Gens Marcia

E Vicipaedia
Unus e denariis, qui sunt a Gaio Marcio Censorino signati

Gens Marcia est originis sabinae antiquissimae.

Marciam esse creditur in numerum centum gentium primarum, quas Titus Livius memorat, referendam. Nomen forsitan ortum sit e Sabinorum deo Mavorte vel Mamerte, qui postea est Romanis Mars appellatus.

Istius gentis antiquissimus clarissimusque vir est Ancus Marcius, qui quartus fuit rex Romae. In hoc, eius praenomen Ancus perspicue originem ostendit Sabellam, tamen Marcius nomen in re publica fuit genti cuidam plebeiae, quamquam origo sua certe patricia fuit; nam nonnulli litterati credunt Ancum Numamque fuisse cognatos, quoniam erat uterque nobili genere natus Sabino atque simul sunt in denariis, quos gens Marcia signavit, efficti. Praesertim, est Pallottino opinionem Ancum Marcium nepotem fuisse Numae, id est filium filiae Pompiliae suae atque ignoti cuiusdam viri gentis Marciae.

Illustris gens Marcia discessit se pluribus in brachiis: Reges, qui haud dubie ex Anco duxerunt originem, Coriolani, Philippi, Rutili, Censorini, Tremuli Figulique. Ista gens fuit, sine dubio, maxime gravis in Romanam historiam; viri complures de ea stirpe gesserunt saepe magistratus totam per aetatem rei publicae; gesserunt enim consulata 21. Ex illustribus viris gentis Marciae reminiscuntur:

  • Gaius Marcius Coriolanus, V saeculo a.C.n. fuit fortis dux in bello contra Volscos. Anno 493 a.C.n. cepit urbem Coriolos, e qua cognomen suum traxit, atque est quercea corona decoratus. Postea, ob superbiam suam et quia vetuerat frumenti largitiones plebi, Roma exiliatus est; recepto apud Volscos, quos subiecerat, eos in armis ingratam contra patriam duxit ut ulcisceretur. Ubi pervenit ad portas Urbis, est ab implorationibus matris Veturiae uxorisque Volumniae detentus, quae suaserunt ei ad milites revocandos. At Volsci eum proditorem putaverunt, atque capite damnaverunt. Coriolani res gestae sunt narratae in tragoedia eodem nomine Shakespearii .
  • Quintus Marcius Philippus, III-II saeculum a.C.n., praetor Siciliae anno 188 a.C.n., consul fuit anno 186. Misso Liguris debellandis, qui ausi erant Pisas obsidere, postea eum esse aspere profligatum faucibus Apuanorum montium apud Saltum Marcium, 4.000 amittendo milites, tres signa legionis secundae undecimque sociorum atque maxima pars armorum, quae Romanis obstarunt ne fugerent. Roma redito, efficit ne damnum ultra modum acciperet a clade. Deinde, cum Spurio Postumio Albino egit rege Perseo de Macedonicis militibus a Thracia revocandis; postea consul fuit anno 169 a.C.n. cum Gneo Servilio Caepione; sed in Macedonico bello, debuit imperium cedere Lucio Aemilio Paolo, cuius collega fuit in censuram anno 164 a.C.n.

Fontes[recensere | fontem recensere]

Nexus interni

Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae