Disputatio:Chilia

Usores ignoti vel ignotae hanc paginam protectam hoc tempore recensere non possunt. Quaesumus ut emendationes in disputatione huius paginae proponas vel rationem propriam crees.

Vide etiam Vicipaedia:Paginae de Chilia.

CHILIA SEU TZILIA

Chilia seu Tzilia (Neolatine Hispanice seu Castellanice "Chile") civitas in America Meridionali est. Finitimae nationes Argentina, Bolivia, Peruvia sunt. Centies quinquagies semel centena milia sedecim milia quadringenti triginta quinque (15,116,435) incolae habitabant in Tzilia anno 2002 censu. Centies quinquagies novies centena milia octoginta milia nongenti duodecim (15,980,912) incolae habitabant anno 2005 aestimatione. Nomen pristinum "Tzili" Tziliae est. Primi Hispani Domitores (Castellanice "Conquistadores") "Chili" scribebant, non "Chile". "Tzili" (seu "Chili") Terra "Perlonginqua seu Remota seu Extrema" in lingua aboriginum Aymararum est. "Tziri" (seu "Chiri"), in lingua "Runa Simi" Incarum Peruviae, "Frigus" est. Usor: Laurentius Euricus Arceus Contrerasius

== Nomen "Tzilia" phonetice melius est quam "Chilia". == (Anglice)

The combination "TZ" is the most adecuated for representing the modern sound of "Ch". The last ancient Greco-latin writers used "TZ" for this. Example: The alexandrian monk Cosmas Indicopleustes spoke about "Tzinista" for refering to "China" on his work "Topographia Christiana", 547 A.D. The name "Tzinista" is relationed with the Sanskrit "Chinasthana", which means "Region of the Chineses" (Sanskrit "Thana" means "Region"; Confront Hindustan, Afghanistan, Turkmenistan, etc...). "Tzinisthan" is also the name which appears on the Nestorian inscription of Singanfu (today Xi'an), dated from 781 A.D. and discovered on 1625. Confront too the nickname of the Byzantine Emperor John I "Tzimisces" Kourkoúas (969 - 976). His nickname "Tzimiskes" seems to derive from the Armenian "Tshemshkik", meaning "red boot". Compare modern Latin "Tzekia" for Chek Republic. "Tzecus, -a, -um, adj. If we write "Chilia", China" and "Chekia", ancient Greeks and Romans would read "Hile", "Hina" and "Hekia" because the combination "Ch" represent the Greek letter "X" (khi). This letter sounded like the english letter "H", but strongly aspired. Compare the Russian names "Mikhail", "Chekhov", etc... Usor: Laurentius Euricus Arceus Contrerasius

By the way, Chile is called Χιλή in Greek. -- Alexander Gerascenco 04:29, 20 Septembris 2006 (UTC)

GEOGRAPHIA

-ANTIS MONS (Hispanice Cordillera de los Andes)

-OCEANUS PACIFICUS SEU SERICUS SEU EOUS

-INSULA PASCHAE (Isla de Pascua)

-FRETUM MAGELLANICUM (Estrecho de Magallanes)

-TERRA IGNIUM (Tierra del Fuego)

-PROMONTORIUM HORNIUM (Cabo de Hornos)

Is Hornos really the Spanish name of Hoorn? (As a common Spanish noun, horno is 'oven, kiln, furnace'.) Is Hornium really the Latin name of Hoorn? Or does Hornium perpetuate a Spanish misapperception? IacobusAmor 23:57, 19 Septembris 2006 (UTC)

Yes, Hornos also is a geographic term. I doesn't mean ovens or furnaces in this case, is just a proper noun. Rodrigobeltransuito 23:57, 19 Septembris 2006 (UTC)

I moved to Hornanum caput according to Graesse. --Alex1011 12:54, 5 Iunii 2008 (UTC)

HISTORIA

PREHISTORIA ET INCOLAE PRISTINI SEU ABORIGINES. Sequentes nationes habitabant in Tzilia in tempore adventus Hispanorum:

1.- Aymarae, natio agricolarum et pastorum et figulorum quae habitabat et habitat a valle Sappae (Azapa) usque ad vallem Ciliavae (Quillagua).

2.- Atacamenses seu Licanantaes (Likan-Antay), natio agricolarum et pastorum et figulorum quae habitabat in regione montana (Alta Puna), a fluvio Loa usque ad montem Lioclialiacum (Llullaillaco). Lingua Atacamensium erat "Kunza" .

