Haec res est tabula Graecolatina figurationum[1] maiorum generum artis byzantinae.
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Icona Trinitatis saeculi 15
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Pantocrator
Παντοκράτωρ
Opus tessellatum saeculi 6
"Pantocrator" significat "imperatorem omnium rerum".
Deesis
Δέησις
Icona sinaitica seculi 12
Figuratio cum Maria Ioanneque Baptista Christum misericordiam pro hominibus rogantibus. "Deesis" significat "orationem" sive "preces".
Vita Iesu Mariaeque / Βίος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Mητρὸς τοῦ Θεοῦ [ recensere | fontem recensere ]
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Annuntiatio
Εὐαγγελισμός, ὁ
Icona saeculi 14
Nativitas Iesu Christi (vide etiam: Christi Natalis )
Γέννησις τοῦ Ιησοῦ Χριστοῦ
Icona saeculi 15
Nota: In arte byzantina Maria semper in aliquo lecto recumbit bove asinoque prope Λόγον neonatum τὰ άλογα repraesentantibus Exemplorum nexus externus
Adoratio Magorum
Σύναξις τῆς Μητρὸς tοῦ Θεοῦ
Opus tessellatum
Praesentatio Domini , Christus in templum delatus
Ὑπαπαντή
Pictura saeculi 11
Baptismus
Βαπτισμός, ὁ; Βαπτισμα (Dialectus Graeca Communis); βαπτισις, ἡ (Mesograece)
Opus tessellatum saeculi 14
Crucifixio Christi
Σταύρωσις, ἡ / Σταύρωση (Neograece)
Pictura in recenti calce effecta saeculi 11
Nota: In huiusmodi picturis sub cruce caput Adam et recentes flores ex humo crescentes visi solent.
Lacrimatio
Ἅγιος Θρῆνος
Pictura in recenti calce effecta saeculi 12
Sepultura Domini
Ἐνταφιασμός, ὁ
Pictura saeculi 14
Resurrectio Domini
Ἀνάστασις, ἡ
Figuratio saeculi 12
Ascensio Domini [3]
Ἀναβατικὸν, τὸ
Pictura saeculi 6
Dormitio Mariae (vide etiam: Assumptio Beatae Mariae Virginis )
Κοίμησις, Κύμισις (Mesograece), Η Κοίμηση (Neograece)
Opus tessellatum saeculi 14
Secundus Adventus[4] , Ultimum Iudicium[5]
Δευτέρα Παρουσία, Δεύτερη Ἓλευση (Neograece); Κρίσις
Pictura in recenti calce effecta saeculi 14
Exemplum
Notae
Icona saeculi 13
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Hodegetria
Ὁδηγήτρια, ἡ
Opus tessellatum saeculi 12
Vide etiam: Dexiokratusa, Psychosostria, Tricheirusa
Eleüsa
Ἐλεούσα, ἡ
Icona saeculi 12
"Eleüsa" significat "misericordiantem". Vide etiam: Glycophilusa
Nikopoia
Νικόποια, ἡ
Opus tessellatum saeculi 9
Blacherniotissa
Βλαχερνιώτισσα
Pictura saeculi 11 (Genus "Maria Orans") Genus "Platytera" (Πλατυτέρα των Ουρανών )
Verbo Πλατυτέρα Latine significatur amplior . Ille celeberrimus hymnus in Sanctam Genetricem "In te gaudet omnis creatura" his verbis finitur: "(Gremium tuum fecit) caelis amplius "; Graece: Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν.
Maria lactans
Γαλακτοτροφοῦσα
Pictura saeculi 13
Figurationes scaenicae:
Legendae
Personae:
Sancti
Patriarchae
Doctores Ecclesiae
Prophetae
Imperatores
Heinrich Laag: Kleines Lexikon der frühchristlichen Kunst und Archäologie , Reclam: Stutgardiae, 2001.
Heinrich et Margarethe Schmidt: Die vergessene Bildersprache christlicher Kunst , Beck: Monaci, 2007.