1974. The winter-growing Gladioli of Southern Africa. Tafelberg-Uitgewers Beperk.
  • Goldblatt, Peter. 1996. A monograph of the genus Gladiolus in tropical Africa (83 species). Timber Press
  • Goldblatt, Peter, et J. C. Manning. 1998. Gladiolus in southern Africa: Systematics, Biology, and Evolution, including 144 watercolor paintings. Cape Town: Fernwood Press.
  • Lewis, G. Joyce, A. Amelia Obermeyer, cum T. T. Bernard. 1972. Gladiolus; a revision of the South African. Cape Town et Novi Eboraci: Purnell. ISBN 0360001556.
  • Park, Ron.1976. A handbook of the world's gladioli. Praefatio Anthony Hamilton. Shepperton: De Be Miniglads. ISBN 0950524603.

Nexus externi[recensere | fontem recensere]

Vicimedia Communia plura habent quae ad Gladiolum spectant.
Situs scientifici: Tropicos • Tela Botanica • GRIN • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • Plantes d'Afrique • Flora of China • Flora of North America • USDA Plants Database