3.- Diagitae seu Diacitae (Diaguitas), natio agricolarum et pastorum et figulorum quae habitabat in regionibus Atacamae et Cucimpi (Coquimbo). Lingua Diagitarum erat "Kakán".

4.- Tzangi (Changos), nomades piscatores qui habitabant in litoribus septentrionalibus a fluvio Loa usque ad fluvium Tzuapam (Choapa) et navigabant in ratibus factis cum coris inflatis phocarum.

5.- Maputzes (Mapuches, id est Gentes Terrae), natio agricolarum et figulorum et militum fortium, appellati "Aucae" (id est Hostes) ab Incis Peruviae et Araucani a Hispanis. Habitabant a fluvuio Tzuapa usque ad dimidiam partem septentrionalem Magnae Insulae Tzilvis (Chiloé). Lingua Maputzium est "Mapudungún". Haec natio divisa erat in sequentes populos :

- Picuntzes (Picunches, id est "Gentes Septentrionales"). Habitabant a fluvio Tzuapa (Choapa) usque ad fluvium Ytatam (Itata).

- Maputzes proprie appellati. Habitabant a fluvio Ytata (Itata) usque ad fluvium Toltenem (Toltén).

- Peventzes (Pehuenches, id est "Gentes Pinearum"). Erant nomades et habitabant in regionibus montanis, a fontibus fluvii Mauleufi (Maule) usque ad fontes fluvii Neflenis (Ñuble).

- Vilitzes (Huilliches seu Veliches, id est "Gentes Meridionales"). Habitabant ab fluvio Toltene (Toltén) usque ad Sinum Reloncavinum (Seno de Reloncaví).

- Cunci (Cuncos, id est "Racemi"). Habitabant in Insula Magna Tzilve (Chiloé).

6.- Tzicilianes (Chiquillanes) et Pueltzes (Puelches, id est "Gentes Orientales") et Poiae (Poyas) nationes venatorum erant et habitabant in regionibus montanis.

7.- Tzoni (Chonos), natio nomadum piscatorum et venatorum phocarum quae habitabat in insulis sitis a meridie Insulae Magnae Tzilvis (Chiloé) usque ad Paeninsulam Trautraum (Taitao). Navigabant in cymbulis per freta et euripos.

8.- Caucaves (Caucahues), natio quae habitabat in litoribus continentalibus Sinus Difficultatum (Golfo de Penas).

9.-Cavescares (Kaweshqar) seu Alacalufes, natio nomadum piscatorum qui navigabant in cymbulis per freta et euripos Tziliae Australis. Habitabat in litoribus a Sinu Difficultatum (Golfo de Penas) et meridie Paeninsulae Trautrai (Taitao) usque ad Fretum Magellanicum.

10.- Aonicences (Aonikenk), appellati "Tzeveltzes" (Tehuelches, id est "Gentes Fortes") a Maputzibus et "Patagones" (id est "Grandipedes") a Hispanis. Haec natio nomadum venatorum habitabat in Patagonia Argentinae et Tziliae, ab Ante Monte (Cordillera de los Andes) usque ad Oceanum Atlanticum. Lingua Tzeveltzum erat "Aonikaish".

11.- Selcnames (Selknam) seu Onae (Onas), natio nomadum venatorum quae habitabat in insula "Terra Ignium" (Tierra del Fuego) et quae non sciebat navigare.

12.- Iamanae (Yámanas) seu Iaganes (Yaghanes), nomades qui habitabant in cymbulis et navigabant per freta et euripos, a Freto Magellanico usque ad Promontorium Hornium (Cabo de Hornos), finem terrae continentis Americani.

13.- Rapanues (Rapa Nui), incolae polynesii Insulae Paschae (Isla de Pascua).

INVENTIO: Ferdinandus Magellanus invenit Fretum Magellanicum anno 1520 die 21 mensis octobris. Iacobus (seu Didacus) Almagrensis (Hispanice Diego de Almagro) invenit Tziliam Septentrionalem et Mediam anno 1536.

OCCUPATIO HISPANICA: Petrus Valdivia (Hispanice Pedro de Valdivia) venit in Tziliam anno 1540. Condidit “Iacobopolim Novae Extremadurae” (Hispanice Santiago del Nuevo Extremo) ad ripas fluvii Maputzongis (Hispanice río Mapocho) anno 1541 die 12 mensis februarii. Petrus Valdivia et alii Hispani regiones mediam Tziliae in Hispanicam dictionem redigerunt.

