Dialecti Theodiscae

Tabula anni 1880 regiones demonstras, ubi lingua Theodisca in usu erat (regione Baltica, plagis linguae Theodiscae ad Volgam et trans mare sitis exceptis). Lingua Batava linguae Saxonicae aequata ad linguam Theodiscam numeratur.

Dialecti Theodiscae in duo linguarum genera divisae sunt: in dialectos Theodiscas altas et in dialectos linguae Saxonicae.

Divisio principalis dialectorum secundum Lineam Benrathensem fieri solet: dialecti Saxonicae, quae consonantium mutatione Theodisca tactae non sunt, ab hac linea in septentrionem versus in usu sunt, dialecti Theodiscae altae in meridie, ubi consonantium mutatio Theodisca erat in effectu.

Situs ac discrimen principale dialectorum

Ad linguam Theodiscam altam omnes dialecti Germanicae occidentales in continente pertinent, quae Medio Aevo ineunte Consonantium mutatione Theodisca affectae sunt (Alemannica; Bavarica; Franconica orientalis, media, Rhenana; Theodisca media orientalis). Dialecti, quae hac consonantium mutatione non (sive paene) affectae sunt, Latine lingua Saxonica, Theodisce ab Aevo Novo ineunte "Niederdeutsch" ("Theodisca humilis sive inferior") nominantur.

Dialecti Theodiscae altae iterum in Theodiscae mediae et Theodiscae superiores dividuntur. Limes inter eas hodie plerumque isoglossis nominibus Linea Spirensis (Appel/Apfel-linea) in occidente ac Linea Germersheimensis (Pund/Pfund-Linea) definitur.

Linea Benrathensis ac Linea Spirensis usque ad annum 1945

Linea Germersheimensis usque ad annum 1945

Sive linguae Saxonicae sive linguae Theodiscae altae Continuum dialectorum efficiunt. in plurimis dialectis Theodiscis mediis ac superioribus consonantium mutatio tantum partim facta est.

Divisio dialectorum

• Dialecti Theodiscae altae
  • Theodisca media
    • Theodisca media occidentalis (vide etiam: Linguae Franconicae)
      • Franconica media (Ripuariensis, Franconica Mosellensis, lingua Luxemburgica)
      • Franconica Rhenania (Palatina, Hassica, Nassauensis)
    • Theodisca media orientalis
      • Thuringica-Saxonica superior, (dialecti coloniales)
      • Berolini-Brandenburgensis (linguae forma cum Saxonica orientali mixta)
      • Dialecti Lusatiae et Silesiae
      • Borussiensis alta
  • Dialecti Franconicae inter dialectos Theodiscas superiores ac medias sitae
    • Franconica orientalis
      • Franconica Moguntina
      • Hohenloica
      • Onoldina
      • Franconica superior
      • Dialectus Terrae advocatorum
      • Dialectus montium nomine Erzgebirge
    • Franconica Rhenania meridiana
  • Theodisca superior
    • Dialecti Alemannicae
      • Suebica
      • Alemannica inferior (cum plurimis dialectis Alsatiae ac nonnullis Helvetiae)
      • Alemannica alta (cum plurimis dialectis Theodiscis Helvetiae ac meridianae Alsatiae)
      • Alemannica altissima (in Helvetia)
    • Dialecti Bavaricae
      • Bavarica meridiana
      • Bavarica media
      • Bavarica septentrionalis
• Dialecti Saxonicae sive Theodiscae inferiores
  • Saxonica inferior (etiam Theodisca inferior occidentalis)
    • Dialecti Westfalicae
    • Dialecti Saxoniae Inferioris
    • Dialecti Saxonicae septentrionales
  • Dialecti Saxonicae orientales
    • Dialecti Brandenburgi
    • Dialecti Megapoleos et Pomeraniae Citerioris
    • Pomeraniana orientalis
    • Borussiensis inferior
• Franconica inferior
  • Rhenania inferior