Jump to content

Concentus ad violinam (Tsaikovski)

E Vicipaedia
Tsaikovski (ad dextram) cum amico Iosepho Kotek anno 1877.

Concentus ad violinam in re maiore, op.35 est unicus concentus quem Petrus Tsaikovski, compositor Russicus, ad violinam et orchestram composuit. Inter dilectissimos concentus umquam ad violinam factos numeratur.

Tsaikovski, infelici finito matrimonio, Concentum ad violinam vernali tempore anni 1878 composuit. Velocitas arguta, apricitas et inspiratio hilaris huius operis patefacit compositorem a quodam onere liberatum esse. In componendo usus est auxilio artificiali Iosephi Kotek violinistae et discipuli, cuius societas iucunda ei permagno erat gaudio.

Primum Tsaikovski concentum suum Kotek amico dedicare voluerat, attamen comitatis causa Leopoldo Auer, violinistae Hungarico, opus suum praebere cogitaverat, qui tamen primo "cani non posse" dixerat. Tirocinum Concentus ad violinam primum habitum est die 4 Decembris 1881 a violinista Russico Adolpho Brodski, cui dedicatio postremo cessit. Postea quidem Auer sua verba revocaverat, nam pro "cani non posse" putaverat aliquas partes operis quam difficillimas esse, suaseratque, ut partes difficiles commutaret.[1] Quem hortatum Tsaikovski repudiavit. Alioqui Auer partes optimas concentus vehementer laudavit. Eduardus Hanslick criticus Vindobonensis, qui etiam musicam Francisci Liszt et Ricardi Wagner spernebat, etiam Tsaikovskianum opus aspere reprehendit. Dixit enim musicam eius "auribus foetere", quia violinam mulcet et male tractet.

De forma concentus

[recensere | fontem recensere]

Concentus ex tribus constat partibus, quae sunt

  1. Allegro moderato (re maior)
  2. Canzonetta: andante (sol minor)
  3. Cantus finalis: allegro vivacissimo (re maior).

Prima pars concentus forma sonatae est, quae elementa thematis et variationum complectitur. In introductionem, expositionem, progressionem, recapitulationem, et codam dividi potest. Introductio in re maiore brevis ab orchestra datur, cui monodiarius ingressu cadentiae simili respondet et expositionem incohat. Post artificiosam scalarum et triadum celerium elaborationem alterum thema placidum in la maiore introducitur.[2]

Dum thema principale ab orchestra canitur, intensio rerum gradatim augetur, et ad summum crescit fastigium maiestatis. Progressionis pars serie motionum chromaticarum paene fortuitarum incipit, quae in do maiore desinent,[3] ubi violina sola variationem delicatam thematis principalis tractat. Sequitur heroicum thema principale a tota orchestra in fa maiore cantum. Ad Tsaikovskianam crescit cadentiam, quae magnam artem exigit et nonnullis summis notis violinae utitur. Post cadentiam, quae vibrissatu terminatur, tutti orchestrae redit, et recapitulatio thematis principalis, etiam in re maiore, incipit. Post repetitionem secundi thematis, etiam in re maiore, orchestra et monodiarius in dialogo celeri ad finem percurrunt.

Motus secundus concentus trium partium (3/4) metro satis lento et tono serio constat,[4] et incipit introductione brevi chorali simili inflatilibus ligneis canta, quam sequitur introductio primi thematis violina solitaria canta. Interludium breve orchestrae ad sectionem clariorem in mi♭ maiore ducit.

Motus finalis introductione vivida incipit, post quam violina solitaria ad thema principale in re maiore ducit. Sectio paulo tranquillior (poco meno mosso) in la maiore introducit secundum thema, quod in serie variationum tractatur. Fidicen ad thema principale in fa maiore redire adcelerat (poco a poco stringendo), deinde secundum thema in sol maiore repetitur. Thema principale iterum apparet, et ad codam in re maiore cantam ducit, quae opus modo grandi concludit.

  1. ↑ Et ipse editionem magis “violinisticam" refecit; Johnson 2015.
  2. ↑ Steinberg 1998: 488.
  3. ↑ Knapp 2003: 195.
  4. ↑ Knapp 2003: 225.

Bibliographia

[recensere | fontem recensere]
  • Brown, David (1983) Tchaikovsky: The Crisis Years, 1874–1878. W. W. Norton.
  • Greenberg, Robert (2000) Great Masters: Tchaikovsky: His Life and Music. The Teaching Company.
  • Johnson, Caitlin R. (2015) Tchaikovsky’s Violin Concerto: The Composer’s Original, Auer’s Edition, and the Performer’s Dilemma. Inquiry 9: 3-13.
  • Knapp, Raymond (2003) Passing — and Failing — in Late-Nineteenth-Century Russia; or Why We Should Care about the Cuts in Tchaikovsky's Violin Concerto. 19th-Century Music 26 (3): 195–234.
  • Poznansky, Alexander (1991) Tchaikovsky: The Quest for the Inner Man. Lime Tree.
  • Steinberg, Michael (1998) The Concerto. Oxford University Press<
Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Concentus_ad_violinam_(Tsaikovski)&oldid=3916765"