COLONIA

INDEPENDENTIA

VETULUS PATRIA (Hispanice Patria Vieja) Ab anno 1810 die 18 mensis septembris (Primo Concilio Guberni, Primera Junta de Gobierno) usque ad annum 1814 diem 2 mensis novembris (Cladem Rhancavinam seu Desastre de Rancagua).

OCCUPATIO HISPANICA RENOVATA (Hispanice Reconquista Española) Ab anno 1814 die 2 mensis novembris (Clade Rhancavina seu Desastre de Rancagua usque ad annum 1817 diem 12 mensis februarii (Proelium Tzacaipucinum seu Batalla de Chacabuco).

NOVA PATRIA (Hispanice Patria Nueva) Ab annum 1817 die 12 mensis februarii (Proelio Tzacaipucino seu Batalla de Chacabuco) usque ad annum 1823 diem 28 mensis ianuarii (Abdicationem O'Higginii).

DIVISIO ADMINISTRATIVA TERRITORII TZILIAE

Tzilia divisa est in XIII regiones:

I : REGIO TARAPACENSIS SEU TARAPACAE. Caput: ICICIS (Iquique)

II: REGIO HATUNFAIAGASTINA SEU HATUNFAIAGASTA. Caput: HATUNFAIAGASTA (Antofagasta)

III: REGIO ATACAMENSIS SEU ATACAMAE. Caput: COPAIAPUM (Copiapó)

IV: REGIO CUCIMPENSIS SEU CUCIMPI. Caput: SERENA SEU TECIRCIS (La Serena)

V: REGIO PORTUS VALLIS PARADISI. Caput: PORTUS VALLIS PARADISI (Valparaíso)

VI : REGIO O’HIGGINIANA SEU LIBERTATORIS DUCIS BERNARDI O´HIGGINII. Caput: RHANCAVES (Rancagua)

VII: REGIO MAULEUFINA SEU FLUVII MAULEUFI. Caput : TRALCA (Talca)

VIII : REGIO FIOFINA SEU FLUVII FIOFII. Caput: CONCEPTIONIS URBS (Concepción)

IX: REGIO RAUCANA SEU ARAUCANIAE. Caput: TEMUCUM (Temuco)

X: REGIO LACUSTRIS SEU LACUUM. Caput: PORTUS MONTTII (Puerto Montt

XI: REGIO AICETZENINA DUCIS CAROLI IBAÑEZII CAMPOSII. Caput: COIAICES (Coihaique)

XII: REGIO MAGELLANICA ET ANTARCTICA TZILENSIS. Caput: PROMONTORIUM ARENOSUM (Punta Arenas)

REGIO METROPOLITANA IACOBOPOLIS. Caput: IACOBOPOLIS SEU SANCTIACOBI (Santiago)

Praesidens:

Michaëla Bacheletia (Berenice Michaëla Bacheletia Jeria seu Verónica Michelle Bachelet Jeria) Usor: Laurentius Euricus Arceus Contrerasius

Sententia Nationalis:

"Por la Razón o la Fuerza", id est imperfecta translatio Neolatina Hispanica seu Castellanica sententiae latinae "Aut Consilio aut Ense", quae erat in primo sigillo nationali) Usor: Laurentius Euricus Arceus Contrerasius

Sententia mea melior descriptio verae sententiae "Aut ratione aut vi" esse. Cato censor 19:47, 2 Aprilis 2009 (UTC)

Lingua Officialis:

Neolatina Hispanica seu Castellanica Usor: Laurentius Euricus Arceus Contrerasius

