Modus (musica)

Modus est diagramma musicale vel ratio tonorum ordinatorum. Vulgo modus indicat ex tribus unum sequentibus: modus modernus, classis diagrammatum recens ex diagrammate C maiore fundata, diagramma theoriae musicae systematis Graeciae antiquae, aut diagramma musicae ecclesiasticae antiquae. Moribus musicorum recentibus modus in sensu definitionis primae solet adhibitari.

Modi recentes apud Graecos antiquos[recensere | fontem recensere]

Quam dictum, modi fundantur a diagrammate C maiore. Hoc significat ut modus omnis tonis C, D, E, F, G, A, et B utuntur, et quisque modus a tono sequenti incipit. Ita spatia, vel intervalla aut ordinatio tonorum et semitonorum inter tonos tenentur, sed musicae effectus quorumque differet per ordines.

Modi recentes sunt:

Ionicus I - C, D, E, F, G, A, B, C
Dorius II - D, E, F, G, A, B, C, D
Phrygius III - E, F, G, A, B, C, D, E
Lydius IV - F, G, A, B, C, D, E, F
Mixolydius V - G, A, B, C, D, E, F, G
Aeolicus VI - A, B, C, D, E, F, G, A
Locrianus VII - B, C, D, E, F, G, A, B

Maiora diagrammata sunt Ionicus, Mixolydius, et Lydius; modus Ionicus est diagramma maius sensu strictissimo. Minora digrammata sunt Dorius, Phrygius, et Aeolicus, inter quos Aeolicus est diagramma minus naturalis. Locrianus est diminutus.

In Platonica Politia Socrates moralem modorum effectum in hominum animas investigabat atque in civitate ideali tantum duos (quas nominabat harmonias) retinebatː Dorium et Phrygium. Simili modo Aristoteli modus Dorius ad pueros instituendos maxime idoneus videbatur^[1].