Alexander de Humboldt

Alexander de Humboldt. Opus Iosephi Caroli Stieler (anno 1843 pictum)

Itinerarium in America

Alexander de Humboldt paulo ante mortem. Opus a Iulio Schrader anno 1859 pictum

Itinerarium in Russia

Alexander de Humboldt (vulgo Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt; Berolini natus die 14 Septembris 1769, ibidem mortuus die 6 Maii 1859) fuit Germanicus naturalista, zoologus, botanista, explorator conditor novae geographiae, qui etiam socius Academiae Scientiarum Francicae fuit.

Erat frater minor natu Gulielmi de Humboldt, istius ministri Borussici, philosophi et glottologi.

Vita

Humboldt Francofurti ad Oderam et Gottingae studiosus fuit; altera in universitate introductus est in scientias naturales magistris Ioanne Friderico Blumenbach, Georgio Christophoro Lichtenberg et Henrico Friderico Link. Postea Academiam montanam Fribergae frequentavit; anno 1792 magister montium superior creatus est Baruthi a quo munere tamen sese quinque annos post retraxit. Itaque facultas data est, ut se dedicaret omnino scientiis naturalibus.

Excursionibus variis scientificis perfectis et fama valde aucta Lutetiam petivit ut Nicolaum Baudin ad terras peregrinas comitaretur.

Iter Americanum

Consilio ad irritum ducto cum amico Amato Bonpland Hispaniam iit ubi gratiam benignam coram aula regia invenit. Ei permissum est omnia territoria coronae Hispanicae in America sita visitare naturae indagandae causa. Anno 1799 a Gallaecia profecti naves appulerunt ad oras Venetiolae (apud Cumaná) quam terram transiebant quoquoversus. Venerunt ad plagas vix habitatas et fluminis Orinoci fluxum indagarunt. Eodem modo explorabant Novam Granatam, Quitum et Peruviam, fuerunt in Andibus et ascenderunt Montis Cimboraci iugum. Denique venerunt Limam ad Oceanum pacificum.

Hinc mense Ianuario 1803 contenderunt Acapulcum unde Mexicum peragrarunt. Unum annum post Vera Cruce Havanam viderunt, postea Philadelphiam. Mense Augusto 1804 Burdigalae iterum continentem antiquam intraverunt.

Annis sequentibus Humboldt Berolini aut Lutetiae erat. Annis inter 1808 et 1827 autem solummodo in Franciae capite versabatur; interdum autem regis Borussici comes esse debuit. In Francogallia opus magnum suum cum itinerum descriptione conficiebat, cuius sex partes in voluminibus XXIX publicatae sunt; omnia delineationibus multis affabre ornata sunt. Ibi inveneris informationes de terrarum novarum historia, politica, astronomia, mineralogia, botanica.

Iter Russicum

Anno 1829 imperatore Russiae Nicolao instigante iter magnum alterum incohatum est comitantibus Gustavo Rose et Christiano Godofredo Ehrenberg, trans Russiam Asiaticam usque ad limites Sericas. Ad instar explorationum Americanarum et in Asia cuncta necessaria scientifica sollerter peragebantur; praesertim et de metallis experimenta facta sunt. Tum ibi fodinae adamantis multae inventae sunt. Humboldt autem de his omnibus opus »Asie centrale« scripsit (Lutetiae 1843 tribus in tomis).

In Germaniam reversus legationes interdum comitabatur Berolini laborans. Opus novissimum eius editum est sub titulo »Kosmos«.

Gravitudo

Res a Humboldt detectae et nobis donatae stupefaciunt et quoad multitudinem et quoad varietatem. Eius animus acer facile uniones inter diversas sectiones scientificas ligare potuit. Indagabat Humboldt in geographicis, terrarum mensura, statisticis, ethnographicis, botanicis, zoologicis, mineralogicis, astronomicis, meteorologicis. Monumenta et linguas antiquas e.g. in Mexico nota fecit. In botanica arte vel scientiam antea ignotam creavit nuncupatim geographiam plantarum de qua omnia relegi possunt in opere »De distributione geographica plantarum«. Vias novas aperuit in scientiis et res sobras naturales volubiliter et lingua sat poetica descripsit. Imagines totius orbis terrarum mundum multis hominibus ignotum magis familiarem fecit.

Scripta

• 1805-1817 : Amatus Bonpland, Alexander de Humboldt, Plantae aequinoctiales vol. 1 vol. 2

Species ex Alexandro de Humboldt appellatae

• Annona humboldtii
• Annona humboldtiana
• Conepatus humboldtii
• Geranium humboldtii
• Lilium humboldtii
• Phragmipedium humboldtii
• Quercus humboldtii
• Spheniscus humboldti
• Utricularia humboldtii

Nexus interni

• 54 Alexandra
• 4877 Humboldt

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Alexandrum de Humboldt spectant.

• Biographia Alexandri de Humboldt, apud www.torinoscienza.it (Italice)
• Nexus apud DDB
• Humbold-Kulturforum, in Castello Goldkronach
• "Num fuerit Humboldt primus vicipaedianus", ZDF (emissio radiophonica brevior), 5.5.2019
• Eius delineationes
• Vita
• Opera eius apud DTA