URBES, OPPIDA, CIVITATES, VICI, PAGI CHILIAE

Alhué: Alves Andacollo: Antacoia Angol: Encolis Antofagasta: Hatunfaiagasta Apoquindo: Apucintum Arauco: Raucum Arica: Arica Atacama: Atacama Azapa: Sapa Batuco:……….. Boroa: Foroves Buchupureo: Vetzupureum Bulnes (olim “Larquí”): Larcis Fluvii Urbs seu Bulnia Cachagua: Catzuves Cachiyuyo: Catzi-iuium Calchacura: Caltzacura Calera de Tango: Calcaria Tagoloncensis Cañete: Cannetum Cauquenes: Caucenum seu Anserum Fluvii Urbs Chacalluta: Tzacaliutais Chagres: Tzacra Chaitén: Tzaitenis Chanco: Tzancum Chañaral: Tzaynarum Arboretum Chapiquiña: Tzapiciniais Chépica: Tzepidca Cherquenco: Tzedcancum Chiguayante: Tzivaiantis Chirureo: Tzicureum Chillán: Tzicilianis Chimba, La: Tzimpa Chimbarongo: Tzimpaloncum Chiñihue: Tzinives Chiuchiu: Tziutzis Cholchol: Tzoltzolis Chonchi: Tzontzes Chuchunco: Tzuntzucum Chuquicamata: Tzucicamata Cobquecura: Cofcecura Cocalán: Cocalianis Cochamó: Cotzadimum Codegua: Codevyves Codigua: Cudives Coelemu: Coelemum Cogotí: Cocotis Coihaique: Coiaices Coihueco: Coyvecum Coínco: Coiyncum Coipué: Coypuves Colbún: Colfunis Colchagua: Coltraves Colcura: Colycura Colhue: Colyves Colina: Colinura Collipulli: Colypulis Combarbalá: Cumparpapais Concepción: Conceptionis Urbs Coñaripe: Conarypum Copiapó: Copaiapum Coquimbo: Cucimpum Coronel: Ducis Urbs Coya: Colia Coya Sur: Coia Meridionalis Coyahuasi: Coiavasis Cucao: Cocaum Cumpeo: Cumpeum Cunaco: Cynacum Cuncumén: Cuncumenis Curaco: Curacum Curacautín: Curacautenis Curacaví: Curacavinis Curalaba: Curalava Curanilahue: Curangilaves Curanipe:Curanipes Curarrehue: Curarheves Curepto: Cureftum Curicó: Curycum Curimón: Curynamum Curiñancu: Curyniancum Dalcahue: Dalcaves Diaguitas: Diagitae Diego de Almagro (olim “Pueblo Hundido”): Oppidum Profundum seu Oppidum Iacobi Almagrensis Doñihue: Donives Futrono, Fotrolhue: Putronves Galvarino : Calfyriunia Gorbea (olim “Donguil”): Dongylis seu Gorbea Guanaca: Vanacum Guanaco: Vanacum Guanaquero: Vanacinum Guanaquero, Playa: Vanacinum Litus Guayacán: Vaiacanis Hanga Roa: Hangaroa Hua-hum: Vaum Huachipato: Insidiae Anatum Hualañé: Valangyris Huasco: Vasca Portus Huechupureu: Vetzupureum Huechuraba (olim “Huechurava”): Vetzurava (id est “Supra Cretam”) Huentelauquén: Ventelafcenis (id est “Supra Mare”) Huepil, Huepuil: Vepylis (id est “Arcus Pluvius”) Idahue: Idaves Illapel: Iliapa Iloca: Iloca (id est “Edere Carnem”) Incahuasi: Incavasis (id est “Principis Domus”) Iquique: Iceices Lautaro : Lautraria (id est “Urbs Lautrari, Velocis Falconis”) Licán Ray: Licanrhaienis Ligua, La: Liva (id est “Vates”) Linares : Castulum seu Linarium Llaillay: Iai-Iais Machalí: Matzilyunis Malloa: Malioves Malloco: Maliocum Palena: Paliunavelis Petorca: Petronga Pueblo Hundido: Oppidum Profundum Puerto Chacabuco : Portus Tzacaipucus Puerto Montt : Portus Monttii Puerto Natales : Portus Natalis Puerto Williams: Portus Williamsii Putre: Putris Quillagua: Ciliava Quillota: Ciliuta Quilpué: Cylpuves Rancagua : Rhancaves Renaico, ciudad : Rhengancum Renca: Rhenca Rengo: Rhengum Reñaca: Rhengacum Requínoa: Rhecinoa Retricura: Rhetrycura Riñigüe: Rhyngives Río Bueno: Venuleufum Rucamanque: Rhucamances Rucapangui: Rhucapangis Rungue: Rhunges Salala : Sallalla San Vicente de Taguatagua : Sanctus Vincens Travatravae seu Vincentopolis Travatravae Lacunae Serena, La : Serena Socaire : Socoris Sotaquí : Tzutacuis Surire : Suriris Tabancura : Tafuncura Tabito, El : Tafum Parvum Tabo, El: Tafum Tacas, Las: Tacae Taguatagua, San Vicente de: Sanctus Vincens Travatravae seu Vincentopolis Travatravae Lacunae Talagante: Talacanta Talca: Tralca Talcahuano: Tralcavenum Talcamávida: Tralcamavida Taltal: Taltalis (id est “Vultur”) Tambo Quemado: Tampum…… Tango: Tagoloncum Tarapacá: Tarapaca Tatio: Tatium Temuco: Temucum Teno: Trynum Tilcoco: Tzilcocum Tinguiririca: Tyngyryrica Tirana, La: Tirana Tirúa: Tyruves Tobalaba, Tobalagua: Tavalava Tocopilla: Tacupilia Tolhuaca, Tolguaca: Tolvacca Toltén: Toltenis Tomé: Tromis Tongoy: Tonca Topocalma: Typucylma Traiguén: Traigenis Trapatrapa: Trapatrapa Trauco, caleta: Traucum, vicus piscatorium Tricao: Trycaum Tricauco: Trycaucum Trumao, puerto: Trumaus Portus Tulahuén: Tulavenis Tumbes: Tumpais Valdivia: Valdivia Valparaíso: Vallis Paradisi Portus Vicuña: Vicunia Vichuquén: Vitzucenis Villarrica: Urbs Dives Vitacura: Fytacura Yeco, El: Iecum Yumbel: Vymcelis Yungay: Iuncais Zapallar: Sapalietum seu Cucurbitetum

Quid sit fons istius? Cato censor 14:40, 10 Iulii 2009 (UTC)

FLUVII ET RIVI CHILIAE

Aconcagua: Concaves fluvius

Andalién: Antuligenis fluvius

Biobío (olim “Butaleuvu”): Fiofius seu Futaleufus fluvius

Bueno: Venuleufus fluvius

Cachapoal, Cachapual: Catzupualis fluvius

Camarones, Quebrada de: Astacorum rivus

Cauquenes: Caucenium seu Anserum Fluvius

Cautín: Cautenis fluvius

Chanco: Tzancus rivus

Choapa, Chuapa: Tzuapa

Cholchol: Tzoltzolis fluvius

Colliguay, Coliguai o Colihuay: Colivais rivus

Colún: Colynis rivus

Combarbalá: Cumparpapais fluvius

Conchalí, estero: Contzualinis rivus

Coya: Colia fluvius

Curanilahue: Curangilaves rivus

Donguil: Dongylis fluvius

Futaleufú: Futaleufus fluvius

Huasco: Vasca fluvius

Huemules: Vemulum fluvius

Hueno: Venuleufus fluvius

Huenuleufu: Venuleufus fluvius

Illapel: Iliapa fluvius

Itata: Ytata fluvius

Limarí: Imelis fluvius

Loa: Loa fluvius

Malleco: Maliecus fluvius

Mapocho: Maputzongis fluvius

Maule: Mauleufus fluvius

Ñuble: Neflenis fluvius

Palena: Paliunavelis fluvius

Petorca: Petronga fluvius

Renaico: Rhengancus fluvius

Rupanco: Rhupancus fluvius

Soco: Socus fluvius

Taltal, Quebrada de: Taltalis rivus

Teno: Trynus fluvius

Tinguiririca: Tyngyryrica fluvius

Toltén: Toltenis fluvius

Traiguén: Traigenis fluvius

Trancura: Trancura fluvius

LACUS ET LACUNAE CHILIAE

Budi: Fudis Lacus

Caburgua: Cafurves Lacus

Calafquén: Calafcenis Lacus

Chapo: Tzapedis seu Tzapadis Lacus

Cucao: Cocaus Lacus

Galletué: Valietues Lacus

Icalma: Icalma Lacuna

Llanquihue (olim “Hueñauca”): Liancyves Lacus seu Veniauca Lacus

Parinacota: Parinacota Lacus

Rupanco: Rhupancus Lacus

Taguatagua: Travatrava Lacus

Torca, laguna: Trorcanis Lacuna

SINUS, FRETA, AESTUARIA, DESERTA CHILIAE

Bahía Cucao: Sinus Cocaus

Bahía de Conchalí: Sinus Contzualinis

Bahía de Talcahuano: Sinus Tralcavenicus

Caleta de Curaco: Curacus Sinus

Caleta de Ligua: Sinus Livanus

Caleta de Huentelauquén: Sinus Ventelafcenis

Ensenada Chaitén: Tzaitenis Sinus

Estuario de Reloncaví: Aestuarium Rheloncavinum

Estrecho de Magallanes (Magellan Strait): Fretum Magellanicum

Golfo del Corcovado: Sinus Montis Gibosi

Pampa de Tamarugal: Deserta Arboreti Tamarucorum

Seno de Reloncaví : Sinus Rheloncavinus

INSULAE ET PAENINSULAE CHILIAE

Archipiélago Juan Fernández : Iohannis Fernandezii Insulae

Guafo: Vafum Insula

Huapilacuy:Vapilacuis Paeninsula

Isla Alejandro Selkirk (olim “Isla Más Afuera”): Insula Perlonginqua

Isla de Pascua (EasterIsland): Insula Paschae

Isla Grande de Chiloé: Tzilve Insula Magna

Isla Mariquina: Maricinga Insula

Isla Más Afuera: Insula Perlonginqua

Isla Más a Tierra: Insula Propinqua

Isla Robinson Crusoe (olim “Isla Más a Tierra”): Insula Propinqua

Isla Santa Clara: Insula Sanctae Clarae

Islas Guaitecas: Vaitecae Insulae

Tenglo, isla : Tynglus insula

Tierra del Fuego: Terra Ignium

MONTES ET COLLES ET PLANITIEI CHILIAE

Aconcagua : Concaves Mons

Chacabuco : Tzacaipucus Mons

Chacaico, Llanura : Tzacaicus Planities

Colinas de Trentrén: Trentrenis Colles

Cuesta de Chacabuco : Clivus Tzacaipucus

Curauma, Cerro : Curauma Collis

Curimón, Cerro de : Curynamunis Collis

Hualpén: Valpenis Collis

Huelén: Velenis Collis

Huemul, Cerros de: Colles Vemulis

Quilapán, llanos de: Cylapangis Planitiei

Tupungato: Tupucatrus Maior Mons

MONTES FLAMMAS ERUCTANTES CHILIAE

Hornopirén : Fornax Nivea Mons

Llaima : Iaima Mons

Tatio: Tatius Mons

Tetas de Cucao : Cocaus Mons

Tinguiririca : Tyngyryrica Mons

Tupungatito: Tupucatrus Minor Mons

PROMONTORIA CHILIAE

Morro de Arica: Promontorium Aricae

Punta Angamos: Promontorium Ancamum

Punta de Curaumilla: Promontorium Curaumae Montis

Punta de Tralca: Promontorium Tralca

Punta Huasco: Promontorium Vasca

Punta Huechucucui: Promontorium Vetzucucuis

Punta Ligua: Promontorium Livanum seu Liva

Punta Lavapié: Promontorium Liaguapis

Punta Taltal: Promontorium Taltalis

CLARI CHILENSES

Gabriella Mistral (Gabriela Mistral, Poetissa, Praemium Nobele)

Paulus Neruda (Pablo Neruda, Poeta, Praemium Nobele)

Matthias Fernandezius (Matías Fernández, Lusor Pedifollicus)

Iohannes Zamoranus (Iván Zamorano, Lusor Pedifollicus)

Ferdinandus Gonzalezius (Fernando González, Lusor Manubriati Reticuli)

Marcellus Rius (Marcelo Ríos, Lusor Manubriati Reticuli)

Nicolaus Massus (Nicolás Massú, Lusor Manubriati Reticuli)

Marius Kreutzberger alias Don Francisco (Conductor Spectaculorum Televisificorum)

Helena Varela (Leonor Varela, Histrionissa Cinematografica)

Christianus Delafuenteus (Cristián de la Fuente, Histrio Cinematograficus)

Claudius Arraus (Claudio Arrau, Clavicymbalista)

Ludovicus Gatica (Lucho Gatica, Cantor)

Bernardus O'Higginius (Bernardo O'Higgins, Dux et Pater Patriae)

Sanctus Adalbertus Hurtadus (San Alberto Hurtado, Sacerdos Societatis Jesu)

Sancta Therasia Antisensis (Santa Teresa de los Andes, Monacha et Prima Sancta Chilensis)

Salvator Allendeus (Salvador Allende, Praesidens Chiliae)

Augustus Pinochetius (Augusto Pinochet, Dux et Dictator et Praesidens Chiliae)

Vulturulus seu Parvus Vultur (Condorito, Persona Fabularum Nubeculatarum)

Name in Latin

Sorry for the English.

Why Chile = Cilia if Chilean = chilensis?

Pablo.cl 19:40 oct 14, 2004 (UTC)

Because the singular chile is Cillia in Latin i suppose...

Figura quae est Cilia est fortasse Italicismus. Egger autem haec dixit:

Chilia, ae, f.
Nomen ab autocchthonibus, quos «Indos» 
appellant, est deductum, sed de vera in-
terpretatione non consentiunt philologi.
Chilienses, ium; Chiliensis, e.

...nullam figuram sine littera h dans. Nescio igitur unde nos eam figuram accepimus. --Iustinus 19:30 nov 24, 2004 (UTC)

Quaero, an probetis quod pro '1,000,000' non 'milio', nec 'decies centena milia' sed simpliciter 'mille millia' scripsi. Quem modum loquendi in lexico Christiani Helferi non inveni, quo autem ipsius Apocalypseos versio latina uti videtur (5:11).

Altera quaestio ad hunc artculum pertinens haec est: Quare articulus post optimum Iustini dictum adhuc Cilia inscribitur neque meliore titulo 'Chilia' adficitur? --Thomas Ruefner 16:47 ian 18, 2005 (UTC)

---

It's me again, and again excuse me for writing in English. I still don't get why Cilia -> chilense/chilensis. And it's not chilienses/chiliensis.

cf. Sisyrinchium chilense, Lycopersicon chilense, Chenopodium chilense, Phoenicopterus chilensis, Ceratonia chilensis, Vanellus chilensis.

Pablo.cl 00:49 apr 4, 2005 (UTC)

BTW, taxonomic Latin is not always the best guide to usage or spelling. —Myces Tiberinus 02:58 apr 4, 2005 (UTC)

---

Pagina "Cilia" motata est ad "Chilia" 00:56 apr 4, 2005

BTW, part 2, thanks for moving this :) —Myces Tiberinus 02:58 apr 4, 2005 (UTC)

---

What's the best place to get the answer to a question? Wikipedia, of course :-).

In en:List of country names in various languages you'll see that Chile in Latin is Chilia.

You can also see http://www.ofm.org/3/miss/MISprov.html and http://medlem.spray.se/celvin/latina.html

Pablo.cl 01:02 apr 4, 2005 (UTC)

Some Latin citations of other forms, out of the 17th century Lexicon Universale:

• [1] Chili, regnum Americae, Chile & Cile.
• [2] CHILE, regnum Americae meridionalis Chili. (also has Chilenses)
• [3] CILE, seu CHILI, Regnum Americae meridional. ultra tropicum Capricorni situm, juxta mare Pacificum in longum porrectum, versus Occasum, inter Peruviam & Patagonum regiones [.....]

The first two, interestingly, indicate that even while vulgo "Chili", it was "C(h)ile" in Latin.

Incidentally, the last citation is the "main" article, and includes a list [reproduced below] of cities in "Cile" (declined as -e, -es!) — and given that the headword is "Cile", at the very least something like "Cilia" (which I didn't like anyway) wouldn't be entirely without precedent.

Urbes praecipuae Ciles
Araucum, Arauco. Chiloa, Chiloë. Civitas conceptionis, Ciudad de la Conception. Fanum S. Jacobi, S. Jago, totius regionis primaria. Fanum S. Johannis de confinio, S. Juan de la Frontera.	Imperialis, Imperial. Osornum, Osorno. Serena seu Coquimba, la Serena ò Coquimbo. Urbs dives, villa Ricca. Valdivia.

—Myces Tiberinus 02:29 apr 4, 2005 (UTC)

I think I found another one; in the 16th century De Natura Novi Orbis Iosephus Acosta appears to have Chylensis [4], Chilensis [5], and Chyle (abl.) [6]. —Myces Tiberinus 02:58 apr 4, 2005 (UTC)

Another. In the OED s.v. chilli (i.e. capsicum), in the etymology section: As early as 1631, Bontius erroneously stated that the name was from Chile in S. America ‘quasi dicas piper a Chile’. --Iustinus 23:08, 1 Februarii 2006 (UTC)

Looks like the OED may have misquoted that slightly: ". . . eos addere fructum Ricini Americani, quod lada Chili Malaii vocant, quasi dicas Piper e Chile, Brasiliae contermina regione." -- Jac. Bontii, Dial. V. p. 10., according to the Hobson-Jobson. --Iustinus 23:23, 24 Iulii 2006 (UTC)

Vandalismus

En:Talk:Chile#Peruvian Vandalism and its origins

This has since been deleted from the talk page, find here what, I assume en:User:RapaNui, was indicating.--Ioshus Rocchio 00:06, 6 Iunii 2006 (UTC)

Alanus García non est Praesidens Chiliae, sed Peruviae. Michaëla Bacheletia Ieria Praesidens Chiliae est. Corregire

[Alanus García non est Praesidens Chiliae, sed Peruviae. Michaëla Bacheletia Ieria Praesidens Chiliae est. Corregire!!]

Alanus García non est Praesidens Chiliae, sed Peruviae. Michaëla Bacheletia Jeria Praesidens Chiliae est. Corregire!!!!

Alanus García non est Praesidens Chiliae, sed Peruviae. Michaëla Bacheletia Jeria Praesidens Chiliae est!!!!!!!!!!!. --190.46.29.128 15:20, 30 Octobris 2006 (UTC)

questum

quamquam vandalismus evidens est, protectio non oportet. haec pagina multo imperfecta est, igitur necesse est nos potere laborare in ea. Felipe Kong

Solum est semi-protecta...quaesumus ut raionem creas.--Ioshus ^(disp) 04:47, 6 Decembris 2006 (UTC)

De verbo speciatim

• In google quaerens usus multos inveni ex saeculo XVII. Videtur lingua latina scientifica et ecclesiastica esse. Numquid impedimentum est?
• Verbum specialiter videtur saeculo XIV iam fuisse.
• Tantum speciatim quantum specialiter anglice especially dici possunt.

Cato censor 14:48, 10 Iulii 2009 (UTC)

Secundum Cassell's, Anglicum 'especially' = praesertim, praecipue, maxime, in primis (imprimis), summe. Et specialiter = 'particularly'. IacobusAmor 15:34, 10 Iulii 2009 (UTC)

"Specialiter" ="specifically, individually, by species", non "especially" quod, Cassell's secundum, = "maxime, praesertim, praecipue". "Speciatim" numquam antea vidi.--Rafaelgarcia 15:43, 10 Iulii 2009 (UTC)

Est enim impedimentum si latinae modernae est verbum? De speciatim loquor. Cato censor 16:31, 10 Iulii 2009 (UTC)

Ita, ut egomet censeo. Veteria verba, cum omnibus rebus aequalibus idem significant, semper loco noviorum verborum praeoptanda sunt, nonne? Quod praeceptum in omnibus linguis verum est.--Rafaelgarcia 21:15, 10 Iulii 2009 (UTC)

Anglica autem vicipaedia, quae est mater vicipaediarum, verba et moda Americana preferuntur cum de rebus Civitatum Foederatorum Americanorum tractatur. Si enim historia Chiliae incipit sub usu neolatinae linguae in scientia et Ecclesia, quare non verba nova uti possint? Cato censor 17:08, 11 Iulii 2009 (UTC)

Amice utere quidem novis verbis ad libidem, sed noli mirari cum alii tua verba recensuunt Latinizandi meliorandi causa. Esto curiosus et disce ab recensionibus eorum. Multum est discendum.

Mos noster est regulas classicas et verba classica malle, secundum mores nostrae aetatis neolatinae et bonam sapientiam. Propositum tuum est morem nostrum mutare uti subsequenter vicipaedia omnino modos regulasque linguae classicae mon malit. Hoc egomet non volo.

Argumentum tuum de lingua latina Chiliana est falsum. Omnes fere civitates sunt praesentes! Visne nos regulas classicas et verba classica malle solum cum de imperio romano aetate caesaris scribamus? Lingua Latina est universalis, quamvis habeat tantomodo speciem classicam, medievalem, neolatinam etc., eae sunt universales sine regione speciali. --Rafaelgarcia 19:40, 11 Iulii 2009 (UTC)

Quid verbum speciatim nobis dat quod maxime, etc., non? Qui verba tua legit non poterint hanc mirabile verbum invenire in ullo lexico. --Rafaelgarcia 19:49, 11 Iulii 2009 (UTC)

Morem Ignorabam. De proposito meo aut de fallacitate argumenti non loquar. Solum verbum speciatim praeferri quoniam melius noscebam, si autem vides historiam paginae, mutationem meam viedebis delentem verbum ipsum. Cato censor 20:12, 11 Iulii 2009 (UTC)